Puck

Puck (kaszub. Pùck lub też Pùckò, niem. Putzig) – miasto w województwie pomorskim, siedziba władz powiatu puckiego i gminy Puck. Leży na Kaszubach u ujścia Płutnicy do Zatoki Puckiej. Według danych z 30 czerwca 2007 miasto miało 11 345 mieszkańców. Puck jest powiatowym centrum ratunkowym, przeciwpożarowym oraz porządku publicznego, ośrodkiem oświatowym w zakresie szkolnictwa ponadgimnazjalnego i specjalnego, lokalnym centrum kulturalnym oraz sportowo-rekreacyjnym.

Położenie

Puck leży na Pomorzu Gdańskim u ujścia Płutnicy do Zatoki Puckiej, w północno-wschodniej części Kępy Puckiej, na Pobrzeżu Gdańskim.

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa gdańskiego.

Struktura powierzchni

Dzielnice

W Pucku można wyróżnić osiem dzielnic:

• Centrum (Stare Miasto) – o zabytkowej zabudowie,
• Osiedle Derdowskiego, Nowy Świat, Majkowskiego – znajdują się tutaj liczne domy wielorodzinne,
• Grodzisko – nowa dzielnica z prowadzoną rozbudową,
• Rozgard – nadmorska część miasta częściowo położona na terenie Nadmorskiego Parku Krajobrazowego
• Zamkowa – dzielnica położona nad morzem, obecnie modernizowana,
• Osiedle Elizy Orzeszkowej – domy jednorodzinne, obecnie rozbudowywane zabudowania szeregowe
• Osiedle Artystów – domy jednorodzinne,
• Osiedle Swarzewskie – domy jednorodzinne, obecnie prowadzona rozbudowa.

Użytkowanie gruntów

Miasto stanowi 0,85% powierzchni powiatu. Użytkowanie gruntów w 2005

Demografia

Ludność Pucka – stan na dzień 30.06.2007

Liczba ludności Pucka w latach 1895–2007

Historia

Początki osadnictwa sięgają wczesnego średniowiecza. W II połowie XIII w Pucku istniał gród kasztelański książąt wschodniopomorskich. Od 1309 we władaniu Krzyżaków, siedziba komturii, prawa miejskie uzyskał z rąk niemieckich w 1348.

Podczas wojny trzynastoletniej (1454–1466) mieszczanie puccy stanęli po stronie Polski. W 1457 w Pucku znalazł schronienie wygnany król Szwecji Karol VIII Knutsson Bonde. W zamian za 15 tys. marek pruskich otrzymał w zastaw od Kazimierza Jagiellończyka Ziemię Pucką (980 km²). Państewko puckie istniało formalnie do 1460 kiedy to Puck zdobyli Krzyżacy, później król znalazł schronienie w Gdańsku.

W 1466 włączono Puck do Prus Królewskich, będących od 1569 częścią Korony (wcześniej podlegały jej na zasadach autonomicznych). Siedziba starostwa powiatowego, miejsce sejmików szlacheckich i sądów grodzkich. Za czasów panowania Wazów twierdza i baza floty polskiej.

W połowie XVIII miasto podupadło i w 1772 zostało włączone do państwa Fryderyka Wielkiego. W 1818 zostało siedzibą powiatu w rejencji gdańskiej (nosiło wówczas nazwę Putzig), wówczas jego znaczenie nieznacznie wzrosło. W owym czasie wytwarzano tu słynne na całe Pomorze piwo puckie.

10 lutego 1920 odbyły się tu tzw. zaślubiny Polski z morzem z udziałem generała Hallera.

1 lipca 1920 w Pucku utworzona została Baza Lotnictwa Morskiego – pierwsza jednostka polskiego lotnictwa morskiego, a w październiku tego roku rozpoczęto formowanie Pułku Artylerii Nadbrzeżnej.

Do września 1939 Puck był garnizonem Morskiego Dywizjonu Lotniczego. Przy dywizjonie funkcjonował Posterunek Żandarmerii Puck. Jesienią 1937 w Pucku sformowany został Kaszubski Batalion Obrony Narodowej.

