Ocena internautów miejscowości Mielec
Średnia ocena: 4.1
liczba ocen: 24
Ilość ulic: 320
Ilość kodów pocztowych: 1
Współrzedne geograficzne N: 50.283001
Współrzedne geograficzne E: 21.433001
Strefa numeracyjna: Kierunkowy 17
Liczba ludności: 60752
Gęstość ludności: 1295 os./km²
Powierzchnia: 46,89 km²
Rodzaj gminy: miejska
TERC: 181101 1
Tablice rejestracyjne: RMI
Dzielnica: Berdechów
Dzielnica: Borek
Dzielnica: Cyranka
Dzielnica: Dzióbków
Dzielnica: Górka Wojsławska
Dzielnica: Kazanówka
Dzielnica: Mościska
Dzielnica: Nowy Mielec
Dzielnica: Pod Złotnikami
Dzielnica: Poddębie
Dzielnica: Podlas
Dzielnica: Poręba
Dzielnica: Poręby
Dzielnica: Poręby Cyranowskie
Dzielnica: Poręby Rzochowskie
Dzielnica: Poręby Wojsławickie
Dzielnica: Przedmieście
Dzielnica: Rynek
Dzielnica: Rzochów
Dzielnica: Rżyska
Dzielnica: Skocinka
Dzielnica: Smoczka
Dzielnica: Stare Skały
Dzielnica: Stary Mielec
Dzielnica: Wojsław
Dzielnica: Wojsławek
Dzielnica: Zagrody
Dzielnica: Zawale
Dzielnica: Łuże
Mielec – miasto powiatowe w północno-zachodniej części województwa podkarpackiego, położone w dolinie Wisłoki, w Kotlinie Sandomierskiej, historycznie znajdujące się w Małopolsce. Miasto liczy 61 178 mieszkańców i ma powierzchnię 46,89 km² (stan na 30 czerwca 2010). Jest członkiem Związku Miast Polskich.
Pierwsze wzmianki na temat miejscowości o nazwie Mielec pojawiają się w XIII i XIV wieku w bulli papieża Grzegorza IX z 1229 roku. W II połowie XIV wieku istniała już parafia mielecka (jest wymieniana jest w spisach świętopietrza).
Miasto Mielec powstało 17 marca 1457 roku, kiedy to król Kazimierz Jagiellończyk wydał zezwolenie na lokalizację miasta pod nazwą Nowy Targ, jednak z niewiadomych przyczyn Jan Mielecki, który to zezwolenie otrzymał, nie założył miasta. Dokonali tego jego dwaj synowie Jan i Bernardyn aktem z dnia 18 XII 1470 roku. W 1522 roku powstała najstarsza organizacja cechowa – cech kowalski, a następnie powstały cechy: krawiecki, szewski, garncarski, sukienniczy i tkacki. Kolejnymi właścicielami miasta byli Ossolińscy i Morsztyni. Ród Mieleckich był właścicielem miasta Mielec aż do bezpotomnego wygaśnięcia rodu w roku 1771. Za jego rządów w mieście miał miejsce intensywny rozwój rzemiosła.
Tragiczny w dziejach Polski rok 1772 zapisał się najpierw wielką powodzią, która na ziemi mieleckiej spowodowała olbrzymie szkody, a następnie I rozbiorem Polski w wyniku którego Mielec dostał się pod zabór austriacki. W 1775 Anna Osolińska poślubiła Jana Pieniążka, wnosząc w posagu odziedziczoną część miasta. Następnym właścicielem został Ignacy Suchorzewski poślubiając córkę Pieniążków Paulinę. Suchorzewski odsprzedał dobra mieleckie Ludwikowi Starzeńskiemu w 1847, który z kolei pozbył się ich dziesięć lat później na rzecz żydowskiej rodziny Gross. Ostatnimi właścicielami Mielca była rodzina Oborskich w 1891 roku. W 1853 roku Mielec został miastem powiatowym obejmującym obszar, na którym znajdowało się 106 osad i 91 gmin kastralnych. W 1892 roku przy ulicy Kościuszki powstał budynek Rady Miejskiej oraz koszary żandarmerii. Rozwój powiatowego miasta przerwał ogromny pożar, który strawił 3/4 obszaru miasta. Katastrofa ta była podstawą do zwrócenia się o państwową pożyczkę w wysokości 12 koron, a jej otrzymanie spowodowało szybki rozwój miasta. Na początku dwudziestego wieku mielecki rynek otoczony był rzędem murowanych kamieniczek, wzniesiono gmach sądu (1902), utworzono i zbudowano gimnazjum (1912) oraz siedzibę Rady Powiatowej. Rozwój miasta został przerwany przez wybuch I wojny światowej, która była przyczyną wielu zniszczeń i nadwyrężyła potencjał ludności powiatu mieleckiego.
