Ocena internautów miejscowości Ustka
Średnia ocena: 3.3
liczba ocen: 17
Ilość ulic: 114
Ilość kodów pocztowych: 1
Współrzedne geograficzne N: 54.578609
Współrzedne geograficzne E: 16.869169
Strefa numeracyjna: Kierunkowy 59
Liczba ludności: 16106
Gęstość ludności: 1580,6 os./km²
Powierzchnia: 10,19 km²
Wysokośc npm: ok. 3 m n.p.m.
Rodzaj gminy: miejska
SIMC: 0977427
TERC: 2212011
Tablice rejestracyjne: GSL
Dzielnica: Grabienko
Dzielnica: Mokrzyca
Dzielnica: Ustka-Leśniczówka
Ustka (kasz. Ùskô, niem. Stolpmünde) – miasto i gmina w północnej Polsce, w województwie pomorskim, w powiecie słupskim. Siedziba gminy wiejskiej Ustka.
Ustka jest położona u ujścia rzeki Słupi do Morza Bałtyckiego. Jest miastem portowym, kąpieliskiem morskim oraz uzdrowiskiem. Miasto graniczy z gminą Ustka.
Według danych z 31 grudnia 2010 r. miasto miało 16 062 mieszkańców.
Od 13 lipca 2003 Ustkę i Słupsk łączy porozumienie zwane Dwumiastem. Oba miasta są połączone komunikacją kolejową i autobusową.
W Ustce zlokalizowane jest Centrum Szkolenia Marynarki Wojennej, będące głównym ośrodkiem szkoleniowym dla potrzeb Marynarki Wojennej.
W okresie powojennej polskiej administracji, w latach 1950-1975 należała do województwa koszalińskiego, a w latach 1975-1998 – do województwa słupskiego.
Znajduje się na północno-zachodnim krańcu województwa pomorskiego, w powiecie słupskim.
Ma powierzchnię 10,19 km², z czego 46% stanowią lasy, a 11% – użytki rolne.
Według danych z 1 stycznia 2011 r. powierzchnia miasta wynosiła 10,19 km². Ustka obejmuje 0,44% powierzchni powiatu słupskiego oraz 17,6% jego ludności.
W Ustce do Morza Bałtyckiego uchodzi rzeka Słupia. W zachodniej części miasta do morza uchodzi także strumień Czarna.
Układ miejski tworzy: 88 ulic, 2 place (Dąbrowskiego, Wolności) oraz 3 trakty (Promenada Nadmorska, Bulwar Portowy, Trakt Solidarności). Dawne dzielnice miasta: Grabienko, Mokrzyca, Ustka-Leśniczówka.
Przez kilka miesięcy po przejęciu miasta przez administrację polską w 1945 roku równolegle funkcjonowało kilka nazw miasta: Nowy Słupsk, Nowe Słupie, Postomin, Postomino, Słupioujście, Słupie, Ujście i Uszcz. Ostatecznie rozporządzeniem w 1946 roku ustalona została nazwa Ustka.
Z umowy słupskich radnych ze Święcami (Jaśko ze Sławna oraz Jaśko z Darłowa) z 2 lutego 1337 pochodzi informacja o istnieniu warowni w miejscu ujścia Słupi. Warownia w Ustce jest grodziskiem "quondam castrum", w umowie jest to miejsce określone jako:
...nec non totum et integrum portum Stolpesmunde dictum, penes aquam stolpensem tam ab una quam alia parte situm......jak również cały i niepodzielny port Ustka, położony po obu stronach rzeki Słupi...Podobnie jak mieszkańcy innych wsi miejskich, ustczanie byli poddanymi Słupska. Z tego tytułu składać musieli przysięgę poddańczą, tzw. przysięgę ustecką, oraz płacić podatki na rzecz miasta, dbać o stan portu i nabrzeży, naprawiać je, udzielać pomocy przy rozładunku i załadunku statków oraz przy wejściu statków do portu. Obowiązywał ich także przymus młynny (młyn miejski w Zamełowie). Mieszkańcy Ustki wyróżniali się nie tylko obowiązkiem świadczenia wszelkich prac i usług związanych z portem, ale także płaceniem podatku szosowego, a nie czynszu, lub odrabianiem pańszczyzny. Aż do wojny trzydziestoletniej samodzielni ekonomicznie ustczanie, głównie szyprowie, karczmarze i wójt, przyjmowali obywatelstwo miasta Słupska i korzystali z przywilejów wynikających z posiadania praw miejskich. Rada miejska Słupska ustanawiała statuty, regulaminy i taryfy portowe, mianowała wójta, decydowała o wszelkich pracach związanych z funkcjonowaniem portu, określa rodzaje i wysokość podatków płaconych przez ustczan, sprawowała patronat nad kościołem i szkołą. Rada miejska, jako sąd wyższy, była instancją odwoławczą od wyroków sądu niższego. Wójt Ustki był jednocześnie wójtem portowym.Sprawował on władzę wykonawczą na terenie Ustki w odniesieniu do jej stałych mieszkańców, przebywających okresowo gości (kupców) oraz spraw wynikających z bieżącego funkcjonowania portu.
