Borownica (województwo podkarpackie)

Borownica – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim, w gminie Bircza, na zachodnim skraju Pogórza Przemyskiego.

Do 1914 miejscowość leżała w powiecie sanockim, w powiecie podatkowym Bircza, w austriackiej prowincji Galicja, będąc przysiółkiem Jawornika Ruskiego.

W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie przemyskim.

Demografia

• 1926 - 14 grekokatolików
• 1938 - 30 grekokatolików

Historia

Wieś powstała w XVII wieku jako osada przy istniejącej tu hucie szkła, która działała jeszcze w drugiej połowie XIX wieku. Początkowo była własnością Romualda Tergonde.

W XVIII i XIX wieku przybyło tu wielu osadników niemieckich, którzy ulegli stopniowej asymilacji i polonizacji. Na początku XX wieku mieszkańcy zbudowali w dolnej części wsi murowany kościół. Do II wojny światowej Borownica była przysiółkiem Jawornika Ruskiego.

II wojna światowa

12 września 1939 17 Pułk Piechoty Ziemi Rzeszowskiej pod dowództwem płk. dypl. Beniamina Kotarby (bez I batalionu) zajął Borownicę wypierając z niej żołnierzy niemieckiej 2 Dywizji Górskiej. Niemcy po otrzymaniu posiłków otoczyli 17 pp. Próba przebicia do lasów na północ Borownicy nie powiodła się. Pułk został rozbity. Część żołnierzy rozproszyła się, a cześć dostała do niewoli. Pod przysiółkiem Czarny Potok poległ między innymi dowódca pułku. Tak zakończyła się historia pułku powstałego w 1918 roku. W walkach 17 pp wzięła udział także 2 Kompania "Sławsko" Pułku KOP "Karpaty I" pod dowództwem kpt. Tadeusza Gawdzika, tracąc w niej 60% swego stanu osobowego.

21 kwietnia 1945 w odwecie za zamordowanie ukraińskich mieszkańców Pawłokomy . sotnia Łastiwki dokonała ataku na Borownicę. Zginęło wtedy 70 mieszkańców wsi - ci co przeżyli, przenieśli się m.in. do wsi Dobra, Witryłów, Końskie. W Borownicy znajduje się pomnik upamiętniający to wydarzenie.

Znane osoby związane z wsią

• Julian Stańczak - malarz
• Adolf Milczanowski - rzeźbiarz ludowy