Bronów (województwo śląskie)

Bronów (niem. Braunau, cz. Bronov) – wieś sołecka w południowej Polsce, w województwie śląskim, w powiecie bielskim, w gminie Czechowice-Dziedzice. Od północy graniczy z Ligotą i Zabrzegiem, od wschodu z Ligotą, od zachodu z Landekiem, a od południa z Rudzicą i Międzyrzeczem Dolnym. Znajduje się w Dolinie Górnej Wisły, nad rzeką Iłownicą oraz potokami Borówka i Wałówka. Według danych z 2011 r. Bronów ma powierzchnię 600 ha i liczy 1063 mieszkańców, co daje gęstość zaludnienia równą 177,2 os./km².

Historia

Pod względem historycznym Bronów znajduje się na Śląsku Cieszyńskim. Pierwsza wzmianka o nim pochodzi z 1556 roku. Początkowo należał do księstwa cieszyńskiego, a od 1572 dzielił losy państwa bielskiego. Po jego likwidacji w 1848 wszedł jako gmina jednostkowa w skład powiatu bielskiego. W 1900 roku utworzono samodzielną parafię bronowską pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa, wcześniej wierni przynależeli do parafii w Rudzicy.

Według austriackiego spisu ludności z 1900 roku w Bronowie w 110 budynkach na obszarze 564 hektarów mieszkało 698 osób, co dawało gęstość zaludnienia równą 123,8 os./km², z tego 640 (91,7%) mieszkańców było katolikami, 48 (6,9%) ewangelikami a 10 (1,4%) wyznawcami judaizmu, 692 (99,1%) było polsko- a 5 (0,7%) niemieckojęzycznymi. Do 1910 roku liczba mieszkańców wzrosła do 749 osób, w czym przybyło 56 katolików, a ubyło 5 żydów, zaś wszyscy zameldowani byli polskojęzyczni.

Kiedy po II wojnie światowej wprowadzono gminy zbiorowe, a następnie gromady, Bronów stracił samodzielność – należał do gminy Zabrzeg (1945–1954), gromady Ligota (1954–1973), gminy Ligota (1973–1977) i w końcu od 1977 gminy Czechowice-Dziedzice (w latach 1975–1998 należącej do województwa katowickiego).

Osobliwości

Do zabytków Bronowa należą:

• neogotycki kościół parafialny Najświętszego Serca Pana Jezusa z lat 1874–1877,
• klasycystyczna kaplica Świętego Serca Jezusowego z 1831 przy głównym skrzyżowaniu wsi,
• cmentarz parafialny założony w 1877,
• dwie kapliczki przydrożne: św. Izydora z 1981 i "Panienka" (data nieznana),
• cztery krzyże przydrożne: naprzeciw szkoły z 1836, nad Wałówką z 1927, na Woźnioku z 1937 i przy drodze do Landeka z 1938;

Bronów znajduje się na terenie obszaru Natura 2000 "Dolina Górnej Wisły". Charakterystycznym elementem rolniczego krajobrazu Bronowa są trzy zbiorowiska sztucznych stawów.

Komunikacja

Przez Bronów kursują autobusy podmiejskich linii nr 1/1s, 1/6, 6, 6/1 i X obsługiwane przez przewoźnika PKM Czechowice-Dziedzice.

Sport i rekreacja

Na terenie Bronowa działa klub piłkarski UKS Rotuz Bronów, który występuje w Bielskiej Klasie B.