Od 1329 do końca 1342 Ustka i Słupsk w drodze zastawu była w posiadaniu Zakonu Krzyżackiego. Był to okres trudny, bo gdy zawisła groźba przejęcia ziemi przez Zakon w wieczyste posiadanie, gdyż książę Bogusław V nie był w stanie spłacić w terminie, do 1 stycznia 1343 r., należnej kwoty 3334 grzywien, sumę tę wpłaciło społeczeństwo. Pieniądze te pozwoliły Słupskowi i mieszkańcom ziemi słupskiej wykupić się z rąk Krzyżaków.
Od XIII wieku na tereny te napływali niemieccy kolonizatorzy. Liczba ludności coraz szybciej wzrasta. Kościół w Ustce, która już teraz ma inną nazwę – Stolpmünde, jest budowany z kościołem w Grabnie – w 1356. Zbudowany z drewna kościół pod wezwaniem św. Mikołaja stał na podwyższeniu, prawdopodobnie w środku starego grodziska słowiańskiego. Filialna świątynia kościoła w Grabnie. Był wykorzystywany jako znak nawigacyjny; dzienny i nocny.
Poważniejszą rozbudową portu, była inwestycja rozpoczęta (według Andersona) około połowy XIV w. Zbudowano wówczas pierwsze trwałe urządzenia portowe w postaci mol o długości ok. 55 m, wykonanych z kaszyc, wzmocnionych palami, oraz drewnianych umocnień brzegowych kanału portowego długości: lewy, zachodni brzeg - 280 m, prawy, wschodni - 320 m. Przedłużeniem umocnień były mola Następny etap rozbudowy portu, połączony z kapitalnym remontem dotychczasowych urządzeń, miał miejsce w XV w. Przedłużono wówczas mola do ok. 100 m, wzmocniono wschodni brzeg kanału portowego palową ścianą o długości 170 m oraz wymieniono wszystkie zużyte lub uszkodzone elementy dotychczasowych konstrukcji.
Wizytacje szkół przynoszą pierwsze informacje o szkole w Ustce z 28 lipca 1590 i z 1729.
W 1590 wzmiankowano, że mieszkańcy Ustki zajmują się intensywnie także rybołówstwem.
Do portu w Ustce 2 listopada 1626 wkroczyły szwedzkie wojska, rozpoczęła się wojna trzydziestoletnia. Obroty portu spadły. Zmniejszyła się też liczba mieszkańców.
Dodatkowo do klęsk związanych z wojną w 1644 Ustkę strawił pożar; ocalało 15 domów i kościół.
W 1648 traktat pokojowy i dodatkowe uzgodnienia w 1653 przyporządkowały wschodnią część Pomorza Zachodniego, a więc i Ustkę, pod zwierzchnictwo Brandenburgii.
W XVIII wieku nieliczne statki rozładowywane były na redzie.
W 1794 Ustka liczyła około 700 mieszkańców.
Nowa wojna wywołana przez Napoleona powoduje, że "Wielka Armia" zajmuje Pomorze Zachodnie na przełomie 1806/07. Port w Ustce był blokowany.
Budowa kolei (początek XX wieku) wąsko- i szerokotorowej dokonała przyspieszenia w rozwoju gospodarczym portu jak również całego regionu. Liczba ludności Ustki w 1818 wynosi 477 a w 1941 wynosiła 5051.
Pierwsze, wcale niemałe inwestycje infrastruktury wypoczynkowej zostały podjęte przez gminę miejską w 1911. Budowle po obu stronach portu były konstrukcji drewnianej usadowione na palach. Projekt wzorował się na łazienkach w Sopocie. Od tego czasu jest nieprzerwany przyrost realizacji tych inwestycji.
W 1904 latarnia morska w Ustce emitowała światło białe przerywane. Dodatkowo od 1913 na wschodnim falochronie pracowała syrena przeciwmgłowa.
W 1888 był konsekrowany nowy kościół. Budynek murowany z cegły na fundamencie z głazów granitowych.
Od września 1939 i od czerwca 1941 obowiązywały na pewien czas obostrzenia dla cywilnego ruchu statków.
W czasie wojny pojawiły się plany rozbudowy portu. Szybko zaniechano prac, a jedynym niemym świadkiem tych zdarzeń jest kawałek niedokończonego mola (tzw. trzecie molo).
Od 1942 była w niewielkim stopniu rozbudowywana stocznia.
W Ustce do połowy 1944 było ok. 230 więźniów.
