Kowalewszczyzna

Kowalewszczyzna – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie wysokomazowieckim, w gminie Sokoły. Do 1954 roku istniała gmina Kowalewszczyzna. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.

Historia

W I Rzeczypospolitej wieś należała do ziemi bielskiej.

W wieku XVI i XVII wchodziła w skład dóbr Waniewo. Po wybudowaniu dworu w Kowalewszczyźnie częścią dóbr Kowalewszczyzna, należących w XVII w. do Orsettich, w 1830 do Rostworowskich.

Dwór z piękną biblioteką zbudowano w XVII w., rozebrano w 1881 r. Przy dworze ogród, sześć stawów, środkowy w kształcie krzyża. W 1775 w całej majętności znajdowało się 111 dymów. Orsetti dokupili do majątku Jeńki i część Waniewa od Szczawińskich. W XIX w. powierzchnia majątku wynosiła 2965 morgów. Po uwłaszczeniu chłopów w majątku zostało 127 włók ziemi.

W roku 1748 w Kowalewszczyźnie urodził się Jan Klemens Gołaszewski, biskup wigierski i senator, a w 1858 Stanisław Jakub Rostworowski, ojciec generała Wojska Polskiego II RP Stanisława Janusza Rostworowskiego. W miejscowym dworze przebywała Narcyza Żmichowska, będąca ciotką Romana Rostworowskiego.

W roku 1827 wieś liczyła 30 domów i 198 mieszkańców.

Pod koniec wieku XIX wieś i folwark w powiecie mazowieckim (wcześniej suraskim), gmina Kowalewszczyzna, parafia Waniewo.

W roku 1921 było tu 44 budynki z przeznaczeniem mieszkalnym oraz 279 mieszkańców (137 mężczyzn i 142 kobiety). Wszyscy podali narodowość polską.