Stara Wieś (województwo śląskie)

Stara Wieś (wil.: Wymysdiüf) – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie bielskim, w gminie Wilamowice, która wchodzi w skład Euroregionu Beskidy. Powierzchnia sołectwa wynosi 987,6 ha a liczba ludności 1998, co daje gęstość zaludnienia równą 202,3 os./km².

Przez miejscowość przepływa rzeka Skowronka. W jej dolinie znajduje się ciąg stawów rybnych. Na całym obszarze znajduje się kilka punktów widokowych, z których rozpościera się pejzaż okolicy, jak i pobliskiego Beskidu Małego i Śląskiego. Punktem obserwacyjnym jest położona na wysokości 306 m n.p.m. tzw. "Biała Glina". Od 2000 roku stoi tam krzyż jubileuszowy o wysokości 33 metrów.

W Starej Wsi urodził się metropolita warszawski kard. Kazimierz Nycz.

Historia

• XIII wiek – pierwsze wzmianki o wsi
• 1241 – pierwszy proces osiedlania
• 1242 – drugi proces osiedlania, Mieszko II zlecił niejakiemu Wilhalmowi (zapewne niemieckiego pochodzenia) osadzić na prawie niemieckim osadników z różnych stron, w tym przez przybyszów z Europy Zachodniej. Nadano im łany leśne po około 13 morgi. Miejscowość nazwana została Wilhelmsdorf.
• XIV wiek – właścicielami wsi zostali rycerze Bibersteinowie, którzy z biegiem czasu zmienili nazwisko na Starowieyscy.
• 1325 – w Starej Wsi jest już kościół i urzędujący proboszcz Henryk
• 1444 – po raz pierwszy użyto nazwy Stara Wieś
• 1522 – Krzysztof Biberstein Starowiejski rozbudowuje kościół.
• 1572 – Jan Przypkowski, właściciel Starej Wsi górnej uwalnia chłopów od poddaństwa osobistego, ale bez prawnego potwierdzenia.
• 1598 – wizytujący stwierdza istnienie szkółki parafialnej
• 1599 – Jan Przypkowski sprzedaje Starą Wieś górną Andrzejowi Bibersteinowi, właścicielowi Starej Wsi dolnej.
• 1656 – wojska szwedzkie wpadają 20 lutego do Starej Wsi, palą kilka domów, rabują dwór i zabierają monstrancję z kościoła.
• 1772 – pierwszy rozbiór Polski, Stara Wieś wraz z Ziemią Oświęcimską przypada Austrii.
• 1787 – powstaje szkoła normalna, której pierwszym kierownikiem jest Błażej Wesołowski.
• 1975-1998 – miejscowość administracyjnie należała do województwa bielskiego.

Zabytki

• Drewniany kościół parafialny pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego z 1522 roku. Jest on jednym z nielicznych, tak starych zabytków sakralnych w najbliższej okolicy. Ponadto w jego wnętrzu zwraca uwagę obraz "Ukrzyżowanie" należący do tryptyku z początku XVI wieku. Kościół znajduje się na szlaku architektury drewnianej woj. śląskiego.
• Dwór w Starej Wsi Górnej.
• Stara szkoła.
• Trzy kapliczki z I połowy XIX wieku oraz krzyże przydrożne i budynki drewniane z charakterystycznymi szczytami.

Religia

Na terenie wsi działalność duszpasterską prowadzi Kościół Rzymskokatolicki (parafia Podwyższenia Krzyża Świętego).