Ocena internautów miejscowości Skarszewy
Średnia ocena: 3.9
liczba ocen: 13
Ilość ulic: 59
Ilość kodów pocztowych: 1
Współrzedne geograficzne N: 54.067219
Współrzedne geograficzne E: 18.445829
Strefa numeracyjna: Kierunkowy 58
Liczba ludności: 6942
Gęstość ludności: 630 os./km²
Powierzchnia: 10,79 km²
Rodzaj gminy: miejsko-wiejska
TERC: 6222913094
Tablice rejestracyjne: GST
Dzielnica: Młyn-Dolina
Skarszewy (kaszub. Skarszewò, niem. Schöneck) – miasto w woj. pomorskim, w powiecie starogardzkim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Skarszewy. Na południowym obszarze miejskim Skarszew znajduje się jezioro Borówno Wielkie (rozwinięta infrastruktura turystyczno-rekreacyjna). Dawny dworzec kolejowy w mieście jest punktem końcowym Szlaku Skarszewskiego – zielonego znakowanego szlaku turystycznego.
W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. gdańskiego.
Liczba mieszkańców miasta (6942) i gminy (7196) Skarszewy, na koniec 2009 r., wyniosła łącznie 14 tys. 138 osób.
Pierwsze wzmianki o ziemiach, na których ulokowano później Schöneck (nazwa Skarszewy, zapisana jako Skarschow, pojawia się dopiero u schyłku średniowiecza, w 1471 r.) pochodzą z 1198 r., kiedy tereny te pomorski książę Grzymisław podarował rycerzom Zakonu św. Jana Jerozolimskiego (joannitom). Istnieje jednak pogląd, że przed rokiem 1000 na Paninej Górze, 5 km od Skarszew, znajdował się główny ośrodek plemienny Wierzyczan.
Prawa miejskie miasto otrzymało około 1320 r. Było to jedyne miasto joannickie na całym Pomorzu Gdańskim. Po lokacji miasta utworzono w Skarszewach siedzibę komandorii i baliwatu (okręgu administracyjno-wojskowego) Zakonu św. Jana Jerozolimskiego. W 1370 r. joannici sprzedali Skarszewy i Neu Wartenberg (obecnie Czarnocin) za przeszło 10 tysięcy grzywien pruskich Zakonowi Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie (Krzyżakom).
Ówczesne Skarszewy były otoczone murem z bramami, zaś w ich północno-zachodniej części znajdował się zespół zamkowy, składający się z zabudowań gospodarczych oraz piętrowego, wzmocnionego dwiema wieżami zamku w stylu gotyckim na cyplu stromego wzgórza schodzącego do Wietcisy. Od strony miasta strzegła wjazdu gotycka brama i sucha fosa. Kompleks zamykał kamienno-ceglany mur obronny. Takie położenie powodowało, że w przypadku obsadzenia zamku dużą załogą był on trudny do zdobycia. Poniżej zamkowego wzgórza, na wyspie, znajdowało się podzamcze z młynem, browarem, karczmą, foluszem i kuźnią.
W wyniku wojen polsko-krzyżackich miasto było dwukrotnie palone – w 1433 r. przez husytów i w 1462 r. przez Polaków. Ostatecznie w 1466 r. ziemie te, na mocy II Pokoju toruńskiego, przeszły pod polskie panowanie. Od 1613 r. miasto zostało nobilitowane do roli stolicy województwa pomorskiego i siedziby sądu grodzkiego. Ze względu na wysoki procent ludności niemieckojęzycznej już w XVI w. rozpowszechnił się tu luteranizm. 23 lutego 1629 r. Szwedzi ograbili i spalili znaczną część zabudowy Skarszew wraz z zamkiem (odbudowano go dopiero na przełomie XVII i XVIII wieku).
Wyrazem napięć religijnych w dawnej Rzeczypospolitej były wydarzenia z 1741 r. W pierwsze święto wielkanocne w skarszewskim zborze luterańskim, wskutek pękania drewnianej konstrukcji empor, doszło do paniki – zginęło kilku wiernych, a wielu zostało rannych. Zbór został zamknięty i zakazano odprawiania w nim nabożeństw. W tej sytuacji, z obawy przeszkód ze strony katolickiej, przygotowano potajemnie w Gdańsku elementy budowlane i przewieziono je do Skarszew na 131 wozach, w eskorcie setki udających robotników gdańskich żołnierzy i licznej rzeszy rzemieślników. Po dotarciu na miejsce, mimo blokad i protestów, w ciągu 24 godzin, z 14 na 15 września 1741 r., rozebrano stary zbór i wybudowano nowy z tzw. "muru pruskiego". W l. 1762-1765 w miejscowym sądzie grodzkim praktykował Józef Wybicki.
