Rosochate Kościelne

Rosochate Kościelne – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie wysokomazowieckim, w gminie Czyżew-Osada.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.

Miejscowość jest siedzibą parafii rzymskokatolickiej św. Doroty, należącej do metropolii białostockiej, diecezji łomżyńskiej, dekanatu Czyżew.

Historia

Historia wsi

Wieś założona przy ujściu rzeczki Święcienicy do Broku w pobliżu grodu w Święcku.

Około roku 1414 ponownie kolonizowana na 60. włókach przez braci Jana i Jakuba z Kleczkowa. Wymienieni byli protoplastami Rosochackich herbu Prus, do których w roku 1673 należało 12 z 19. działów wsi.

Jeszcze w XVI wieku nazywana jako Rosochate-Święcienica.

W 1783 zamieszkiwana przez dwadzieścia rodzin szlacheckich o różnych nazwiskach.

W roku 1827 w miejscowość liczyła 9 domów i 67. mieszkańców. Pod koniec XIX w. należała do Powiatu ostrowskiego, Gmina Dmochy-Glinki. We wsi znajdowały się: szkółka początkowa, 30 domów i 236. mieszkańców (włościanie i drobna szlachta).

W 1921 r. naliczono tu 83 budynki z przeznaczeniem mieszkalnym oraz 500. mieszkańców (239. mężczyzn i 261 kobiet). Narodowość polską podało 452 osób, a 48 żydowską.

Historia kościoła

Pierwszy, znany z dokumentów kościół drewniany ufundowali założyciele wsi Jan i Jakub. Parafia powstała prawdopodobnie w zbliżonym czasie, jednak dokumenty fundacyjne zaginęły. Istnienie parafii potwierdzone w roku 1458.

Kolejny kościół wznoszono w dwóch fazach. Najpierw zbudowano prezbiterium z piętrową zakrystią a później korpus nawowy. Ukończenie budowy prawdopodobnie w roku 1546, proboszcz Serafin Świerżowski. Według opisu z roku 1609 nawy boczne były sklepione, główna i prezbiterium przykryte stropem.

Wielokrotnie remontowany i przemurowywany, między innymi w 1690, 1775, 1807, 1853. W roku 1781 spłonął dach, stropy i wystrój wnętrza.

W czasie pierwszej wojny światowej uszkodzony pociskiem artyleryjskim. Odbudowany według założeń Oskara Sosnowskiego. Wtedy też na wzór kościoła w Kleczkowie wykonano nowy szczyt w elewacji zachodniej. Wewnątrz wydzielono kruchtę pod chór muzyczny.

Spalony w roku 1944, odbudowany pod kierunkiem Piotra Kozińskiego w latach 1946-1949.

Obiekty zabytkowe

• kościół parafialny pw. Św. Doroty
• barokowa dzwonnica drewniana z roku 1775. Dzwony renesansowe z datą 1574
• na cmentarzu grzebalnym stara kropielnica drążona w granicie
• na skraju wsi krzyż przydrożny z data 1883