Puzdrowo

Puzdrowo (dodatkowa nazwa w j. kaszub. Pùzdrowò, niem. Pusdrowo) – wieś kaszubska w Polsce na Pojezierzu Kaszubskim położona w województwie pomorskim, w powiecie kartuskim, w gminie Sierakowice przy drodze wojewódzkiej nr 211 i na zachód od jeziora Świniewo. Wieś jest siedzibą sołectwa Puzdrowo w którego skład wchodzą również Moczydło, Dąbrowa Puzdrowska i Puzdrowski Młyn. Dzisiejsze Puzdrowo coraz szybciej staje się zachodnią dzielnicą największej wsi kaszubskiej, dynamicznie rozbudowywujących się sąsiednich Sierakowic.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.

Z kart historii

Nazwę wsi można tłumaczyć podwójnie. Przedrostek „puzdro” można oznaczać pękate naczynie, zagłębienie w terenie lub przezwisko właściciela miejscowości. Do 1918 roku obowiązującą nazwą niemieckiej administracji dla Puzdrowa było Pusdrowo. Podczas okupacji niemieckiej w 1942 r. nazwa Pusdrowo została przez nazistowskich propagandystów niemieckich (w ramach szerokiej akcji odkaszubiania i odpolszczania nazw niemieckiego lebensraumu) zweryfikowana jako zbyt kaszubska i przemianowana na nowo wymyśloną i bardziej niemiecką - Pustrau.

Pierwsze wzmianki o Puzdrowie można znaleźć już w 1396 roku. Była to wieś szlachecka. W 1570 roku liczyła 18 włók roli. Wówczas jej właścicielami byli Jan Sadza, Paweł Bojan, Bartłomiej Bojan, Jakub Girsz oraz Marcin Girsz. Kolejne zapiski w źródłach historycznych pochodzą z XVII wieku. Informacje dotyczyły czterech szlacheckich właścicieli miejscowości w 1662 roku, a byli nimi Jerzy Bronk, Bartłomiej Sadzik, Jakub Bojan i Pobłocki. W kolejnych latach zmieniali się właściciele, a to na wsuktek zawierania związków małżeńskich i działów spadkowych. W 1772 roku wieś składała się z sześciu części. W granicach wsi znajdował się niewielki las dębowy. Właściciele Puzdrowa i również dzierżawcy posiadali prawo warzenia piwa i palenia gorzałki. W poszczególnych działach osadzeni byli chałupnicy lub zagrodnicy, wyposażeni w niewielki kawałek ziemi. Przez wieś przepływa rzeczka stanowiąca jedno z koryt Bukowiny. Jej wody napędzały młyn wodny znajdujący się na gruncie Józefa Łaszewskiego. To jednoworcze osiedle młyńskie w następnych latach rozrosło się w osadę Puzdrowski Młyn. Dobra lokalizacja Puzdrowa oraz stosunkowo dobre gleby sprawiają, że jest dość zasobna. Za czasów PRL uprawiano tu trawę nasienną, len, brukiew nasienną, sadzeniaki ziemniaków, marchew nasienną i jadalną. Nadal uprawia się tu truskawki. Rozpoczęto tu najwcześniej w okolicy prowadzić przemysłową hodowlę drobiu. Obecnie wieś nazywana jest „Zagłębiem Drobiarskim”.