Miasto zostało przyłączone do Prus w wyniku I rozbioru Rzeczypospolitej w 1772 r. Liczyło wówczas 1005 mieszkańców. W nocy z 28 na 29 stycznia 1807 r. doszło w Skarszewach do starcia wojsk pruskich z liczącym kilkuset jeźdźców oddziałem żołnierzy polskich w służbie cesarza Francuzów, pod dowództwem majora Ulatowskiego. Atak Prusaków zakończył się zdobyciem miasta. Pod władzą Prus Skarszewy znajdowały się od 1772 do 1920 r.
W II poł. XIX w. doszło do wyraźnego rozwoju miasta, do czego przyczyniły się poważne inwestycje infrastrukturalne. W latach 1884-1885 wybudowano przez Skarszewy linię kolejową Pszczółki – Kościerzyna. W 1905 miasto otrzymało kolejne, bezpośrednie połączenie ze Starogardem Gdańskim. W 1886 r. powstało pierwsze lokalne czasopismo, niemieckojęzyczny Schoenecker Anzeiger. W 1858 r. Skarszewy miały 2272 mieszkańców, w 1885 r. 2925 (48% protestantów, 45% katolików, 5% żydów), a w 1910 już 3495.
Skarszewy zostały ponownie przyznane Polsce na mocy traktatu wersalskiego i zajęte przez wojsko polskie 30.01.1920 r. Pierwsza wizyta generała Hallera w Skarszewach miała miejsce 3 lutego 1920 r., co upamiętniono srebrną tabliczką na magistrackim fotelu, na którym zasiadał w ratuszu. Miasto odwiedził w 1923 r. prezydent Stanisław Wojciechowski, zaś w 1927 r. prezydent Ignacy Mościcki. W okresie międzywojennym ludność niemiecka, choć zredukowana do roli mniejszości, nadal odgrywała istotną rolę w życiu miasta, co w napiętej sytuacji politycznej końca lat 30. doprowadziło do zaogniających się konfliktów na tle narodowościowym.
Miasto zostało zajęte przez oddziały niemieckie już 2 września 1939 r. W czasie okupacji niemieckiej okolice Skarszew były największym miejscem kaźni obywateli polskich w skali całego powiatu kościerskiego. Największe nasilenie egzekucji miało miejsce w październiku 1939, gdy formacje Gestapo, Selbstschutzu oraz SS wymordowały ok. 360 Polaków ze Skarszew i okolicznych miejscowości. niemieccy naziści wymordowali także, niewielką już wtedy, społeczność żydowską z tego miasteczka, oraz obozujących w okolicy Cyganów.
Mimo że wojsko niemieckie w 1945 r. nie podejmowało obrony Skarszew, sowieckie samoloty kilkakrotnie zbombardowały miasto. Spowodowało to, razem ze skutkami celowych podpaleń przez czerwonoarmistów po zajęciu miasta 8 marca 1945 r., zniszczenie Skarszew sięgające 40% zabudowy. Rok 1945 przyniósł też ostateczny koniec wieloetnicznego charakteru miasta.
W 1991 r. ostatecznie zamknięto linię kolejową do Starogardu Gdańskiego, podobny los spotkał połączenia do Kościerzyny i Pszczółek (2001-2002 r.). Wszystkie linie kolejowe zostały już obecnie rozebrane.
W 2012 r. do miasta włączono obszar 116,53 ha (Pólko, wcześniej część wsi Bolesławowo).
Najważniejsze obiekty zabytkowe:
Centrum miasta zachowało zabytkowy, średniowieczny układ przestrzenny w postaci wydłużonego prostokąta obrysu murów miejskich, opartego o dolinę Wietcisy i z nietypowo, bo peryferyjnie usytuowanym, kwadratowym rynkiem.
Bliskość do Gdańska, Starogardu Gdańskiego i Tczewa zwiększa liczbę ludności Skarszew. Niedawno uruchomiono kompleks sportowy z boiskami do piłki nożnej, siatkowej i koszykowej w ramach programu Orlik 2012.
Rynek
Rynek
Kościół parafialny pw. św. Michała
Wnętrze kościoła pw. św. Michała
Ostatnia data aktualizacji: 2012-03-16 22:08:10