Warzyce

Warzyce – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie jasielskim, w gminie Jasło.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Miejscowość siedzibą parafii św. Wawrzyńca, należącej do dekanatu Jasło - Wschód, diecezji rzeszowskiej.

Wieś Warzyce leży w powiecie jasielskim, województwo podkarpackie. Powierzchnia sołectwa - 803 ha, liczba osób zameldowanych na pobyt stały - 1 676 (2011 r.). Wieś jest położona w Kotlinie Jasielsko-Krośnieńskiej.

Historia Warzyc

W 2006 roku w czasie budowy drogi archeolodzy odnaleźli pozostałości osad z końca epoki kamienia (5000 lat), z okresu wpływów rzymskich (2500 lat) oraz osady słowiańskiej sprzed 1000 lat. Najstarsze akcje osadnicze, po nadaniach książęcych, podjęli w XI w. benedyktyni z Tyńca. Z dokumentu legata papieskiego Idziego wystawionego w Krakowie w maju 1123- styczniu 1125 r. za zgodą Bolesława Krzywoustego i syna Bolesława oraz bp.krakowskiego Radosta wynika, że do klasztoru tego należały okoliczne wsie (łac. villa): Bieździedza (Bezdochouici), Siepietnica (Suepetnici), Pilzno (Pilsno), Klecie (Clececi), Brzostek (Brestek), Warzyce (Krotowice) (Crothouici) z wymienionymi osadnikami (Croth, Varga, Zuloth, Mlodos, Wisetrop), czyli dzisiejsze Warzyce. To jest najstarsza wzmianka o istnieniu tych miejscowości. Można sądzić, że osadźcą dla tej miejscowości byli benedyktyni z Tyńca. Krotowice w końcu XIII w. zmieniły nazwę na Warzyce. W XIII w. następuje korzystniejsza dla rozwoju osady lokacja na prawie magdeburskim.

W dokumencie Leszka Czarnego, w którym książę zezwala na osadzenie miejscowości na tym prawie figuruje 30 wsi w tym i Warzyce.

09 lutego 1319 roku Władysław Łokietek wyrokiem wydanym w Trzebini przysądził zamek Golesz wraz z wsiami (m.in. Warzyce) Michałowi, opatowi tynieckiemu. Z dokumentu 1319 roku dowiadujemy się o sporze między opatem tynieckim a Jakubem z Bogorii podkomorzym sandomierskim o gród Golesz. W 1320 Jakub zajął bezprawnie dobra klasztoru. Władysław Łokietek wydał ponownie wyrok na korzyść opata. Nastąpiła między stronami ugoda, w myśl której Jakub miał zwrócić dobra z wyjątkiem grodu Golesza oraz Krajowic i Warzyc, które miał przez 3 lata użytkować, z obowiązku urządzenia goleskiego grodu.

W tym wieku miejscowości na Podkarpaciu były niszczone przez napady Tatarów. W 1474 r. najazd węgierskich wojsk Macieja Korwina pod wodzą zmadziarowanego Słowaka Tomasza Tarczaya z Lipian a w 1655 potop szwedzki i w 1657 najazd Jerzego II Rakoczego.W 1769 r.w miejscowości tej stacjonowały dla obrony przed wojskami rosyjskimi Konfederaci barscy. Przebiegały tędy walki austriacko węgierskie w I wojnie światowej szczególnie zacięte w 1915 r. A potem 8 września 1939 r. weszły tu oddziały niemieckie. Resztki oddziałów polskich jeszcze w lesie warzyckim stacjonowały w grudniu 1939 r.

Na przełomie wieku XVI i XVII istniała w Warzycach szkoła.

