Majdan Królewski

Majdan Królewski – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie kolbuszowskim, w gminie Majdan Królewski; siedziba gminy Majdan Królewski.

Obszar wsi zamieszkuje 2689 osób (Stan na 31 grudnia 2010 r.)

Nazwy części wsi (przysiółki): Ciułak, Grabina, Miasto, Poręby Majdańskie, Stawek, Ścieżki.

Nazwy obiektów fizjograficznych:

• las - Bachnat, Ciułak, Góry, Wisy,
• pole - Brajerówki, Gózdówka, Jeziorek, Kamieńce, Poręba, Stawek, Wisy,
• staw - Jeziorek,
• rzeka - Murynia.

Historia

Początki Majdanu Królewskiego sięgają końca XVII wieku, kiedy to wójtowie pobliskiego Komorowa i leśniczowie tamtejszego królewskiego leśnictwa założyli obok wcześniejszej huty szkła „Potażnię alias Maydan”. Z czasem rozwinęła się obok huty wieś Majdan, zamieszkiwana przez jej pracowników (wówczas 59 mieszkańców). W 1743, w Majdanie wystawiono drewnianą kaplicę, zaś w 1765 August III ufundował tu za wstawiennictwem starosty sandomierskiego Józefa Kajetana Ossolińskiego parafię, którą erygował biskup Kajetan Sołtyk. Cztery lata wcześniej, w 1761, rozpoczęto budowę obecnego, murowanego kościoła pod wezwaniem Świętego Bartłomieja, kontynuowaną potem staraniem proboszcza parafii Szymona Wątróbskiego. Świątynię ukończono i poświęcono w 1792. Konsekracji dokonał biskup przemyski Antoni Gołaszewski. W końcu XVIII wieku świątynię otoczono murowanym ogrodzeniem z bramą - dzwonnicą (1794).

Pod koniec XVIII wieku Majdan otrzymał prawa miejskie. Nie zachował się ani akt elekcyjny, ani wiarygodne źródła piśmiennicze, kto podniósł go do tej godności, daty wskazywałyby jednak, że nie - jak podają niektórzy, m.in. T. Opos w książce „Miasta regionu w XVII i XVIII wieku” - August III Sas, który zmarł w 1763, lecz Stanisław Poniatowski, ostatni w dziejach Rzeczypospolitej elektor i król, który w czasie koronacji przybrał drugie imię, August.

Jako prężny ośrodek handlowy, ściągał z odległych stron cotygodniowe targi tłumy ludzi, których nie mógł pomieścić nawet obszerny rynek. W 1857 pobliska Kolbuszowa, od dawna będąca miastem, awansowała na stolicę powiatu. W jego skład wchodziły trzy miasta: Kolbuszowa, Sokołów Małopolski i Majdan, który w tym czasie otrzymał „przydomek” kolbuszowski, przy którym pozostał aż do 1938, gdy Sejm Rzeczypospolitej przyznał mu nazwę Królewski motywując zmianę „historycznym pochodzeniem”.

Przed II wojną światową Majdan liczył 2200 mieszkańców. W latach 1941 - 1942 ludność Majdanu wysiedlono i urządzono tutaj obóz jeniecki żołnierzy sowieckich - Niemcy wymordowali wówczas 10000 jeńców. Na wystawionym w 1962 pomniku, stojącym w rynku, w Majdanie Królewskim, umieszczona jest tablica z napisem: „Nigdy nie zapomnimy barbarzyństwa faszystów niemieckich, którzy w latach 1941-1942 w obozie na terenie Majdanu, głodową śmiercią pozbawili życia 10 tys. jeńców radzieckich”. W Hucie Komorowskiej, w majątku Marii i Adama Kozłowieckich pobudowano baraki, w których, w straszliwych warunkach, przetrzymywano setki Żydów zwiezionych tu z różnych regionów Polski. Używano ich do niezwykle ciężkich robót przy karczowaniu lasu. Obóz wkrótce zlikwidowano, Żydów unicestwiono, a zabudowania przemianowano na obóz przymusowej pracy dla Polaków. W latach sześćdziesiątych społeczeństwo Majdańszczyzny ufundowało pomnik upamiętniający męczeństwo Żydów w Hucie Komorowskiej, który stoi na terenie byłego parku dworskiego.