15 sierpnia 1922, w czasie obchodów drugiej rocznicy „Cudu nad Wisłą”, miała miejsce tragiczna w skutkach „katastrofa lotnicza”.

Aż do 1926 Puck oraz Hel były jedynymi polskimi portami nad morzem (poza Gdańskiem). W tym samym roku miasto spotkała degradacja – zlikwidowano powiat pucki włączając miasto i okolice do powiatu morskiego z siedzibą w Wejherowie.

W latach 1939–1945 miasto pod okupacją niemiecką. W okresie 1941–1944 istniał tu obóz pracy, gdzie więźniowie produkowali części do samolotów. W 1956 reaktywowano powiat pucki, który istniał do 1975 i ponownie od 1999.

Turystyka

Zabytki

• Gotycki kościół parafialny św. Piotra i Pawła z XIII z ufundowaną przez Weiherów kaplicą,
• Szpital barokowy (drewniany) z ok. 1720, mieści się w nim oddział Muzeum Ziemi Puckiej im. Floriana Ceynowy,
• Dawny klasztor sióstr sercanek,
• Zabytkowe kamienice miejskie z połowy XVIII i XIX,
• Pozostałości (fragmenty fundamentów) średniowiecznego zamku krzyżaków,
• Neogotycki ratusz z 1865,
• Dom modernistyczny z lat 30. XX, ul. Męczenników Piaśnicy 5,
• Dom modernistyczny z lat 30. XX, ul. Męczenników Piaśnicy 9,
• Poczta modernistyczna z lat 30. XX, ul. Morskiego Dywizjonu Lotniczego 11

Miejsca pamięci i pomniki

• Pomnik Antoniego Abrahama,
• Pomnik gen. Józefa Hallera,
• Słupek zaślubinowy,
• Pomnik Braterstwa Broni,
• Tablica pamięci bł. ks. kmdr ppor. Władysława Miegonia,
• Pomnik poległych lotników MDL,
• Miejsca pamięci ofiar II wojny światowej,

Atrakcje

• Port Puck i Molo w Pucku
• Strzeżone plaże,
• Rejsy wycieczkowe po zatoce puckiej,
• Strusia farma,
• Letnie festiwale na plaży,
• Dwunastu Apostołów – pomnik przyrody nieożywionej nad brzegiem morskim, stanowiący grupę głazów narzutowych (największy o obwodzie 7,5 m, wysokość 1,6 m),
• Muzeum Ziemi Puckiej im. Floriana Ceynowy.

• Groty Mechowskie w pobliskim Mechowie,
• Zamek w Rzucewie,
• Sanktuarium w Swarzewie,
• Pomnik Antoniego Abrahama w Zdradzie

Szlaki turystyczne

• Niebieski 33-kilometrowy szlak z Pucka do Wejherowa. Prowadzący krawędzią Kępy Puckiej przez Rzucewo dalej przez Mrzezino do lasów wejherowskich, aż do kalwarii.
• Z Pucka do Krokowej.
• Szlak z Pucka do Swarzewa przez Nadmorski Park Krajobrazowy.

• Ścieżka rowerowa brzegiem Zatoki Puckiej, przez miejscowości nadmorskie, do Helu.

• „Trasa Morska” – szlak ma długość 57 km i prowadzi z Redy przez Puck, miejscowości nad Zatoką Pucką do Helu.
• „Trasa Kaszubska” – szlak liczy 78 km i biegnie ze wsi Piaśnica Wielka przez Małe Trójmiasto Kaszubskie, Rzucewo, Puck, Mechowo do Krokowej.
• „Trasa Nadmorska” – trasa liczy 65 km i zatacza koło z Redy przez Puck, Rozewie, Jastrzębią Górę, Karwię oraz Krokową, z powrotem do Redy.

• Szlaki jachtowe z Pucka do wybranego miasta na Mierzei Helskiej lub Trójmiasta.

