Turbia

Turbia – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie stalowowolskim, w gminie Zaleszany.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnobrzeskiego.

Przez miejscowość przebiega droga krajowa nr 77 z Lipnika do Przemyśla.

Wieś

Dzieje Turbi sięgają XIV wieku, kiedy to wieś należała do dóbr kapituły sandomierskiej. Północne obrzeża Turbi kryją pozostałości XIX-wiecznych zabudowań dworskich. Znajdują się tu (będące obecnie własnością prywatną) parterowy dworek, gorzelnia oraz czworak folwarczny. W miejscowości funkcjonują:

• Publiczna Szkoła Podstawowa
• Publiczne Gimnazjum im. Jana Pawła II
• Jednostka OSP
• Filia biblioteki gminnej
• Klub sportowy LZS Kantor Turbia (wcześniej LZS Stolarnia Turbia oraz LZS Budo-Instal Turbia)
• Zespół śpiewaczy "Malwa"
• Lotnisko aeroklubowe "Stalowowolskie"

Parafia

Pierwsze wzmianki na temat turebskiego kościoła pojawiają się na początku wieku XVII, kiedy to w dokumencie z wizytacji biskupa Maciejewskiego wspomniano przywilej nadany przez biskupa Radziwiłła w 1598 oraz patrona kaplicy – Św. Leonarda. Wiek XVIII przyniósł ustanowienie turebskiej parafii, zaś wiek XIX i początek XX – trzykrotny pożar lokalnego kościoła. W latach 1922-24 wybudowany został, stojący nadal w centrum wsi, zdobny biało tynkowanymi gzymsami i pilastrami, murowany kościół pod wezwaniem Św. Leonarda. Budowniczym kościoła był ksiądz Jan Marek (proboszcz w latach 1921-1944). Jego następcą został wikariusz pracujący w tej parafii ks. Albin Blajer i był proboszczem w latach 1944-1978. Kolejnym proboszczem był ks.kan. Ryszard Englot (w latach 1979-2000) a następnie ks. kan. Stanisław Knap (2000-2010). Postanowieniem ks. biskupa Andrzeja Dzięgi, ówczesnego ordynariusza diecezji sandomieskiej, administratorem parafii został dotychczasowy wikariusz ks. Piotr Cecuła (2009-2010). Następcą na urzędzie proboszczowskim ks.kan.Stanisława Knapa został ks.dr.Grzegorz Miszczak.

Naprzeciwko kościoła znajduje się przydrożna kapliczka z I połowy XIX w. poświęcona Św. Florianowi. Parafia należy obecnie do diecezji sandomierskiej dekanatu Pysznica.

Lotnisko

Historia turbskiego lotniska i stalowowolskiego aeroklubu sięga roku 1939 oraz obietnicy przydziału dwóch samolotów RWD-8 złożonej lokalnemu Komitetowi Organizacyjnemu przez Aeroklub Rzeczypospolitej Polskiej. Plany te pokrzyżowane zostały przez wybuch II wojny światowej. Niemcy, w oparciu o zdobyte plany budowy lotniska zapasowego, przystąpili do budowy i w 1944 turebskie lotnisko posiadało betonowy pas startowy oraz komplet stałych zabudowań lotniskowych. Po zakończeniu wojny powstał tutaj Ośrodek Lotniczy (1950), a później – Aeroklub (1957). W 1952 została oddana do użytku wieża spadochronowa, zaś w 1957 hangar. 1964 to rok ustanowienia rekordu świata na trasie trójkąta 100 przez Stanisława Kluka z pasażerem na szybowcu Bocian (V=107,8 km/h). W 1972 oddano do użytku nowy port.

Obecnie działające sekcje Aeroklubu Stalowowolskiego Lotnisko Turbia to: balonowa, mikrolotowa, modelarska, samolotowa, spadochronowa i szybowcowa.

Ludzie związani z Turbią

• Lucjan Trela
• Zenon Kułaga

Bibliografia

• Wojnar Izabela, Stalowa Wola i okolice, Stalowa Wola 2000, str. 76, P. U. W. Roksana.
• Strona gminy Zaleszany
• Michałowicz – Kubal Marta, Zamki, dwory i pałace województwa podkarpackiego, str. 331, Wydawnictwo Arete II.
• Strona Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
• Parafia na stronie opoka.org
• Oficjalna strona parafii