W latach międzywojennych wybudowano w mieście wiele brukowanych ulic, zakładów rzemieślniczych, placówek handlowych i prywatną elektrownię.W 1934 roku region mielecki nawiedziła największa powódź, która zniszczyła ponad 11 tysięcy gospodarstw. W 1936 roku w ramach rozwoju Centralnego Okręgu Przemysłowego powstała w Mielcu państwowa fabryka płatowców (Państwowe Zakłady Lotnicze – Wytwórnia Płatowców nr 2), gdzie rozpoczęto budowę samolotu bombowego PZL P-37 "Łoś". Budowa zakładu lotniczego pociągnęła za sobą rozwój infrastruktury mieszkaniowej-zbudowano osiedle dla pracowników fabryki oraz domy dla kadry kierowniczej.
Po wybuchu II wojny światowej miasto i zakład lotniczy dostał się w ręce okupanta. W latach 1939 – 1944 fabryka pracowała na rzecz hitlerowskiego przemysłu lotniczego produkując ustrzenie do niemieckich samolotów bombowych.
Po wyzwoleniu miasta w 1944 roku powołano na terenie przedwojennych zakładów lotniczych Wytwórnię Sprzętu Komunikacyjnego PZL Mielec. Zakład ten był podstawowym źródłem zatrudnienia dla osób na terenie Mielca i okolicznych gmin oraz ośrodkiem kształtującym życie w mieście. W okresie jego działalności wyprodukowano w nim ponad 16 tysięcy samolotów własnej konstrukcji oraz licencjonowanych, głównie na eksport do byłego ZSSR. Ważnym faktem było istnienie w Mielcu prężnego ośrodka sportowego, którego wizytówką była drużyna piłkarska odnosząca wiele sukcesów na krajowej i zagranicznej arenie sportowej. Rozwój infrastruktury budowlanej zwrócony był głównie na budownictwo osiedli, budynków administracji publicznej oraz sieci dróg w mieście i okolicach. Sytuację zmienił rok 1995, w którym powstała pierwsza w Polsce Specjalna Strefa Ekonomiczna EURO-PARK MIELEC. 16 marca 2007 wytwórnia Sikorsky Aircraft Corporation nabyła PZL Mielec od rządu polskiego z zamiarem rozpoczęcia produkcji śmigłowców.
Mielec jest jednym z najważniejszych ośrodków przemysłowych na mapie województwa podkarpackiego. Miasto kojarzone jest w głównej mierze z przemysłem lotniczym. Tu zlokalizowane są Polskie Zakłady Lotnicze, największe przedsiębiorstwo tej branży w Polsce. Ta i kilka innych mieleckich firm wchodzi w skład Doliny Lotniczej.
W Mielcu swoją siedzibę ma Specjalna Strefa Ekonomiczna EURO-PARK MIELEC, która w głównej mierze przyczyniła się do dywersyfikacji przemysłu w mieście i ustabilizowania się sytuacji gospodarczej. Wewnątrz strefy ulokowanych jest wiele firm prywatnych, głównie przemysłu lekkiego. Obecnie tworzony jest też Mielecki Park Przemysłowy.
Najważniejszą instytucją promującą kulturę w Mielcu jest podlegające Urzędowi Miasta Samorządowe Centrum Kultury utworzone 15 października 1997 Strukturę organizacyjną SCK stanowią:
Inną istotną organizacją jest powołane 16 stycznia 1964 Towarzystwo Miłośników Ziemi Mieleckiej im. Władysława Szafera. Towarzystwo zajmuje się promocją mieleckiej kultury i szerzeniem wiedzy o historii miasta. W 2006 roku przy Towarzystwie powołano Grupę Literacką "Słowo", w jej skład wchodzą m.in. Włodzimierz Kłaczyński, Włodzimierz Gąsiewski, Piotr Durak, Jerzy Mamcarz, Andrzej Ciach.