Sport i rekreacja

Entuzjaści żeglarstwa, windsurfingu i innych sportów wodnych mają możliwość korzystania z Zatoki Puckiej. Co roku organizowane są na niej Mistrzostwa Europy i Świata w różnego rodzaju klasach żeglarskich i windsurfingowych. W Pucku odbywają się systematycznie Maratony Ziemi Puckiej (także dla niepełnosprawnych na wózkach). Można również uprawiać kolarstwo (kilka razy z rzędu przez Puck przebiegała trasa Tour de Pologne). We wrześniu 2006 został ukończony odcinek Swarzewo – Puck, który jest częścią obecnie budowanej Nadmorskiej Ścieżki Rowerowej z Gdyni do Helu.

Obiekty sportowe

• Miejski Ośrodek Kultury, Sportu i Rekreacji (hale sportowe, kręgielnia, siłownia i strzelnica), ul. Lipowa 3c)
• Stadion, ul. Lipowa
• Boisko do piłki plażowej k. mola, ul. Żeglarzy
• Harcerski Ośrodek Morski – przystań żeglarska, ul. Żeglarzy 1
• Szkoła Windsurfingu na plaży
• Korty tenisowe przy SP Puck, ul. Przebendowskiego 27
• Boisko ze sztuczną trawą przy Hotelu Delfin oraz przy MOKSiR, ul. Lipowa
• Boisko ze sztuczną nawierzchnią do piłki nożnej, ręcznej, tenisa oraz koszykówki Orlik przy SP Puck

Szkolne hale sportowe

• Szkoła Podstawowa im. Mariusza Zaruskiego w Pucku, ul. Przebendowskiego 27
• Publiczne Gimnazjum im. Morskiego Dywizjonu Lotniczego w Pucku, ul. Nowy Świat 12
• Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Żeromskiego w Pucku, ul. Morskiego Dywizjonu Lotniczego
• Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Bohaterów Helu w Pucku, ul. Kolejowa 7
• Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Pucku, ul. Zamkowa 5

Kluby sportowe

• Lekkoatletyczny Klub Sportowy Ziemi Puckiej, ul. Lipowa 3c
• Międzyszkolny Klub Sportowy Korab, ul. Lipowa 3a
• Uczniowski Klub Sportowy Zatoka, ul. Przebendowskiego 27
• Klub Strzelecki Grot, ul. Lipowa 3a
• Klub Kręglarski, ul. Lipowa 3a
• Klub Szermierczy, ul. Lipowa 3a
• Klub wietnamskiej sztuki walki VoQuyen, ul. Kolejowa 7
• Klub Taichi, ul. Kolejowa 7
• Klub systemu samoobrony ESDS – Explosive Self Defence, ul. Kolejowa 7

Osoby urodzone i związane z Puckiem

Lista osób urodzonych w Pucku, które mają biogram na Wikipedii:

• Mirosław Gronicki, minister finansów w rządzie Marka Belki
• Artur Jabłoński, prezes Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego
• Sławek Jaskułke, pianista jazzowy, kompozytor
• Weronika Korthals, piosenkarka
• Romuald Orzeł,prezes TVP
• Daniel Pliński, siatkarz, reprezentant Polski, srebrny medalista mistrzostw świata w Japonii
• Kazimierz Plocke, wiceminister Rolnictwa i Rozwoju Wsi w rządzie Donalda Tuska
• Aneta Szyłak, krytyk sztuki, kurator wystaw
• Marcin Wika, siatkarz, reprezentant Polski
• Mikołaj Sarnecki, siatkarz grający w Pamapolu Wieluń

Szkoły i placówki oświatowe w Pucku

• Szkoły:
  • Szkoła Muzyczna I st. i Ognisko Baletowe im. Stanisława Moniuszki
  • Szkoła Podstawowa im. Mariusza Zaruskiego w Pucku
  • Gimnazjum im. Morskiego Dywizjonu Lotniczego w Pucku
  • Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Żeromskiego w Pucku
  • Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Bohaterów Helu w Pucku
  • Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Pucku

• Przedszkola:
  • Przedszkole „Grzybek”
  • Przedszkole im. Jana Brzechwy
  • Przedszkole „Pod tęczą”

Parafie rzymskokatolickie

• Parafia pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Pucku
• Parafia św. Faustyny Kowalskiej w Pucku

Sąsiednie gminy

Granica lądowa z gmina wiejską Puck. Od północy i pn.-wsch. miasto sąsiaduje z Zatoką Pucką.