Wysoczany

Wysoczany – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie sanockim, w gminie Komańcza. Przez wieś prowadzi droga powiatowa nr 2229R Prusiek – Wysoczany.

Historia

Wieś lokowana przez Mikołaja Herburta Odnowskiego około roku 1539, od roku 1635 na prawie wołoskim. Do roku 1772 województwo ruskie, ziemia sanocka. Od 1772 należał do cyrkułu leskiego, a następnie sanockiego w Galicji.

Wieś leżała przy linii kolejowej przemysko-łupkowskiej, między stacjami w Mokre a Szczawnem, u zbiegu potoku Płonki do Osławy, 451 m n.p.m.

Do 1914 starostwo powiatowe w Sanoku, powiat sądowy w miejscowości Bukowsko. W roku 1898 wieś liczyła 557 mieszkańców oraz 81 domów, pow. wsi wynosiła 7,13 km². Częścią wsi była wólka Kożuszne (167 mieszkańców). We wsi znajduje się stadnina koni oraz kilka gospodarstw agroturystycznych. Od listopada 1918 do stycznia 1919 Republika Komańczańska.

Po roku 1944 miejscowi Rusini – Ukraińcy wyjechali na Ukrainę lub zastali w ramach wymiany ludności przesiedleni.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Mieszkańcy

Nazwiska mieszkańców w XIX wieku: Bajtsowa, Basik, Bodnik, Chlibik, Chomik, Dodzow, Duński, Gelb, Hrycko, Hepko, Holowaty, Huzyla, Hajdush, Hotsko, Hajdush, Hvozda, Horonova, Hlibyk, Hajdush, Jacis, Jacyta, Kostyk, Kachala, Kaczała, Karpa, Korchma, Kachmar, Kiryk, Królak, Krycko, Lachar, Lewczak, Lukacheva, Luchkanych, Lukacz, Marcyszyn, Maslanek, Maślany, Melnyk, Mytso, Orziński, Owad, Ochych, Priadka, Petrunjova, Pichova, Propper, Sachar, Sas, Shlomko, Sawa, Sekielik, Sykiełyk, Suchyna, Shevtsova, Szczerba, Tsap, Tsynanko, Tsinova, Ujcio, Wajda, Nawalaniec, Worotyła, Watholjak, Zawada Obecmie mieszkaja tutaj: Karpa, Hołowaty, Kaczała, Słabka, Terebecka, Starego, Kuper, Szeremeta, Bodnik, Janicki, Zawiślan, Wrona, Ślazyk, Kielan, Dyka, Błaż, Parzyszek, Bukowski.

Cerkiew

Cerkiew stoi na cmentarzu w miejscu wcześniejszej świątyni prawosławnej z 1805 roku, pod wezwaniem św. Paraskewii, która była filią parafii w Płonnej. Cerkiew została zniszczona przez Wojsko Polskie podczas II wojny światowej, jesienią 1944 roku. Obecnie cerkiew podlega pod parafię w Mokrem.

Cmentarz pochodzi z 1512. Od 1805 do 1990 roku, cmentarz był zarośnięty drzewami i krzewami. Obecnie istnieje tylko kilka kamiennych grobów.

Nowa murowana cerkiew prawosławna pod wezwaniem św. Paraskewii została zbudowana w 1994 r., pierwotnie miała służyć jako kaplica cmentarna. Zewnętrznie dwudzielna, pokryta dwupołaciowymi dachami kalenicowymi, pobitymi blachą. Nawa zwieńczona pozorną sygnaturą z unickim krzyżem do prezbiterium dostawiona zakrystia. We wnętrzu współczesny ikonostas namalowany przez panią Krogulecką. W 2005 roku, cerkiew została częściowo wykonane polichromie. Kontynuacja prac prowadzona była w 2006 roku.

Przed cerkwią stoi parawanowa dzwonnica ze współczesnymi dzwonami. Stare cztery dzwony zostały skradzione.

Po cerkwi oprowadza pan Jan Hołowaty, Wysoczany 3.

Religia

Parafia łacińska w Bukowsku do roku 1946. Wysoczany należały do 1944 roku do parafii prawosławna, w miejscowości Płonna, przed rokiem 1880 do parafii w miejscowości Szczawne, na miejscu znajdowała się drewniana cerkiew filialna.