Od 1998 w okresie letnim w Mielcu odbywa się Międzynarodowy Festiwal Muzyczny (do roku 2000 Międzynarodowy Festiwal Organowy) poświęcony muzyce klasycznej.
Mielec zdobią liczne rzeźby plenerowe rozlokowane w wielu punktach miasta.
Mielecki sport kojarzony jest przede wszystkim z drużyną piłkarską reprezentującą wielosekcyjny klub Stal Mielec. Zespół ten dwukrotnie, w latach 1973 i 1976, zdobył tytuł Mistrza Polski. Jego zawodnicy często byli nagradzani powołaniami do kadry narodowej, a stadion, na którego murawie rozgrywane były mecze, zaliczany jest do największych tego typu obiektów w kraju. W wyniku transformacji ustrojowej właściciel Stali – WSK "PZL-Mielec" (ob. Polskie Zakłady Lotnicze) – popadł w poważne kłopoty finansowe, czego skutkiem był rozpad klubu na kilka mniejszych w połowie 1997 roku.
Kontynuatorem piłkarskiej tradycji jest FKS Stal Mielec, który w sezonie 2011/2012 występuje na murawach III ligi. Pomimo słabych wyników drużyny seniorów, klub słynie z bardzo wysokiego poziomu kształcenia młodzieży. Duże w tym zasługi ma funkcjonująca przy klubie Szkoła Mistrzostwa Sportowego im. Grzegorza Laty. W 2006 FKS Stal Mielec zajął trzecie miejsce w Mistrzostwach Polski Juniorów Starszych. Rok 2007 przyniósł kolejne sukcesy – juniorzy starsi zajęli drugie miejsce, pokonując przy tym mistrza Polski z poprzedniego sezonu Gwarka Zabrze, juniorzy młodsi natomiast zdobyli tytuł Mistrza Polski pokonując w turnieju finałowym SMS Łódź 1:0, MKS Cracovię Kraków SSA 5:0 i remisując z Jagiellonią Białystok 0:0. Jest to największe osiągnięcie w historii juniorskiej Stali.
Klub Piłki Siatkowej Kobiet Stal Mielec nieprzerwanie od 1997 reprezentuje miasto w rozgrywkach najwyższego szczeblu w Polsce (obecnie jest to PlusLiga Kobiet), sporadycznie także w europejskich pucharach. Zespół zdobył Wicemistrzostwo Polski w sezonie 1999/2000, brązowy medal Mistrzostw Polski w 1998/1999 i 2003/2004, srebrny medal Pucharu Polski w 1998/1999, a w sezonie 2002/2003 dotarł do ćwierćfinału Pucharu Konfederacji CEV.
Tauron Stal Mielec od sezonu 2010/11 gra w ekstraklasie. Z sekcji lekkoatletycznej wyłonił się natomiast Lekkoatletyczny Klub Sportowy Stal Mielec, a z pływackiej Uczniowski Klub Sportowy Ikar Mielec (obecnie Międzyszkolny Klub Sportowy Ikar Mielec). Z biegiem czasu powstawały kolejne kluby, które nazwą odwoływały się do Stali. W 2005 roku zawiązał się Mielecki Klub Piłki Siatkowej Stal Mielec, który występuje w III lidze, a w 2009 futsalowy Klub Sportowy Fair Play Mielec (obecnie Klub Futsalu Stal Mielec), grający w II lidze.
Szczególne zasługi dla polskiego chodu sportowego ma Odrodzone Towarzystwo Gimnastyczne Sokół Mielec, klub niezwiązany z dawną Stalą, którego wychowankami są m.in. Rafał Augustyn, Paulina Buziak i Rafał Sikora, Mistrzowie i Reprezentanci Polski.
