Mystki-Rzym

Mystki-Rzym – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie wysokomazowieckim, w gminie Wysokie Mazowieckie.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.

Historia wsi

Wieś drobnoszlachecka założona w XV lub XVI w. W I Rzeczypospolitej należała do ziemi bielskiej.

W roku 1826 miejscowość liczyła 28 domów i 152. mieszkańców.

Pod koniec XIX w.:

• wieś w Powiecie mazowieckim, Gmina Wysokie Mazowieckie, parafia Dąbrowa Wielka. Wiatrak
• folwarki: Mystki i Rzym należały do dóbr Szepietowo.

W roku 1921 naliczono tu 39 budynków z przeznaczeniem mieszkalnym oraz 250. mieszkańców (126. mężczyzn i 124 kobiety). Narodowość polską podało 249 osób, a 1. białoruską. Wyznanie rzymskokatolickie zgłosiło 247. mieszkańców, a 3. prawosławne.

Szkoła

W 1922 roku 1. klasowa szkoła powszechna liczyła 28. uczniów, w 1923-25. W 1924, 1925 i 1930 brak szkoły..

Obiekty zabytkowe

• krzyż przydrożny, żeliwny z 1893 r.

Organizacje pożytku publicznego

• Ochotnicza Straż Pożarna, Mystki-Rzym 20, 18-200 Wysokie Mazowieckie

Legenda

Z miejscowością związana jest postać maga – Jana Twardowskiego, utrwalona przez Adama Mickiewicza. Zasłynął z tego, że zaprzedał duszę diabłu. Według legendy, za pomocą lustra wywołał ducha Barbary Radziwiłłównej. Inna hipoteza wskazuje, że była to sztuczka rodu Mniszchów. Twardowski o tym wiedział i musiał uciekać. Po drodze do Węgrowa schronił się w Wysokiem Mazowieckiem. W pobliskich Mystkach miała znajdować się karczma Rzym, gdzie dopadli i zabili go słudzy mniszchowscy...