Mrowla

Mrowla – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie rzeszowskim, w gminie Świlcza.

W latach 1973–1976 miejscowość była siedzibą gminy Mrowla. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa rzeszowskiego.

We wsi znajduje się szkoła podstawowa im. Marii Konopnickiej, a także ośrodek szkolno-wychowawczy. Mrowla posiada jednostkę Ochotniczej Straży Pożarnej oraz pocztę. We wsi działa klub sportowy "Mrowlanka Mrowla", który obecnie gra w Klasie B.

Sąsiednie miejscowości to: Bratkowice, Lipie, Rogoźnica, Rudna Mała, Rudna Wielka, Świlcza, Trzciana.

Historia

Wieś została założona w 2. poł. XIV wieku. Po dwóch nieudanych próbach lokacji (z 1347 i 1352), ostatnia, dokonana w 1367, okazała się udaną. Założycielem wsi był król Kazimierz III Wielki. Mrowla stanowiła własność królewską i zarządzana była przez różnych dzierżawców. Po rozbiorach Polski dostała się w ręce prywatne. Na początku XIX wieku nabyli ją od austriackiego rządu Stadniccy, a w 2 poł. XIX w. - Franciszek i Józefa Dolińscy. Po zakończeniu II wojny światowej majątek upaństwowiono i rozpalcelowano. Dawny dwór Dolińskich gruntownie przebudowano w latach 70. XX wieku i przekształcono w ośrodek szkolno-wychowawczy.

W XIX w. istniała w Mrowli duża szkoła parafialna, w której mogło pobierać naukę nawet 60 uczniów. Działała aż do powołania szkół ludowych w 1875. W 2 poł. XIX w. istniała również gminna kasa pożyczkowa. W 1902 powstała kasa oszczędności i pożyczek - późniejsza Kasa Stefczyka. Współorganizatorem przedsięwzięcia był ks. H. Siarkowski wraz z kierownikiem miejscowej szkoły W. Fleszarem.

Na północ od wsi znajduje się charakterystyczne wzniesienie pokryte drzewami tzw. grodzisko. Jedna z hipotez zakłada, że mogła to być średniowieczna strażnica, strzegąca przebiegającej w pobliżu granicy między Polską a Rusią.

Demografia

Parafia

W dawnych wiekach wieś Mrowla leżała na terenie Archidiecezji Krakowskiej. Dokumenty pierwszej donacji parafii zaginęły, choć jej erygowanie dokonano pomiędzy rokiem 1367 a 1373. W 1496 w Sandomierzu w święto św. Scholastyki Dziewicy, biskup przemyski Jan Albert fundację tę odnowił i pomnożył. Obecny kościół pw. św Łukasza Ewangelisty został wybudowany w latach 1896–1900 według projektu architekta krakowskiego Sławomira Odrzywolskiego. Proboszczem wówczas był ks. Józef Siarkowski. Konsekracja odbyła się w 1905. Roboty murarskie wykonał majster Mindowicz z Sieniawy. Kościół ten posiada 100-letnią kopię cudownego obrazu Matki Bożej Kochawińskiej z napisem pod spodem: "O Mater Dei electa/Esto nobis via recta". W kościele są ponadto zabytkowe organy z 1897 wykonane przez firmę Rieger-Kloss z Krnov. Według danych kościelnych liczba mieszkańców żyjących na terenie parafii w Mrowli (Mrowla i Lipie) liczy 1700 osób - z tego 1697 katolików oraz 3 innowierców.

Nad rzeką Mrowlą (pot.Mrówką), w pobliżu parku dworskiego, znajduje się kapliczka z drewnianą figurą św. Jana Nepomucena z XIX wieku.

Znane osoby związane z Mrowlą

• Albin Fleszar ps. Satyr – żołnierz Legionów, geolog
• Mariusz Długosz – wokalista zespołu VIR
• Waldemar Rzeszut - gitarzysta Ratatam RSC, muzyk sesyjny