Lata II wojny światowej

W grudniu 1939 r. odbyło się w mieszkaniu Romana Sanokowskiego spotkanie organizacyjne przyszłej Placówki AK Tarnowiec Turkawka, które poprowadził podoficer WP Jan Betlej. Wkrótce dołączył ppor. Władysław Dąbek Łado późniejszy dow. tych oddziałów, z którym nawiązał łączność kpt. Józef Modrzejewski Komendant Obwodu AK Jasło. Pod Lasem Warzyckim było pole zrzutu lotniczych.W kwietniu 1944 r. Józef Gryglewicz- jaślanin z Dywizjonu 301 w Anglii brał udział w zrzucie nad lasem pomiędzy Warzycami i Sieklówką dla jasielskich oddziałów Armii Krajowej. Zrzut ten, pomimo wielkiego ryzyka ze względu na bliskość oddziałów niemieckich, powiódł się. Przejmował go m.in. ppor. AK Adam Piegłowski, kolega Józefa Gryglewicza. Odbiór zrzutów należał do Rafałka z Warzyc i Patrolu z Chrząstówki. W pierwszy dzień Wielkanocy 9 kwietnia 1944 r. na polach pod Lasem Warzyckim dokonano odbioru zrzutu broni i ulokowano ją na plebanii w Sieklówce. W Warzycach też istniał punkt redakcji i kolportażu prasy podziemnej ZWZ AK Jasło. Redagowano tu Biuletyn Informacyjny pismo Ku wolności. Tu też rozdzielano krajową prasę konspiracyjną.

Las Warzycki miejscem masowych egzekucji

W latach 1940-1944 miały miejsce masowe rozstrzeliwania dokonywane przez hitlerowców w lesie warzyckim. W egzekucjach zginęło łącznie ok. 5 tys. Polaków i Żydów. Wśród ofiar polskich znajdowali się więźniowie z Jasła, oficerowie, wielu partyzantów, oraz dzieci z Zakładu Wychowawczego w Iwoniczu. Rozstrzeliwano także jeńców sowieckich. Pomordowani Żydzi pochodzili w większości z gett we Frysztaku, Jaśle, Korczynie - m.in. 3 lipca 1942 roku Niemcy przeprowadzili w lesie warzyckim egzekucję 850 Żydów, a 29 września 1942 roku kolejną grupę przetransportowaną z getta w Jaśle. Wśród zamordowanych znajdował się rabin Chone Halberstam, z przedwojennych Kołaczyc. Zwłoki zamordowanych zostały pogrzebane w 32 zbiorowych mogiłach. Po wojnie na miejscu kaźni powstał cmentarz.

Cmentarz z I wojny światowej (z 1915 r.)

Cmentarz z 1915 roku opodal kościoła w Warzycach przy drodze do Lubli. Projektował go Johann Jager. Są tam 22 mogiły pojedyncze i 8 zbiorowych żołnierzy I i II dywizji gwardii praskiej, w której byli Polacy z poznańskiego m.in.: Gapiński, Sędecki, Zajączek. Pochowani są też Niemcy (25), Austriacy (9) i Rosjanie (22).

Legenda

Warzyce mogą się chlubić kilkoma ciekawymi legendami. Oto jedna z nich. Przed wielu laty wieś ta należała do rodziny Bachmanów. Ich syn Wawrzyniec zakochał się w jednej z córek chłopskich. Oczarowani sobą zamieszkali razem. Zosia, bo takie imię nosiła dziewczyna, była głucha na opinię sąsiadów, ba całej wioski. Zapomniała też o opiece nad swym osieroconym rodzeństwem. Panicz nie mógł z nią wziąć ślubu, gdyż wiedział, że na to nie zgodzą się, przebywający od wielu lat za granicą, jego rodzice. Ci ostatni zresztą sami wybrali synowi piękną narzeczoną. Kiedy Bachmanowie powrócili do Polski Wawrzyniec odprawił Zosię do domu i obiecał, że rozmówi się w jej sprawie z rodzicami. Oni jednak przywieźli mu tak piękną narzeczoną, że od razu zapomniał o swej dawnej oblubienicy. Niebawem doszło do ślubu młodego panicza. Tego samego dnia upokorzona Zosia utopiła się. Kiedy weselnicy jechali całym orszakiem przez warzycki las, nagle rozstąpiła się ziemia i pochłonęła wszystkich. Kara, jaka spadła na niewiernego młodzieńca, dotknęła całą rzeszę jego gości. Do dziś w tym miejscu pozostał wielki dół.