Borzechowo

Borzechowo – wieś kociewska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie starogardzkim, w gminie Zblewo na Kociewiu przy drodze wojewódzkiej nr 214. Wieś jest siedzibą sołectwa w którego skład wchodzą również miejscowości Jeziornik, Nowe Borzechowo, Twardy Dół i Wirty.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.

Wieś liczy 735 mieszkańców. Ma charakter letniskowy. Jest otoczona lasami Borów Tucholskich, położona uroczo nad jeziorami Borzechowskim Małym (20 ha) i Borzechowskim Wielkim (253 ha). W pobliskich Wirtach znajduje się arboretum i ogród dendrologiczny. W Borzechowie znajdowała się placówka Ochotniczej Straży Pożarnej (od 1927 do ok 1990 roku)

Historia

Wzmiankowane w XIII wieku (1241), Król Polski Zygmunt II August nadał dobra borzechowskie Fabianowi Wojanowskiemu. W roku 1581 staje się siedzibą polskiego starosty (poprzednio podległo starostwu grudziądzkiemu). W okresie od 1772 do 1919 pod administracją zaboru pruskiego. Po powrocie do Polski na obszarze powiatu starogardzkiego. Podczas okupacji niemieckiej na przełomie stycznia i lutego Niemcy przeprowadzili przez Borzechowo tzw. ewakuacyjny marsz śmierci prawie 500 Żydówek z niemieckich obozów koncentracyjnych. Okupant niemiecki założył w Borzechowie obóz szkoleniowy niemieckiej dziewczęcej organizacji nazistowskiej "BDM" rekrutującej się przede wszystkim z Niemek sudeckich.

Zabytki

• Drewniana chata podcieniowa z XIX wieku, zapewne na fundamentach z 1625 roku.
• Kościół neobarokowy z 1833 roku
• Przy szosie do Wirt ponad 300-letnia lipa, związana legendą z królem Sobieskim
• Grodzisko średniowieczne, tzw. Biała Góra na Jeziorniku (3 km na wschód).
• Resztki fundamentów XV-wiecznego zamku krzyżackiego na 4-hektarowej "Wyspie Starościńskiej" (największej z trzech położonych na jeziorze Wielkim Borzechowskim). Z zamkiem krzyżackim wiąże się wiele legend jedna z nich mówi iż mieszkał w nim starosta, który został zmuszony do ucieczki z zamku podczas potopu szwedzkiego, mimo iż w jego obronie walczyli miejscowi chłopi. Niestety kula armatnia dopędziła łódź nadmiernie obciążoną skarbami, przeżyła jedynie córka starosty, która dostała się na wyspie w ręce Szwedów. Z rozpaczy rzuciła się do wody i dziś jeszcze można spotkać jej widmo spacerujące nad brzegiem jeziora. Zamek został rozebrany przez administrację zaboru pruskiego pod koniec XVIII wieku, a uzyskany wtórnie materiał budowlany został wykorzystany do budowy koszar w Starogardzie.