1944 dla Ustki w szczególności (ze względu na port, który dawał możliwość ucieczki przed frontem) rozpoczął się zgromadzeniem dużej liczby uchodźców. Panowała szczególnie ostra zima, brakowało kwater i żywności.
Żołnierze niemieccy skapitulowali po niewielkiej wymianie ognia z oddziałem Armii Czerwonej 9 marca 1945. Została w mieście utworzona komendantura, która utworzyła niemiecką, pomocniczą administrację z niemieckim burmistrzem. Zaczęli zjeżdżać się polscy osiedleńcy. Pierwsza polska władza, Zarząd Miejski, rozpoczął urzędowanie 11 maja 1945. Pierwszym Burmistrzem został Wacław Jaworski, a jego zastępcą Wacław Michalski
29 czerwca 1945 stacja PKP wznowiła działalność przejazdem pociągu na trasie Słupsk-Ustka, którym przybyli zaproszeni do Ustki goście na pierwsze po wojnie Święto Morza.
Urząd Pocztowy, uruchomiony 3 maja 1945, obejmował początkowo swym zasięgiem Ustkę i 20 okolicznych gmin.
Oficjalne przekazanie władzy administracyjnej Polakom odbyło się 22 lipca 1945 r. Zlikwidowana została radziecka komendantura wojenna. W tym czasie zameldowanych było w Ustce 266 Polaków.
W uzdrowisku prowadzone może być leczenie w następujących kierunkach: choroby ortopedyczno-urazowe, choroby układu nerwowego, choroby reumatologiczne, choroby kardiologiczne i nadciśnienie, choroby górnych dróg oddechowych.
Uzdrowisko posiada 6 zakładów lecznictwa uzdrowiskowego, w tym 4 sanatoria, 3 zakłady przyrodolecznicze oraz przychodnia uzdrowiskowa.
Ustkę charakteryzuje klimat o właściwościach leczniczych a ponadto naturalne surowce lecznicze:
Sezon 2011. Główne kąpielisko miejskie. Strzeżone przez Służbę Ratowniczą Słupskiego WOPR w sezonie letnim (połowa czerwca - połowa września), na odcinku 400 metrów (5 stanowisk) zaczynając w odległości 100 metrów od falochronu wschodniego. Naprzeciwko "Dajany" sektor kolonijny z obsadą ratowniczą. Poza tym nowo otwarte stanowisko na wysokości OW "Perła" (teren gminy Ustka). Obsługiwane przez ratowników Słupskiego WOPR.
Sezon 2011. Kąpielisko miejskie strzeżone przez Służbę Ratowniczą w okresie letnim (lipiec-sierpień). Jedno stanowisko ratownicze pośrodku, między molami, drugie – przy falochronie zachodnim portu.
Nadzór nad zabytkami znajdującymi się na terenie gminy miejskiej Ustka sprawuje słupska delegatura Pomorskiego Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków oraz Pomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków.
|
W 1858 r. zawinęły do Ustki statki z ponad 40 portów, a w 1868 r. z około 60 portów basenu Morza Bałtyckiego i Morza Północnego, najczęściej - oprócz niemieckich - z Kopenhagi, Norwegii (Stavanger, Bergen) i Amsterdamu. Angielskie żaglowce przybywały z Londynu, Newcastle, Sunderlanu, Liverpoolu i Hartlepoolu.
Liczba kutrów rybackich w Ustce w latach 1886-1939
1886 | 1895 | 1900 | 1905 | 1919 | 1915 | 1920 | 1925 | 1930 | 1932 | 1939 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
2 | 29 | 21 | 26 | 34 | 49 | 65 | 61 | 54 | 49 | 50 |
W Ustce ostatni drewniany szkuner żaglowy spłynął na wodę w 1866 r. W roku następnym dwa szkunery 38 i 39-łasztowy wzmocniono po raz pierwszy płytami galwanizowanymi oraz stalowymi.
W 1903 i 1904 zbudowano po jednym małym parowcu - 157 i 299 BRT. Po I Wojnie Światowej i w latach kryzysu powojennego działalność w Ustce prowadziła jedna stocznia. Właściciel Józef Bartsch w swojej produkcji oferował łodzie wiosłowe, motorowe, jachty oraz drewniane i stalowe kutry rybackie. Flota macierzysta Ustki w 1906 r.
W pierwszych latach ubiegłego stulecia Ustka wzbogaciła się o mleczarnię oraz gazownię (w 1904 r.), którą rozbudowano w latach 1937 i 1938 r. Po pierwszej wojnie powstała tu niewielka fabryczka maszyn (przy tzw. drodze Eldorado, na lewym brzegu rzeki), do której należał warsztat naprawczy samochodów. W 1937 r. rozpoczęła produkcję fabryczka kiełbas z wątróbek dorszowych.
