Markowizna (województwo podkarpackie)

Markowizna – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie rzeszowskim, w gminie Sokołów Małopolski. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa rzeszowskiego.

Nazwy części wsi (przysiółki): Cegielnia, Duża Markowizna, Mała Markowizna, Pod Dworem, Pod Turzą.

Nazwy obiektów fizjograficznych:

• pole - Olszyny,
• łąka - Łączyska, Olszyny, Pasternik,
• rzeka - Czerwonka, Turka,
• zagajnik - Nad Dworskiem, Na Granicy.

Historia

W osiemnastym wieku powstała akcja osadnicza w dobrach królewskich na obszarze Puszczy Sandomierskiej w wyniku, której powstała wieś Markowizna. Dnia 5 grudnia 1752 roku król August III wystawił w Warszawie dokument dla szlachcica Antoniego Ratyńskiego i jego żony Katarzyny z Lewickich zezwalający na lokację Markowizny w dobrach ekonomii sandomierskiej.

Wyznaczono dla niej miejsce między wsiami królewskimi Mazury, Kamień oraz Rękawem i Turzą. Antoni Ratyński, podejmujący się osadzenia wsi, otrzymał ją prawem wieczystej dzierżawy na 40 lat. Przez 6 lat osadnicy zostali zwolnieni od wszelkich świadczeń na rzecz skarbu królewskiego. Po upływie wolnizny z każdego łanu, czynsz miał wynosić 10 florenów polskich.

Inwentarz Markowizny z maja 1776 r. wymienia 43 podanych i ich obciążenia. Zgodnie z dokumentem Augusta III o czterdziestoletniej dzierżawie nałożonej na wieś, Markowizna pozostała w rękach potomków A. i K. Ratyńskich do 1793 r. Ostatnimi dzierżawcami z tej rodziny byli Marianna z Ratyńskich Nieświeska i jej mąż Michał Nieświeski. Wieś została założona na terytorium parafii górnieńskiej, wobec czego urzędujący ówcześnie ksiądz Wojciech Rapacki domagał się dziesięcin z powstałych gospodarstw dla kościoła górnieńskiego, tym bardziej, że mieszkańcy Markowizny przychodzili do kościoła i korzystali z sakramentów.

Źródła

• Krzysztof Ożóg – Dzieje Parafii Górno.
• Urzędowe nazwy miejscowości i obiektów fizjograficznych - 59 - Powiat kolbuszowski. Warszawa: Urząd Rady Ministrów - Komisja Ustalania Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych, 1965.