Dużą rolę w dziedzinie propagowania zdrowego stylu życia odgrywa Mielecki Ośrodek Sportu i Rekreacji. Zajmuje się on m.in. administracją obiektów sportowych: stadionu, hali sportowo-widowiskowej, kąpieliska, lodowiska, kortów tenisowych i innych. Od roku akademickiego 2008/2009 w mieście funkcjonuje oddział zamiejscowy Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie.
Ponadto w Mielcu działają m.in.:
Szkoły podstawowe
Gimnazja
Szkoły ponadgimnazjalne
Uczelnie wyższe
Szkoły artystyczne
Szkoły specjalne
Przypuszcza się, że pierwsza parafia w Mielcu (wymienianym w dokumentach jako Imelecz) została ufundowana przez właściciela Mielca, Paszko Trestkę, pomiędzy rokiem 1357 a 1374. Żydzi zaczęli osiedlać się z końcem XVI wieku. Kalwinizm w Mielcu się nie pojawił, natomiast pierwszy zbór Kościoła Zielonoświątkowego otworzono w latach 90. XX wieku.
Na terenie miasta działalność duszpasterską prowadzą następujące kościoły:
Przez wiele lat w mieście funkcjonowała lokalna rozgłośnia radiowa: najpierw Hit FM (1992-1999), a wkrótce po jego upadku Puls FM (2001-2008). Obie nadawały na częstotliwości 102,4 MHz FM. Ponadto w mieście funkcjonuje studio regionalne RDN Małopolska.
W latach 90. działała regionalna telewizja TVK Gosat, nadająca cotygodniowy program informacyjny Kalejdoskop Mielecki oraz relacje z lokalnych wydarzeń. Obecnie w mieście funkcjonuje lokalny oddział Twojej Telewizji Kablowej.
Do Mielca można dojechać następującymi drogami wojewódzkimi:
Ponadto projektowana jest budowa trasy Kielce – Staszów – Połaniec – Mielec – Kolbuszowa – Rzeszów, w ramach inwestycji powstać ma nowy most na Wiśle w okolicach Połańca. Ok. 30 km na południe od Mielca ma przebiegać autostrada A4.
W Mielcu działają dwa duże przedsiębiorstwa liniowej komunikacji autobusowej. Spółka Miejska Komunikacja Samochodowa Sp. z o.o. pokrywa zapotrzebowanie na przewóz ludzi w obrębie miasta i jego najbliższych okolic. Z kolei PKS Veolia Mielec, której pojazdy odjeżdżają z dworca przy ul. Jagiellończyka, obsługuje linie podmiejskie i dalekobieżne. Ponadto swoje połączenia prowadzi kilka mniejszych firm przewozowych.
Do Mielca doprowadzono kolej w 1887 roku. Dworzec kolejowy Mielec, podobnie jak dwie małe stacje w osiedlach Rzochów i Wojsław, leżą na trasie linii kolejowej nr 25, na odcinku Dębica – Tarnobrzeg. W ostatnich latach transport szynowy w Mielcu wyraźnie stracił na znaczeniu. Linia kolejowa jest w fatalnym stanie technicznym, w 2009 został wstrzymany ruch pociągów osobowych oraz pospiesznych. Ruch pociągów pasażerskich miał zostać wznowiony z dniem 1 marca 2011 r, ale w wyniku zmiany decyzji w PKP Intercity to nie nastąpiło. W kwietniu 2011 zlecono wykonanie studium wykonalności rewitalizacji torów na tym odcinku, które zostało ukończone jesienią 2011. Studium wykazało zasadność remontu tej linii, koszt prac oszacowano na 400 milionów złotych. Obecnie prowadzony jest tylko ruch towarowy obsługiwany głównie przez państwowe PKP Cargo i prywatne spółki kolejowe.
Około 15 km na północ od Mielca przebiega Linia Hutnicza Szerokotorowa (linia kolejowa nr 65) o rozstawie toru 1520 mm (zgodnym ze stosowanym w krajach byłego ZSRR). Terminal przeładunkowy w Woli Baranowskiej umożliwia wymianę ładunków pomiędzy koleją szerokotorową a normalnotorową oraz ciężarówkami.
