Menu
Home» » » » »

Mapa miejscowości Choroszcz


Informacje o Choroszcz:

Ilość ulic: 68

Ilość kodów pocztowych: 1

Współrzedne geograficzne N: 53.143059

Współrzedne geograficzne E: 22.985559

Strefa numeracyjna: Kierunkowy 85

Liczba ludności: 5449

Gęstość ludności: 324,5 os./km²

Powierzchnia: 16,79 km²

Rodzaj gminy: miejsko-wiejska

TERC: 3202602014

Tablice rejestracyjne: BIA

Herb Choroszcz:

Herb Choroszcz

Flaga Choroszcz:

Flaga Choroszcz

Oficjalna strona miejscowości

Dzielnice, Choroszcz

  • Dzielnica: Nowosiółki

  • Dzielnica: Szumowo

  • Dzielnica: Szyszkowizna

  • Dzielnica: Zastawie Drugie

  • Dzielnica: Zastawie Pierwsze

  • Dzielnica: Zastawie Trzecie

Choroszcz

Choroszcz – miasto w woj. podlaskim, w powiecie białostockim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Choroszcz. Położone nad rzeką Horodnianką. Jest zaliczane do aglomeracji białostockiej.


Według danych z 31 grudnia 2010 miasto miało 5469 mieszkańców.

W Choroszczy zachował się unikatowy układ architektoniczny rynku i ulic dojazdowych.

Położone

Miasto wchodzi w skład aglomeracji białostockiej. Leży na granicy Narwiańskiego Parku Narodowego. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. białostockiego.

Przez miasto przepływa rzeczka Horodnianka.

Historia

Choroszcz jest jednym z najstarszych w regionie osiedli miejskich. Jak wskazują badania archeologiczne, pierwsze ślady obecności człowieka na tym terenie pochodzą z okresu mezolitu. To tutaj w gęstej roszczy czyli puszczy znajdował się Święty Gaj. Wojny z XII i XIII w. na pograniczu polsko - jaćwiesko - ruskim nie wyludniły zupełnie puszcz. Bartnicy, smolarze, bobrownicy i drwale dostarczyli miód, smołę, wosk, potaż, drewno i inne dobra. Oni również nadali nazwy wielu miejscom takim jak: Przełajna Góra, Porosły, Izbiszcze, Złotoria czy Choroszcz.

W końcu XV w. Choroszcz z włością stała się własnością bojara z Kijowszczyzny, wojewody Iwana Chodkiewicza. Jego syn Aleksander gospodarzył w swych włościach z rozmachem, karczując puszczę, budując młyny, folusze, osadzając osadników z Rusi i Mazowsza. Z czasem w dobrach Chodkiewiczów powstały Ruszczany, Zastawie, Sienkiewicze, Barszczewo, Jeroniki, Żółtki, młyny młynarzy Dzikich w miejscowości Dzikie. W 1506 r. Aleksander nadał Choroszcz z włością klasztorowi w Supraślu. Mnisi wznieśli tu cerkiew i otaczali opieką duszpasterską ludność wiary greckiej. W 1533 r. Choroszcz powróciła do Chodkiewiczów. Dzięki staraniom Aleksandra w 1507 roku Choroszcz otrzymała od króla Zygmunta I prawa miejskie z obowiązkiem dostarczania drużyny zbrojnej na wypadek wojny.

W XVI wieku miasto rozwijało się intensywnie. Z połowy XVI wieku pochodzą pierwsze wzmianki o osadnikach żydowskich. Choroszcz była wówczas centrum okolicznych dóbr, a trakty łączyły ją ze znaczniejszymi ośrodkami Podlasia. Odbywały się tu targi, odpusty, kwitło życie religijne. Pod koniec XVI wieku Choroszcz była miastem liczącym ok. 200 domów i 1 200 mieszkańców. W 1587 roku Anna Chodkiewiczówna wniosła w posagu dobra choroskie Pawłowi Pacowi. Ich spadkobiercą był Mikołaj Stefan Pac, wojewoda trocki i przyszły biskup wileński, który sprowadził w 1654 roku do Choroszczy zakon dominikanów.