Pierwszą szkołę uruchomiono tu w 1873 roku. Do tego roku dzieci uczęszczały do szkoły w Sierakowicach. W 1890 roku buynek spłonął. Odbunowano go i do końca I wojny światowej szkoła istniała jako placówka katolicka z niemieckim językiem nauczania. W okresie międzywojennym placówka była 4–klasowa. Po II wojnie światowej zaczęła funkcjonowac jako 5–klasowa, a od 1956 roku istniało już siedem klas. pod koniec lat sześdziesiątych szkołę rozbudowano dodając 1 izbę klasową. Dziesięć lat później wybudowano wolnostojący pawilon powiększając bazę lokalową szkoły. W 1907 roku założono w Puzdrowie spółkę produkcyjną „Fortuna”. Spółka zbudowała cegielnię produkującą cegłę sylikatową. Udziałcami firmy byli: ks. Bernard Łosiński – proboszcz sierakowicki, p. Brzeski z Łyśniewa, p. Myszk z Dąbrowy Puzdrowskiej i Jan Sychta z Puzdrowa, ojciec ks. Bernarda Sychty. Cegielnia przetrwała jedynie do II wojny światowej. Podjęto próby uruchomienia produkcji, jednak zamiar się nie udał. Ostateczną likwidacją było zburzenie komina dokonane na początku lat osiemdziesiątych. W 1949 roku Puzdrowo otrzymało już elektryczność. Była wtedy jedną z trzech wsi należących do gminy Sierakowice, która korzystała z elektryczności. Całe sołectwo zelektryfikowano pod koniec lat siedemdziesiątych. W latach 1952 i 1959 roku Puzdrowo przeżyło wielkie pożary. Spalone zagrody jednak odbudowano. Dziś we wsi znajdują się w większości nowe domy. Na obrzeżu wsi znajduje się do dziś duża kopalnia żwiru. Z Puzdrowa prowadzi asfaltowa droga do Łyśniewa. Inną szosą można dojechać do Tuchlina, Sulęczyna lub Kościerzyny. Główna trasa to droga państwowa Gdańsk – Słupsk. Przy szosie z Puzdrowa do Tuchlina wybudował swój dom p. Leon Puzdrowski. Jest jednym z niewielu mieszkańców gminy, którzy potrafią grać na instrumencie miechowym zwanym bandonią.

Miejscem, dzięki któremu Puzdrowo jest znane na całych Kaszubach jest bez wątpienia dom, w którym urodził się i wychował Bernard Sychta – ksiądz katolicki, działacz kaszubski, etnograf, językoznawca, dramatopisarz, malarz, poeta. W 1992 roku przed domem ustawiono obelisk, który ma przypominać wszystkim Kaszubom, że to tu urodził się zasłużony dla Kaszub i Kociewia, ks. Bernard Sychta.

Gospodarka

Puzdrowo jest typową wsią rolniczą, z kilkoma dużymi gospodarstwami, zmodernizowanymi i wyspecjalizowanymi. Pozostałe gospodarstwa są małe, silnie rozdrobnione i funkcjonują według starych zasad. Silną stroną miejscowości jest produkcja mięsa kurzego. We wsi działa kilkanaście firm o charakterze usługowym. Znajdują się tu między innymi kopalnie żwiru, zakład dekarski, tapicerski, mechaniki pojazdowej, ciesielski oraz budowlany.

Infrastruktura

Zabudowa mieszkaniowa i usługi we wsi są skoncentrowane w granicach historycznego układu przestrzennego wzdłuż dróg nr 211 i 214. Puzdrowo nie posiada rynku czy placu targowego. Zabudowa to budynki jednorodzinne, zabudowania gospodarcze oraz niewielkie zakłady usługowe. Infrastruktura społeczna jest tu słabo rozwinieta. Ogranicza się tylko do budynku Szkoły Podstawowej. Stan infrastruktury technicznej również jest słabo rozwinięty. System gospodarki ściekowej jest oparty o zbiorniki bezodpływowe lub przydomowe oczyszczalnie ścieków. Miejscowość ma pełen dostęp do sieci wodociągowej, a na jej terenie znajduje się hydrofornia.

Społeczność

Mieszkańcy wsi to przede wszystkim wielopokoleniowa ludność kaszubska. Mieszkańcy mają silne poczucie tożsamości kaszubskiej. W tutejszej szkole nieprzerwalnie od kilkunastu lat prowadzone są zajęcia z języka kaszubskiego. Wśród ludności można zauważyć lokalny patriotyzm, który przejawia się przestrzeganiem tradycji i obrzędów kaszubskich.

Znani mieszkańcy

• Bernard Sychta (ksiądz katolicki i działacz kaszubski)

Zobacz też

• Gowidlino
• Łyśniewo Sierakowickie
• Podjazy
• Tuchlino