W 1947 r. w Ustce czynne były między innymi zakłady związane z gospodarką morską: "Stocznia"- warsztaty mechaniczne zatrudniały 260 pracowników, 3 wędzarnie - łącznie 61 pracowników, zakład konserwowy "Światowid" - 55 pracowników, Miejskie Zakłady Gazowni, Wodociągów i Kanalizacji - 25 pracowników. Prócz tego pracowały zakłady rzemieślnicze zatrudniające po kilka osób.
Najwięcej mieszkańców Ustki zatrudnionych jest w sektorze publicznym – opieka zdrowotna, szkoły podstawowe i średniego szczebla, urzędy administracji samorządowej, morskiej i specjalnej oraz jednostki garnizonu wojskowego.
Na 30 kwietnia 2004 zacumowanych w porcie Ustka było 117 kutrów i łodzi rybackich. Na terenie miasta zlokalizowane są także firmy branżowo związane z rybołówstwem – zakłady mechaniczne i elektromechaniczne, sieciarnie. Ważnym elementem całego sektora są przetwórnie ryb. Dawne duże przedsiębiorstwa państwowe zatrudniające w czasach PRL po kilka tysięcy osób albo zbankrutowały (Stocznia Ustka SA), albo zostały sprywatyzowane. Na terenie dawnej stoczni zlokalizowane są nieduże prywatne spółki branżowo związane z rybołówstwem lub przemysłem okrętowym (prywatna Stocznia Ustka Sp. z o.o. zatrudniająca kilkadziesiąt osób, gdzie budowane są plastikowe łodzie ratunkowe). Działalność ta jest jednak zanikająca i przewiduje się w przyszłości turystyczno-rekreacyjny charakter dawnych terenów przemysłowych. Teren drugiego największego państwowego przedsiębiorstwa PPiUR "Korab" został sprzedany i obecnie działają tam przedsiębiorstwa z branży turystyczno-noclegowej (osiedle deweloperskie przy ul. Na Wydmie), pensjonaty. W innej jego części zlokalizowano pierwszą na polskim wybrzeżu aukcję rybną, sieciarnię (firma duńska) oraz usługi.
Instytucje kultury w Ustce
| Cykliczne imprezy kulturalno-rekreacyjne w Ustce
|
Przez cały XIX w. w Ustce była tylko jedna szkoła powszechna, początkowo kilkuklasowa - elementarna, następnie o pełnym zakresie edukacji stopnia podstawowego. W roku szkolnym 1897/98 pracowało w niej 6 nauczycieli, a w 1917 r. 8 nauczycieli i 3 nauczycielki. W budynku szkoły mieściły się odrębne klasy szkoły średniej niższego szczebla. W końcowych latach XIX w. założono w Ustce państwową szkołę nawigacyjną pierwszego stopnia (die Konigliche Navigationsvorschule). Szkoła ta stale borykała się z brakiem dostatecznej liczby kandydatów. Zlikwidowano ją w 1910 r.
W roku szkolnym 1977/78 do szkół podstawowych uczęszczało 1731 uczniów, Liceum Ogólnokształcące ukończyło 58 uczniów, a szkołę zawodową 65.
Szkoły podstawowe:
Gimnazja:
Szkoły ponadgimnazjalne:
Szkoły wyższe:
Towarzystwa oświatowe:
Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji
Kluby i towarzystwa sportowe:
Uczniowskie Kluby Sportowe:
Usteccy sportowcy:
Ustka stanowiła niegdyś węzeł kolejowy skąd odchodziły linie kolejowe:
W tej chwili istnieje tylko linia kolejowa Piła Główna – Ustka, pozostałe dwie zostały rozebrane, a na terenie miasta znajdują się dwa czynne przystanki kolejowe: Ustka oraz Mokrzyca (od 10 czerwca 1996 kiedy to włączono Mokrzycę do granic administracyjnych miasta).
Jest to linia kolejowa jednotorowa zelektryfikowana.
Z Ustki drogą krajową nr 21 można dojechać do Słupska autobusami firm:
Z dniem 01. 09. 2010 roku słupski Miejski Zakład Komunikacji zrezygnował z obsługi tejże trasy.
Z Ustki istnieje połączenie do Osiedla Przewłoka, wsi Przewłoka i Wodnica:
Na zlecenie gminy wiejskiej Ustka usługi przewozowe z Ustki do wielu miejscowości gminnych świadczą ponadto:
Z Ustki jest wiele połączeń dalekobieżnych Przedsiębiorstwa Państwowej Komunikacji Samochodowej w Słupsku S.A.:
całorocznych do:
sezonowych do:
Miasta i gminy partnerskie:
Kościół rzymskokatolicki:
Inne:
Ostatnia data aktualizacji: 2012-03-16 21:24:54