Tarnawiec

Tarnawiec – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie leżajskim, w gminie Kuryłówka. Początkowo był to przysiółek Kuryłówki. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa rzeszowskiego.

Historia Tarnawca

• Ok. 1000 lat p.n.e. – Ślady pobytu człowieka potwierdzone przez stanowiska archeologiczne w Tarnawcu i Ożannie.
• Okres rzymski – upowszechnienia żelaza, intensywny rozwój osadnictwa, handel z rejonem śródziemnomorskim potwierdzony znaleziskami monet rzymskich w Tarnawcu.
• Ok. IV w. – Najazdy Hunów na te tereny.
• Ok.V w. – Początki tworzenia i ugruntowania kultury wczesnosłowiańskiej.
• Od X w. nieprzerwanie zasiedlanie tego obszaru, jako miejsca dogodnego dla osadnictwa pod względem obronnym,
• 931 – Książę kijowski Włodzimierz Wielki opanowuje te teren i włącza je do Księstwa Kijowskiego.
• 1018 – Bolesław Chrobry przyłącza na powrót tereny do Polski
• 1031 – Ponowne przyłączenie tych ziem do Rusi.
• XIII w. – Najazdy ord Czyngis-chana.
• 1344 – Przyłączenie opisywanych ziem do Państwa Polskiego przez Kazimierza Wielkiego.
• W XIV wieku Kuryłówka należała do dóbr królewskich w północno-wschodniej części województwa ruskiego, złupiona i spalona przez wojska Kantymira Murzy. W bestialski sposób wytopili starców i dzieci w pobliskich bagnach.
• ok. 1515 – Lokalizacja osady Kuryłówka i do tej gminy należał później Tarnawiec
• 1524 – Najazdy i spustoszenie ziem przez ordy tatarskie.
• 1565–1570 – Połączenie dwóch osad w jedną wieś o nazwie Kuryłówka.

• początek XVII w. pojawia się w dokumentach nazwa Tarnawiec,(od Tarnowskiego), założony przez dziedziczkę Zofię Odrowążównę ze Sprowy (nazwę nadała przysiółkowi Kuryłówki na cześć zmarłego w 1567 męża bezpotomnego dziedzica tej miejscowości Jana Krzysztofa Tarnowskiego)
• 1624 – Napad Tatarów,
• 1655 – Napaść Szwedów
• 1657 – zniszczenia, rabunek i mordy dokonywane kolejno oraz siepaczy Księcia Rakoczego.
• od połowy XVIII w. powolne dźwiganie się ziem ze zniszczeń
• 1768 – 1777 – włączenie się mieszkańców do obrony w ramach Konfederacji Barskiej przed wywożeniem na Syberię. Po 1772 roku tereny te przeszły we władanie Austrii.
• 1786 – Osadzenie niemieckich kolonistów w Tarnawcu (Dornbachu)
• 1812 – Erygowanie parafii w Tarnawcu z pierwszym proboszczem ks. Leopoldem Lewickim.
• 1819 – Większość ziem starostwa leżajskiego (w tym ziemie Tarnawca) nabywa hrabia Wojciech Mier.
• 1830–1831 r. Ziemie te odkupuje hrabia Alfred Potocki.
• 1863 – Wybuch powstania styczniowego. Z tej okolicy przenikają na teren Królestwa Kongresowego oddziały powstańcze.

Bitwa pod Tarnawcem

14 sierpnia 1610 roku Stanisław Stadnicki herbu Szreniawa (1551-14 sierpnia 1610 w Tarnawcu) zwany Diabłem toczył prywatną wojnę ze starostą Leżajska - Marszałkiem Koronnym Łukaszem Opalińskim. Opaliński zdobył jego rezydencję w Łańcucie wraz z samym miastem w roku 1608. Władca Łańcuta jednak zrobił odwet zdobywając rezydencję wraz z miastem Leżajsk. Ostatecznie przegrał wojnę z Opalińskim. Walczyło pod Tarnawcem wtedy około 6000 ludzi. Poległo tu pół tysiąca żołnierzy Stadnickiego a inni uciekli. Diabeł w odwrocie po bitwie pod Tarnawcem ukrył się w lesie, ale gdy nieostrożnie wychylił się zza kłód drewna został dostrzeżony przez Kozaków. "Diabła" dobił Tatar Persa. Po śmierci na ciele Stadnickiego naliczono 10 ran od ciosów i pchnięć. Opaliński żałował, że "diabła" nie wzięto żywcem, wynagrodził jednak Persę, który na najbliższym sejmie otrzymał nobilitację i nazwisko Pers Macedoński.

Legenda głosi, że odrąbaną głowę Diabła przywiózł do Lublina jeden z zalotników pięknej panny Reginy Żegocianki, by serce jej zdobyć i obnosił ją zatkniętą na drzewcu po Lublinie.