W północnej części miasta znajduje się port lotniczy, wykorzystywany głównie przez Polskie Zakłady Lotnicze jako lotnisko fabryczne i Aeroklub Mielecki jako lotnisko sportowe. W przeszłości wielokrotnie lądowały na nim samoloty transportowe i dyspozycyjne, zawsze jednak miało to związek z realizacją zapotrzebowań wytwórni lotniczej. Mieleckie lotnisko nie jest przystosowane do ruchu pasażerskiego, choć w 2005 zaproponowano stworzenie tu regionalnego, pasażerskiego portu lotniczego. Lotnisko jest wyposażone w system APV-I, który umożliwia lądowanie przy ograniczonej widoczności.
Mielec jest podzielony na 18 osiedli, które są jednostkami pomocniczymi wspólnoty samorządowej. Zostały utworzone 14 czerwca 1978 przez Miejską Radę Narodową, a następnie wraz z przyłączeniem kolejnych terenów, podział ten był korygowany. Podział na osiedla obejmuje cały obszar miasta, a przy ich wyznaczaniu pod uwagę wzięta została jednorodność układu osadniczego, układ przestrzenny oraz możliwości integracji w celu wykonywania zadań publicznych.
Os. BorekOs. CyrankaOs. DziubkówOs. Kaz.Decyzja o wręczeniu tego szczególnego wyróżnienia leży w gestii Rady Miejskiej. Honorowe obywatelstwo może być przyznane wyłącznie osobie nie mieszkającej na stale w Mielcu, która w nadzwyczajnym stopniu przysłużyła się miastu. Najprawdopodobniej jedynie sześć osób zostało uhonorowanych w ten sposób:
1873 | Eugeniusz Beneszek | starosta mielecki |
1897 | Seweryn Chrząszczewski | starosta mielecki |
1903 | hrabia Leon Piniński | namiestnik Galicji |
1913 | dr Andrzej Kędzior | dyrektor Krajowego Biura Melioracyjnego we Lwowie |
1938 | Zygmunt Szlichting | starosta mielecki |
1990 | Lech Wałęsa | prezydent Polski |
Za szczególne zasługi wobec Mielca przyznawany jest Medal Przyjaciel miasta Mielca.
Data wyróżnienia | Wyróżniony | Uzasadnienie |
---|---|---|
18 marca 1997 | Stanisław Soloch (mer miasta Douchy-les-Mines we Francji) | za zasługi położone dla nawiązania, umacniania i rozwijania współpracy Douchy-les-Mines i Mielca |
Paulo Rodrigues (sekretarz przemysłu, handlu i turystyki stanu Goiás w Brazylii) | za zasługi w nawiązaniu i rozwoju współpracy gospodarczej Brazylii i Polski (głównie miast Anapolis i Mielca) | |
Erivan Bueno De Morais (deputowany stanu Goiás w Brazylii) | ||
22 września 1997 | Jose Paes De Lucena (prezes zarządu PZL-Mielec w Brazylii (Fabica de Avioes do Brasil)) | |
3 października 1997 | Marek Pol | za szczególny wkład pracy w restrukturyzację mieleckiego przemysłu, a także w przygotowanie i powołanie pierwszej w Polsce Specjalnej Strefy Ekonomicznej EURO-PARK MIELEC |
Wacław Niewiarowski | ||
Tadeusz Soroka | ||
Arkadiusz Krężel | ||
Edward Nowak | ||
Teresa Korycińska | ||
14 września 1998 | Robert Grudzień (organista) | za szczególny wkład pracy w przygotowanie i przeprowadzenie Międzynarodowego Festiwalu Organowego w Mielcu |
20 września 1999 | Wiesław Ochman (polski śpiewak) | za sympatię dla Mielca, polską i światową wielkość artystyczną, uświetnienie występem koncertów finałowych Międzynarodowego Festiwalu Organowego w Mielcu |
19 września 2001 | Maciej Sysło (profesor Uniwersytetu Wrocławskiego) | za otwartą sympatię dla Mielca, pomoc przy organizowaniu ogólnopolskich konferencji edukacyjnych Informatyka w szkole 2000 i 2001 w Mielcu, oraz promowanie Mielca jako miasta przyjaznego nowoczesnej edukacji |
