Powiat zambrowski

Powiat zambrowski - powiat w Polsce (województwo podlaskie), reaktywowany w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Zambrów.

Powiat graniczy z powiatem łomżyńskim, białostockim, wysokomazowieckim w województwie podlaskim i powiatem ostrowskim w województwie mazowieckim.

Skład powiatu

W skład powiatu wchodzą:

• gminy miejskie: Zambrów
• gminy wiejskie: Kołaki Kościelne, Rutki, Szumowo, Zambrów
• miasta: Zambrów

Historia

Powiat zambrowski istniał już w I połowie XV wieku.

W czasach powojennych został reaktywowany dnia 13 listopada 1954 roku w województwie białostockim, jako jeden z pierwszych powiatów utworzonych tuż po wprowadzeniu gromad w miejsce dotychczasowych gmin (29 września 1954) jako podstawowych jednostek administracyjnych PRL. Na powiat zambrowski złożyły się 1 miasto i 28 gromad, które wyłączono z powiatu łomżyńskiego :

• miasto Zambrów
• gromady Chlebiotki Nowe, Cibory Gołeckie, Długobórz II, Gniazdowo, Gosie Małe, Kalinówka-Basie, Kołaki Kościelne, Laskowiec Stary, Lubotyń Stary, Łady Polne, Pęchratka, Pniewo, Podbiele, Poryte-Jabłoń, Pruszki, Puchały, Rutki, Sędziwuje, Śliwowo-Łopienite, Srebrna, Szczodruchy, Szlasy-Lipno, Szumowo, Turobin Stary, Wiśniewo, Wygoda, Zambrzyce-Króle i Zawady

1 stycznia 1957 roku z powiatu zambrowskiego wyłączono gromady Gniazdowo, Lubotyń Stary i Podbiele i włączono je do powiatu ostrowskiego w województwie warszawskim, natomiast z powiatu ostrowskiego wyłączono gromady Paproć Duża, Przeździecko-Mroczki, Skarżyn Stary i Zaręby-Bolędy i włączono je w skład powiatu zambrowskiego . 1 stycznia 1958 roku do Zambrowa przyłączono wieś Nagórki z gromady Poryte-Jabłoń .

Po zniesieniu gromad i reaktywacji gmin z dniem 1 stycznia 1973 roku powiat zambrowski podzielono na 1 miasto i 6 gmin  :

• miasto Zambrów
• gminy Gać , Kołaki Kościelne, Szumowo, Zambrów i Zawady

Po reformie administracyjnej obowiązującej od 1 czerwca 1975 roku terytorium zniesionego powiatu zambrowskiego zostało włączone do nowo powstałego województwa łomżyńskiego . Wraz z reformą administracyjną z 1999 roku przywrócono w województwie podlaskim powiat zambrowski o kształcie przybliżonym do granic z 1975 roku; jedynie gmina Zawady znalazła się w powiecie białostockim . Porównując obszar dzisiejszego powiatu zambrowskiego z obszarem z 1954 roku można zauważyć że niektóre tereny znajdują się obecnie w powiecie ostrowskim w województwie mazowieckim (m.in. gmina Stary Lubotyń) oraz w powiatach łomżyńskim i białostockim.

Tranzyt

Drogi krajowe i wojewódzkie

Drogi krajowe:
- 8 Droga krajowa nr 8
- 63 Droga krajowa nr 63
- 66 Droga krajowa nr 66

W przyszłości przez powiat zambrowski przebiegać ma droga ekspresowa S8 S8 po śladzie obecnej drogi krajowej nr 8. Drogi wojewódzkie:
- 679 Droga wojewódzka nr 679

Obwodnice na terenie powiatu

W planach białostockiego oddziału GDDKiA na lata 2007-2013 budowa obwodnicy Mężenina (gmina Rutki). Obwodnica ta ma być częścią drogi ekspresowej S8.

Demografia

Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2005):