Rodowo (województwo pomorskie)

Rodowo – wieś w Polsce położona na Powiślu w województwie pomorskim, w powiecie kwidzyńskim, w gminie Prabuty.

W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie elbląskim.

Historia

Rodowo (niem. Gross Rohdau lub Rodau) powstało około 1285. Było wówczas własnością Ditricha Stange, którą otrzymał od biskupa pomezańskiego Henryka. Po śmierci Ditricha Stange Rodowo wskutek zamiany stało się ponownie własnością biskupią. Nie jest znany pierwszy przywilej lokacyjny wsi. W 1361 biskup pomezański Mikołaj lokował wieś na prawie chełmińskim na prośbę sołtysa Segeharda. Rodowo zniszczyły wojny XV i XVI wieku w oraz rozruchy ludności Prabut (Riesenburg) z 1455. W 1561 nowy przywilej lokacyjny dla Rodowa wystawił książę Albrecht Hohenzollern. W 1570 wieś stała się własnością radcy książęcego Wenzela Schack von Stangenberg. W rękach tej rodziny, która zmieniła nazwisko na Schack von Wittenau, wieś pozostawała przez 200 lat. W 1789 Rodowo było wsią szlachecką. Około 1890 powstała tutaj szkoła. W 1900 założono mleczarnię i Towarzystwo Mleczne. Od 1891 działało krótko Towarzystwo Gospodarcze. We wsi istniała sala katechetyczna oraz Turnhalle (sala ludowa). Po II wojnie światowej wieś nazywano początkowo Rudawą. W 1947 przyjęto urzędową nazwę Rodowo. We wsi istnieje zespół szkół i charakterystyczna wieża przekaźnikowa Telekomunikacji Polskiej.

Parafia

Parafia katolicka powstała w Rodowie na początku XIV wieku. W 1414 kościół został spalony w czasie Wojny Głodowej. Jeszcze w XVIII wieku odprawiano msze po polsku. Kościół protestancki powstał z parafią w 1624. Nowy kościół (obecnie katolicki) wybudowano w 1754. Na balustradzie chóru sygnatura pastora lub cieśli – G. Selcke (być może chodzi o rzeźbiarza Jana Henryka Selcke z Prabut, który działał w okresie budowy kościoła w XVIII w.). Do 1945 na cmentarzu przykościelnym istniał pomnik poległych w I wojnie światowej. W latach 90. XX wieku proboszczem parafii Rodowo był ks. Waldemar Dylewski – autor kilku tomów opublikowanych kazań. Z inicjatywy ks. Dylewskiego Beata Ewa Białecka namalowała do kościoła w Rodowie Drogę Krzyżową.

"Pole Sztuk"

W 1990 mieszkaniec Rodowa – Ryszard Rabeszko (wieloletni prezes Zarządu Głównego Stowarzyszenia Twórców Ludowych) zorganizował we wsi plener malarsko-rzeźbiarski. Od 1993 plener prowadzi Wydział Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku pod nazwą Międzynarodowy Plener Malarsko-Rzeźbiarski "Pole Sztuk". Do 2010 odbyło się łącznie 20 plenerów prowadzonych przez rzeźbiarza, dr. hab. Mariusza Białeckiego (ASP Gdańsk, mieszkaniec Rodowa) i jego żonę – malarkę Beatę Ewę Białecką (absolwentka ASP Kraków). Uczestnikami pleneru było wielu malarzy jak np. Martin Bornholm (Szwecja) i Benedykt Kroplewski (Polska). Od kilku lat podczas plenerów "Pole Sztuk" Mirosław Pisarkiewicz pisze cykl opowiadań "Legendy Rodowa" publikowanych na łamach czasopisma Gazeta Prabucka. Rodowo z powodu działań artystycznych uzyskało nazwę "Wioski Cudów". Posiada tutaj swoją pracownię rzeźbiarską Mariusz Białecki – zrealizowano w niej m.in. pomnik konny Kazimierza Wielkiego dla Bydgoszczy, pomnik Adama Loreta dla Warszawy oraz konny posąg króla Kazimierza Jagiellończyka dla Malborka. Beata Ewa Białecka tworzy od lat w Rodowie swoje obrazy. Podczas realizacji filmu "Król Olch" Volker Schlondorff zorganizował w Rodowie "poligon" dla statystów. Wieś i plener odwiedzał Jerzy Buzek. We wsi ustawiono wiele rzeźb Tomasza Skórki (ASP w Gdańsku).

Zabytki

W Rodowie znajduje się barokowy kościół pw. św. Stanisława Kostki z wieżą z 1859. Wewnątrz znajduje się m.in. ambona z 1690 autorstwa Joachima Sebastiana Doebla. Na cmentarzu lapidarium i głaz upamiętniający dawnych mieszkańców Rodowa – polską i niemiecką ludność wyznania ewangelicko-augsburskiego. Pochowano tu m.in.: pastora Paula Hallpaapa (1854–1925), jego syna Karla – żołnierza poległego w 1915 oraz miejscowego szlachcica – kapitana pruskiej kawalerii Augusta von Kolzenberg (1769–1846).

Zobacz też

• Rodowo