3 kwietnia 2003 | Feliks Kiryk (profesor Akademii Pedagogicznej w Krakowie) | za naukowo-historyczne badania regionu mieleckiego w latach 1970-2000, zawarte w trzytomowym dziele Mielec. Z dziejów miasta i regionu oraz prezentowane w niezliczonych artykułach naukowych i na wielu sympozjach, za sympatię wobec Mielca |
30 maja 2003 | Andrzej Niemczyk (trener polskiej reprezentacji siatkarek) | za trenerskie i zawodnicze zasługi w siatkarskich reprezentacjach Polski oraz kadrze Stali Mielec |
11 lutego 2004 | Wiktor Skworc (biskup ordynariusz Diecezji Tarnowskiej) | za wspieranie wspólnych inicjatyw kulturalnych i oświatowych, za opiekę duchową nad wszystkimi mielczanami oraz parafiami Mielca i powiatu mieleckiego |
2 maja 2004 | Werner Hamel (burmistrz miasta Löhne w Niemczech) | za zasługi w zakresie nawiązania i rozwoju partnerskiej współpracy Löhne i Mielca oraz przygotowanie przyjacielskiej platformy dla przyszłej współpracy samorządów obu miast i ich mieszkańców |
9 lipca 2004 | Henryk Kasperczak (zawodnik i trener piłki nożnej) | za wielkie zasługi dla Stali Mielec w latach 1965-1978, sukcesy jako piłkarz i trener, jako wyraz dumy i uznania mielczan |
15 maja 2005 | Paweł Adamek (dyrygent orkiestry Państwowej Szkoły Muzycznej I i II stopnia w Dębicy) | za aktywność w budowaniu współpracy pomiędzy środowiskami kulturalnymi Mielca i Dębicy |
1 czerwca 2007 | rodzina Kirchhoff | za zasługi w pomnażaniu potencjału gospodarczego Mielca, za harmonijną współpracę w dziedzinie kultury Mielca i innych stref życia publicznego |
21 lutego 2011 | Antoni Tajduś (profesor i rektor Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie) | za zasługi w pomnażaniu potencjału intelektualnego młodzieży, a przy tym za wybitny wkład na rzecz rozwoju Mielca w dziedzinie nowoczesnego szkolnictwa wyższego oraz za przydawanie prestiżu uczelni macierzystej także Zamiejscowemu Ośrodkowi Dydaktycznemu AGH w Mielcu. |
WYSZCZEGÓLNIENIE | J. m. | ROK | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1995 | 1996 | 1997 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | ||
Dochody ogółem | zł | 22 803 156,- | 39 238 488,- | 54 176 943,- | 56 201 893,- | 61 204 733,- | 66 815 927,- | 76 527 040,- | 77 578 578,- | 80 378 789,- | 90 901 170,- | 98 313 591,- | 115 526 067,36 | 119 679 027,02 | 135 859 991,20 | 143 013 199,64 | 159 565 544,80 |
ZNAK | ± | - | + | + | - | - | - | - | + | - | - | + | - | - | - | + | - |
Nadwyżka/deficyt budżetowa(-y) | zł | 931 740,- | 3 140 115,- | 153 501,- | 1 019 171,- | 1 177 393,- | 1 440 142,- | 3 603 540,- | 3 833 448,- | 2 546 983,- | 8 033 741,- | 4 640 341,- | 1 866 955,31 | 12 232 099,22 | 1 613 896,66 | 324 895,63 | 7 233 717,06 |
ZNAK | Σ | = | |||||||||||||||
Wydatki ogółem | zł | 21 871 416,- | 42 378 603,- | 54 330 444,- | 55 182 722,- | 60 027 340,- | 65 375 785,- | 72 923 500,- | 81 412 026,- | 77 831 806,- | 82 867 429,- | 102 953 932,- | 113 659 112,05 | 107 446 927,80 | 134 246 094,54 | 143 338 095,27 | 152 331 827,74 |
Według danych z roku 2010 średni dochód na mieszkańca wynosił 2 626,90 zł (tj. — stan na 31 XII; przy 2 626,51 zł w zestawieniu na 30 VI); jednocześnie średnie wydatki na mieszkańca kształtowały się na poziomie 2 507,81 zł (tj. — stan na 31 XII; przy 2 507,44 zł w zestawieniu na 30 VI).
Ostatnia data aktualizacji: 2012-03-16 20:10:53