Prabuty

Prabuty (niem. Riesenburg) – miasto we wschodniej części województwa pomorskiego w powiecie kwidzyńskim, nad jeziorem Liwieniec. Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Prabuty. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. elbląskiego.

Według danych z 31 grudnia 2010 r. miasto miało 8573 mieszkańców.

Rozwinął się tu przemysł drzewny, materiałów budowlanych oraz elektromaszynowy. Prabuty są także stacją węzłową położonym przy trasie Warszawa-Gdynia.

Historia

• 1236 – Krzyżacy niszczą pruski gród Reizija, nad jeziorem Liwieniec; wzniesienie drewnianego zamku,
• 1249-1525 – Prabuty pod rządami biskupów pomezańskich,
• 1267-1277 – budowa zamku murowanego,
• 1310-1330 – budowa katedry,
• 1330 – lokacja miasta na prawie chełmińskim,
• 1330 – budowa ratusza,
• 1342-1345 – budowa synagogi (działa do 1853),
• 1450 – przystąpienie miasta do Związku Pruskiego,
• 1466 – na mocy pokoju toruńskiego Prabuty nadal we władaniu biskupów pomezańskich,
• 1501-1525 – stolica Pomezanii,
• 1726-1753 – budowa wodociągów,
• 1722 – pożar miasta,
• 1807 – wojska Napoleona I w Prabutach,
• 1876 – połączenie kolejowe z Malborkiem i Iławą,
• 1899 – połączenie kolejowe z Jabłonowem Pomorskim,
• 1922 – budowa fontanny na miejscu ratusza spalonego w 1868,
• 1945 – zniszczenie ok. 90% miasta przez wojska sowieckie; włączenia miasta do Polski pod nazwą Prabuty; początek wysiedlania dotychczasowej ludności do Niemiec

Zabytki

• gotycka konkatedra z przełomu XIV i XV wieku (później przebudowywana), spalona w 1945 przez Sowietów, pozostawała w stanie ruiny. Odbudowana w latach 1980 – 1983.
• gotycki kościół, tzw. "polski" z XIV w.
• gotycka Brama Kwidzyńska (XIV wiek)
• pozostałości murów miejskich z XIV wieku
• wodociągi miejskie na terenie starego miasta (XVIII wiek)
• kościół św. Andrzeja z 1878 r.
• fontanna Rolanda – fontanna zbudowana w roku 1900 pierwotnie w centrum Berlina, przeniesiona do Prabut w roku 1929; zdobioną przez lwy fontannę wieńczy rzeźba rycerza Rolanda, przywrócona na swoje miejsce w 2011 r.

Gazety

• Gazeta Prabucka

Kluby sportowe

• Gryf VECRO Prabuty – koszykówka (klub występuje w III lidze)
• Pogoń Prabuty – piłka nożna (klub występujący w V lidze)

Współpraca międzynarodowa

Miasta i gminy partnerskie: Tinsgryd

Wspólnoty wyznaniowe

• Parafia św. Wojciecha w Prabutach
• Sala Królestwa Świadków Jehowy ul. Koszarowa 15

Zobacz też

• Synagoga w Prabutach
• Cmentarz żydowski w Prabutach