Nie jest znany układ przestrzenny miasta w XVI i XVII wieku. Życie zapewne koncentrowało się w centrum, wokół rynku. Tu znajdował się kościół, klasztor, cerkiew i dwór Chodkiewiczów, w którym mógł również rezydować biskup wileński Stefan Mikołaj Pac. Wiek XVII zapisał się tragicznie w historii kraju - wojny, epidemie i pożary nie ominęły Choroszczy. Pożar w 1683 r. doszczętnie zniszczył miasto - spłonęło 600 domów, klasztor, kościół i cerkiew. W 1703 r. Choroszcz wraz z przyległymi wsiami została odkupiona przez Stefana Mikołaja Branickiego z rąk generała Jerzego Mniszcha. Do upadku miasta przyczynił się kolejny pożar w 1707 roku.

W 1709 roku dobra choroskie przeszły na własność hetmana wielkiego koronnego Jana Klemensa Branickiego. Miejscowość ta była na tyle urokliwa, że hetman przez wiele lat z nakładem ogromnych kosztów budował letnią rezydencję. Obok budowanego z rozmachem zespołu Branicki ufundował murowany barokowy kościół z klasztorem dominikanów. Ufundował również szpital - przytułek i unicką cerkiew. Wtedy też zapewne powstał folwark dworski. Ówczesny rynek miejski okalały kościół, klasztor, ratusz z 6 kramami kupców żydowskich, bożnica z żydowską szkołą. W 1771 roku miasto liczyło 126 posesji, z czego 43 należały do Żydów. Najpopularniejszy trunek tamtej epoki - piwo, produkowało w Choroszczy 15 browarów.

Po śmierci hetmana dobra choroskie z majątkiem Rogowo otrzymała w dożywocie księżna Izabella Branicka. Do III rozbioru Choroszcz należała do powiatu grodzieńskiego w województwie trockim i stanowiła enklawę w województwie Podlaskim. Po III rozbiorze znalazła się w zaborze pruskim, a po pokoju w Tylży w 1807 roku weszła do zaboru rosyjskiego. Spis pruski w końcu XVIII wieku wykazał: "584 mieszkańców, w tym 156 Żydów, 122 domy, 4 ulice, 9 szynków, 8 browarów, 8 gorzelni, 7 duchownych, 4 urzędników policyjnych i 1 oddział z regimentu Bośniaków von Gunthera - 6 mężczyzn".

Po śmierci księżnej Branickiej dobra choroskie w części nabyła rodzina Komarów, a część włączono do posiadłości Potockich, którzy wkrótce sprzedali je Tadeuszowi Mostowskiemu. Zalążek manufaktury tekstylnej w majątku hrabiny Mostowskiej dał w 1840 roku początek największej w regionie fabryce sukienniczo - kapeluszniczej i przemysłowej karierze miasteczka. Wraz z rozwojem fabryki zmieniła się również struktura narodowa i wyznaniowa Choroszczy. W 1886 roku z ogólnej liczby 1512 mieszkańców 765 było wyznania mojżeszowego, ponad 300 katolików, ok. 200 ewangelików (specjalistów niemieckich pracujących w fabryce) i ok. 200 prawosławnych. Miasteczko fabryczne, funkcjonujące niezależnie od miasta posiadło 20 budynków produkcyjnych, 11 budynków mieszkalnych, szkołę, piekarnię, 2 sklepy, aptekę i zbór ewangelicki.

W 1839 roku w ramach restrykcji za udział w powstaniu listopadowym uległ kasacji Zakon Dominikanów. Po powstaniu styczniowym w murach klasztoru znalazła się rosyjska szkoła, zamieszkiwał tu także proboszcz parafii prawosławnej. W 1865 roku rozebrano drewnianą cerkiew. Nową wyświęcono w 1878 roku.

Położone nieopodal Choroszczy wzgórze, zwane "Szubienicą" było miejscem kaźni 11 powstańców z 1863 roku, a przy drodze na Zastawie "carscy" zabili 3 powstańców. Dzięki staraniom społeczności choroskiej w latach 1913 - 1924 wzniesiono kaplicę na choroskim cmentarzu, a w 1989 roku na wspomnianym wzgórzu nastąpiło uroczyste odsłonięcie pomnika.

Wybuch I wojny światowej był kresem działalności fabryki. Z 5000 mieszkańców sprzed I wojny światowej w 1921 roku zamieszkiwało w Choroszczy tylko 2405 osób. Lata międzywojenne to nowy etap w historii miasta. Dzięki inicjatywie dr. Zygmunta Brodowicza na terenie byłej fabryki utworzony został w 1930 roku szpital psychiatryczny, który do dnia dzisiejszego odgrywa w życiu miasta ogromną rolę.