Lata powojenne to czas powrotu wysiedlonej ludności i odbudowy domostw urzędów publicznych oraz szkoły. Lata dziewięćdziesiąte to okres największych inwestycji podjętych na terenie Gminy Majdan Królewski i jego największy rozkwit.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnobrzeskiego.

Fundacja Kardynała Kozłowieckiego

W Majdanie od 2008 działa Fundacja im. Księdza Kardynała Adama Kozłowieckiego – „Serce bez granic”, której celem jest rekonstrukcja pałacu Kozłowieckich w Hucie Komorowskiej z przystosowaniem na centrum pamięci o Kardynale Adamie Kozłowieckim oraz utworzenie Diecezjalnego Centrum Misyjnego o charakterze formacyjno-edukacyjnym.

Edukacja

Na terenie wsi funkcjonują następujące placówki:

• Publiczna Szkoła Podstawowa im. Marii Skłodowskiej Curie, przy ulicy Jagiellońskiej
• Publiczne Gimnazjum, na osiedlu Podlasek

Od września 2009 r. przy ul. Jagiellońskiej działa przedszkole.

Sport

W roku 1954, w Majdanie Królewskim powstało koło LZS, dzięki czemu piłkarze ze wsi i okolic mogli spotykać się z regionalnymi zespołami piłkarskimi występującymi w ówczesnej klasie C. Z czasem nazwa „LZS Majdan Królewski” przekształciła się w „LZS Korona Majdan Królewski”. Na początku XX wieku człon „LZS” zamieniono w „KS”. Drużyna przez większość czasu w swojej historii potykała się na B-klasowym froncie. Jednak w sezonie 2002/2003 nastąpił awans do klasy A, a po dwóch sezonach do klasy okręgowej. Mimo spadku drużyna z Majdanu na krótko znalazła się ponownie w A-klasie i aktualnie znów gra klasę wyżej. Lokalnym rywalem tego klubu jest drużyna zza miedzy Stal Nowa Dęba. Dotychczasowe spotkania tych drużyn, na V-ligowym froncie cieszyły się dużym zainteresowaniem. Na mecz przychodziło blisko 1 000 widzów (co jak na tak niską grupę nie jest często spotykane).

Sukcesy

• Najwyższy poziom ligowy – klasa okręgowa (8. miejsce w sezonie 2009/2010).

Obecny skład

Stan na 1 listopada 2011

Nr Pozycja Piłkarz 1 1 bramkarzBR Marcin Trzciński 2 3 pomocnikPO Szymon Łapa 3 3 pomocnikPO Stanisław Deptuch 4 3 pomocnikPO Karol Żak (kapitan) 5 2 obrońcaOB Bartłomiej Gawroński 6 2 obrońcaOB Jakub Pogoda 7 2 obrońcaOB Patryk Wójtowicz 8 3 pomocnikPO Wojciech Rozmus 9 3 pomocnikPO Grzegorz Łapa 10 4 napastnikNA Maciej Gajos 11 3 pomocnikPO Łukasz Borowski 12 2 obrońcaOB Tomasz Sudoł II

Nr Pozycja Piłkarz 13 2 obrońcaOB Mateusz Juda 14 4 napastnikNA Patryk Kopeć 15 4 napastnikNA Łukasz Rębisz 16 4 napastnikNA Łukasz Kopeć (wicekapitan) 17 2 obrońcaOB Daniel Osetek 18 2 obrońcaOB Sebastian Wójcik 19 3 pomocnikPO Jakub Żak 20 1 bramkarzBR Paweł Franuszkiewicz 21 2 obrońcaOB Damian Gola 3 pomocnikPO Sławomir Kopeć 3 pomocnikPO Dominik Letniowski 3 pomocnikPO Damian Trzciński

Ostatnie sezony

Zobacz też

• Cmentarz żydowski w Majdanie Królewskim

Bibliografia

• Urzędowe nazwy miejscowości i obiektów fizjograficznych - 59 - Powiat kolbuszowski. Warszawa: Urząd Rady Ministrów - Komisja Ustalania Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych, 1965.