Krokowa

Krokowa (kaszb. Krokòwa, niem. Krockow) – duża wieś kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie puckim, w gminie Krokowa przy skrzyżowaniu dróg wojewódzkich nr 213 i nr 218.

Krokowa wraz z miejscowościami ościennymi Minkowicami, Goszczynem tworzy zwarty obszar zabudowany o charakterze małomiasteczkowym. Znajdowała się tu stacja końcowa linii kolejowej Puck – Krokowa (zachodnia odnoga linii na Mierzeję Helską).

Miejscowość jest siedzibą gminy Krokowa.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.

Historia

Wieś od XII wieku do roku 1772 należała do rodu Krokowskich. Od końca XVI wieku do połowy XIX wieku Krokowa była centrum kalwinizmu na Pomorzu Gdańskim i przynajmniej do połowy XIX wieku odbywały się tutaj regularne nabożeństwa ewangelicko-reformowane po Kaszubsku. Po wygaśnięciu polskiej linii rodu pod koniec XVIII wieku, Krokowa przeszła w ręce linii zniemczonej używającej nazwiska von Krockow. Pałac był budowany od XIV wieku, a obecny kształt uzyskał w XVIII wieku. W 1945, gdy właściciele zostali zmuszeni do wyjazdu do Niemiec, budynek został znacjonalizowany. W pałacu obok dyrekcji Zakładu Hodowli Roślin był Kaszubski Dom Kultury. To on kierował tu 20-osobowym zespołem folklorystycznym "Kaszëbë". Ten dom był jedną z najatrakcyjniejszych placówek wiejskich powiatu puckiego. Niestety nastąpił czas kiedy pałac popadł w ruinę. W 1990 został odrestaurowany przez polsko-niemiecką fundację, w skład której wchodzą także dawni właściciele. Obecnie jest to luksusowy hotel.

Od 1580 roku do 1945 Krokowa była poważnym centrum ewangelicyzmu kaszubskiego - ewangelicko-reformowane nabożeństwa po Kaszubsku odprawiano tu regularnie do połowy XIX wieku.

Zabytki

• Kościół parafialny św. Katarzyny Aleksandryjskiej - neogotycki, z poł. XIX w., do 1945 r. ewangelicki; ceglany, nietynkowany, o charakterystycznych, ośmiokątnych, płasko zwieńczonych wieżach z ceglaną balustradą.

Główną patronką krokowskiego kościoła jest Św. Katarzyna Aleksandryjska, natomiast na bocznych obrazach widnieją: Św. Pius X i Św. Wojciech. Kościołem opiekują się Zmartwychwstańcy. Odpust parafialny odbywa się w ostatnią niedzielę roku liturgicznego, w Uroczystość Chrystusa Króla (25 listopada, lub pierwsza niedziela po tej dacie). Głównymi inwestycjami parafialnymi od 2002 roku jest: dobudowanie kruchty – przedsionka kościoła od strony zachodniej; zakupienie nowych krzeseł dla służby liturgicznej i koncelebransa/ów oraz tronu dla celebransa do prezbiterium; zakupienie miękkiego materiału na ławki dla wiernych; dobudowanie kruchty - przedsionka do kaplicy na cmentarzu i zelektryzowanie dzwonu kościelnego.

• Pałac

Kolej w Krokowej

W dużej części finansowana przez rodzinę von Krockow, 1-torowa linia kolejowa (rozstaw torów 1435 mm) z Pucka do Krokowej, o długości 22,39 km, budowana była przez konsorcjum cukrowni, gorzelni i organizacji rolników z okolicznych terenów. Dotarła do wsi jesienią 1903. Otwarcie całej linii, której wykonawcą była firma Lenz & Co., nastąpiło 26 września 1903.

W latach 2001–2003 baza Kolei Drezynowej (obecnie działającej na trasie Niestępowo – Kolbudy – Pruszcz Gdański).

Przyroda

W najbliższej okolicy znajdują się rezerwaty przyrody Zielone, Moroszka Bielawskiego Błota i Woskownica Bielawskiego Błota.

Związani z Krokową

• Kazimierz Plocke - były wójt gminy, poseł Platformy Obywatelskiej, wiceminister Rolnictwa i Rozwoju Wsi
• Christian Graf von Krockow
• Albrecht von Krockow
• prof. Alfred Czermiński - były prorektor Uniwersytetu Gdańskiego, założyciel i rektor Wyższej Szkoły Administracji i Biznesu im. Eugeniusza Kwiatkowskiego w Gdyni

Zobacz też

• Elektrownia Jądrowa Żarnowiec
• Karwia
• Karwieńskie Błota Drugie
• Karwieńskie Błota Pierwsze
• Wielka Piaśnica
• Żarnowiec
• Parafia św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Krokowej