Okres II wojny światowej był tragiczny. W czasie okupacji sowieckiej w latach 1939 - 1941 wywieziono część pacjentów szpitala w głąb Rosji. W 1941 roku Choroszcz zajęli hitlerowcy, którzy w pobliskim lesie w Nowosiółkach rozstrzelali chorych i ułomnych (464 osoby). Masowe groby w Nowosiółkach kryją 4000 ofiar: cywilów, partyzantów, wielu księży i zakonnic, zamordowanych w latach 1941 - 1944. Ludność żydowska miasta została przesiedlona do getta w Białymstoku, skąd w listopadzie 1943 roku została wysłana do komór gazowych w Treblince. Lata powojenne przyniosły Choroszczy odbudowę letniej rezydencji Branickich, w której znajduje się obecnie Muzeum Wnętrz Pałacowych.

Zabytki

W Choroszczy znajduje się odbudowana w latach 60. XX w. letnia rezydencja rodziny Branickich, obecnie Muzeum Wnętrz Pałacowych, zabytkowy park pałacowy kościół i klasztor podominikański, cerkiew, 4 zabytkowe cmentarze oraz szpital psychiatryczny zlokalizowany w latach 30. XX wieku na terenie dawnej fabryki kortów i sukna należących do rodziny Moesów.

  • Kościół i klasztor Dominikanów
  • Cerkiew prawosławna pw. Matki Boskiej Opiekuńczej (parafialna) - wybudowana w 1878 r. Obok dom duchowieństwa prawosławnego.
  • Zespół pałacowy Branickich - ob. Muzeum Wnętrz Pałacowych. Założenie pałacowe w parku, przekomponowanym w 2 poł. XIX wieku. Na osi kanału głównego pałac - letnia rezydencja Branickich - wybudowany ok. 1760, w stylu baroku saskiego. Zniszczony 1831, rozbudowany po poł. XIX w. Zniszczony w 1915, potem rozebrany. Zrekonstruowany i odbudowany w latach 60. XX w. Obok pałacu fragmenty dawnych zabudowań dworskich.
  • Fabryka sukna i kortów Augusta Moesa - ob. Szpital Psychiatryczny. Fabryka wznoszona w miejscu folwarku dawnych dóbr Branickich, po kupieniu ich przez Fryderyka Moesa w 1843 r. Zachowane pawilony fabryczne wznoszone w latach 1890-1910. Wszystkie urządzenia fabryczne wywiezione z Choroszczy w 1915 r.
  • Rynek otoczony XIX-wiecznymi kamienicami
  • Kapliczka z figurą św. Jana Nepomucena (XVIII w.)

Edukacja

  • Przedszkole Samorządowe w Choroszczy im. Jana Pawła II
  • Szkoła Podstawowa w Choroszczy im. Henryka Sienkiewicza
  • Publiczne Gimnazjum im. kardynała Stefana Wyszyńskiego
  • Liceum Ogólnokształcące

Sport

W Choroszczy istnieje klub piłkarski Narew Choroszcz występujący w rozgrywkach organizowanych przez Podlaski Związek Piłki Nożnej - obecne występuje w Okręgowej Klasie Seniorów. Istnieją także 3 drużyny występujące na co dzień w rozgrywkach ligi gminnej: LZS Choroszcz, Rajkom i Lambada Choroszcz.

Transport

Przez miasto przechodzą drogi:

W Choroszczy na drodze krajowej 8 powstaje droga ekspresowa S8 na odcinku Białystok - Stare Jeżewo o długości 24,5km.

Na terenie gminy działa informacja dla kierowców: Nawierzchni dróg, restauracjach, ,hoteli i utrudnieniach na drodze. Informacje na ten temat znajdziesz tutaj Uwaga! Mapa jest w budowie

Komunikacja

Do Choroszczy można dojechać linią nr 103. Choroszcz znajduje się około 10 km od Białegostoku tutaj jeżdżą też autobusy niskopodłogowe (dla niepełnosprawnych).

Główne Ulice

  • Branickiego
  • Lipowa
  • Powstania Styczniowego
  • Henryka Sienkiewicza
  • Adama Mickiewicza
  • Aleja Niepodległości
  • Ogrodowa
  • Dominikańska

Kody pocztowe, Choroszcz (wyświetlono 1/1)


Ocena internautów miejscowości Choroszcz
Średnia ocena: 4.0
liczba ocen: 16

Wtyczki społecznościowe

Lubisz miejscowość Choroszcz, kliknij Google +1 , lub Lubię to!

Komentarze o miejscowości Choroszcz

Ostatnia data aktualizacji: 2012-03-16 22:21:58

Szybka zmiana regionu Polski