Średnia ocena: 4.5
liczba ocen: 23
Ilość kodów pocztowych: 1
Współrzedne geograficzne N: 49.932999
Współrzedne geograficzne E: 22.400000
Strefa numeracyjna: Kierunkowy 16
Tablice rejestracyjne: RPZ
Dzielnica: Folwark
Dzielnica: Koło Kobyłki
Dzielnica: Potoki
Łopuszka Wielka – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie przeworskim, w gminie Kańczuga. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie przemyskim.
W 1390 r. Łopuszka Wielka należała do klucza kańczudzkiego i była własnością Tarnowskich, a potem przeszła do Pileckich – dziedziców Kańczugi i okolic od przeszło 200 lat. Następnie na ponad 100 lat wieś przeszła w ręce Ostrowążów, a po roku 1623 jej właścicielami stali się Lubomirscy. W 1498 r. najazd tatarski spowodował wyludnienie wsi. Wielu mieszkańców zginęło, część dostała się do niewoli i została wywieziona do Turcji i Macedonii.
W 1624 r. nastąpił ponowny najazd tatarski. Także później ludność wioski nie zaznała spokoju: napady Kozaków, Szwedów, Rakoczego (1657), częste przejścia wojsk przygnębiająco wpływały na ludność, która przenosiła się w bezpieczniejsze miejsca.
Łopuszka stanowiła też własność rodu hrabiów Scipio del Campo.
Podczas II wojny światowej zorganizowane były dwie grupy partzyanckie Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich. Wywiad doszedł do ustalenia wielu kolaborantów, niektórzy z nich zostali skazani poprzez wyrok sądu podziemnego na karę śmierci. W późniejszych latach gestapo dokonywało aresztowań i rozstrzelań pojedynczych członków konspiracji. Byli to m.in Karol Krzanowski i Józef Dziaduś, którzy zostali wywiezieni do lasu w Zarzeczu i tam zabici. 9 maja 1943 r. polski policjant Czarnik z Manasterza aresztował Władysława Norka i Leona Żygadło. Pierwszy z aresztowanych został wywieziony do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu i stamtąd nie wrócił, natomiast Czarnik został skazany na karę śmierci przez sąd podziemny i zastrzelony. Z 35 osób pochodzenia żydowskiego uchowało się jedynie 5, resztę rozstrzelano. Ludzie z Łopuszki starali się pomóc Żydom ukrywając ich w domach z narażeniem życia. W czasie ucieczki zabito Andrzeja Buczka oraz Wiktora Pydo.
W dniu 26 lipca 1944 r. do wsi od strony Pantalowic weszły oddziały Armii Czerwonej, które ostrzeliwane były z niemieckich czołgów, jadących z Łopuszki Małej w strone pantalowskiej góry. Walki ucichły wieczorem.
6 marca 1943 r. w Łopuszce Wielkiej żołnierze niemieccy rozstrzelali w czasie pacyfikacji wsi 19 jej mieszkańców, Polaków; byli to, w kolejności alfabetycznej: Władysław Bawor, Józef Dziaduś, Wiktoria Futoma, Maria Futoma, Antoni Hałys, Edward Hałys, Jan Jaciecki, Józefa Kołodziej, Stanisław Kowalczyk, Bronisław Malik, Piotr Matoń, Rozalia Norek, Józef Słonina, Wiktoria Słonina, Marcin Szmierz, Antoni Zięba, Władysław Zięba, Józef Zięba i Wojciech Ziętek.
Przyczyną zbrodni było wykonanie wyroku przez łopuszańską grupę dywersyjną AK na Anieli Bawor - dziewczynie urodzonej i zamieszkałej w Łopuszce Wielkiej, która nawiązała kontakt z Gestapo i pracowała na ich korzyść. Wydała ona wielu ludzi, którzy potem zostali straceni. Aby upozorować legalność zbrodni sciągnięto nauczyciela i ks. Wojciecha Wyskidę, będącego w tym czasie na weselu w Medyni Kańczudzkiej. Zabitych pochowano na wspólnym grobowcu na cmentarzu w Łopuszce. Taką samą egzekucję wykonano w Pantalowicach i Rączynie.
Na miejscu zbrodni (w pobliżu kościoła, przed stodołą) stoi brzozowy krzyż, a na skrzyżowaniu, tuż przy drodze stoi pomnik ku czci rozstrzelanych.
Ostatnia data aktualizacji: 2012-03-18 13:30:34