Menu
Home» » » » »

Mapa miejscowości Bielsko-Biała


Informacje o Bielsko-Biała:

Ilość ulic: 1523

Ilość kodów pocztowych: 10

Współrzedne geograficzne N: 49.822498

Współrzedne geograficzne E: 19.044439

Strefa numeracyjna: Kierunkowy 33

Liczba ludności: 177000

Gęstość ludności: 1411 os./km²

Powierzchnia: 124.9 km²

Wysokośc npm: 363

Aglomeracja: 325 000

Rodzaj gminy: miejska

SIMC: 0923584

TERC: 246101 1

Tablice rejestracyjne: SB

Herb Bielsko-Biała:

Herb Bielsko-Biała

Flaga Bielsko-Biała:

Flaga Bielsko-Biała

Oficjalna strona miejscowości

Dzielnice, Bielsko-Biała

  • Dzielnica: Aleksandrowice

  • Dzielnica: Bagno

  • Dzielnica: Dębowiec

  • Dzielnica: Dolna Wieś

  • Dzielnica: Doły Starobielskie

  • Dzielnica: Górna Wieś

  • Dzielnica: Hałcnów

  • Dzielnica: Hałcnowska Kępa

  • Dzielnica: Kalwaria

  • Dzielnica: Kamienica

  • Dzielnica: Komorowice Krakowskie

  • Dzielnica: Komorowice Śląskie

  • Dzielnica: Kozia Góra

  • Dzielnica: Krzemieniówka

  • Dzielnica: Krzemionka

  • Dzielnica: Krzywa

  • Dzielnica: Leszczyny

  • Dzielnica: Lipnik

  • Dzielnica: Malowany Dworek

  • Dzielnica: Mikuszowice Krakowskie

  • Dzielnica: Mikuszowice Śląskie

  • Dzielnica: Na Kopcu

  • Dzielnica: Obszary

  • Dzielnica: Olszówka Dolna

  • Dzielnica: Olszówka Górna

  • Dzielnica: Przy Strzelnicy

  • Dzielnica: Pustki

  • Dzielnica: Rudawka

  • Dzielnica: Średnia Wieś

  • Dzielnica: Stare Bielsko

  • Dzielnica: Straconka

  • Dzielnica: Troclik Lewy

  • Dzielnica: Troclik Prawy

  • Dzielnica: Trzy Lipki

  • Dzielnica: Walowskie

  • Dzielnica: Wapienica

  • Dzielnica: Wały Szwedzkie

  • Dzielnica: Wielka Łąka

  • Dzielnica: Wróblowice

  • Dzielnica: Zapłocie Dolne

  • Dzielnica: Zapłocie Górne

  • Dzielnica: Złote Łany

Bielsko-Biała

Bielsko-Biała (czes. Bílsko-Bělá, niem. Bielitz-Biala) – miasto na prawach powiatu w południowej Polsce, w województwie śląskim, na Pogórzu Śląskim, u stóp Beskidu Małego i Beskidu Śląskiego, nad rzeką Białą. Jest siedzibą władz powiatu bielskiego, Euroregionu Beskidy, diecezji bielsko-żywieckiej Kościoła rzymskokatolickiego i diecezji cieszyńskiej Kościoła ewangelicko-augsburskiego, a także głównym miastem aglomeracji bielskiej i centralnym ośrodkiem Bielskiego Okręgu Przemysłowego.

Bielsko-Biała formalnie powstało 1 stycznia 1951 r. z połączenia położonego na Śląsku Cieszyńskim Bielska, o którym pierwsza wzmianka pochodzi z 1312 r. oraz małopolskiej Białej założonej w końcu XVI wieku. W latach 1975-1998 miasto było stolicą województwa bielskiego.

Bielsko-Biała pełni funkcję głównego ośrodka administracyjnego, przemysłowego, handlowo-usługowego, akademickiego, kulturalnego i turystycznego regionu zwanego potocznie Podbeskidziem. Jest jednym z najlepiej rozwiniętych gospodarczo miast Polski (m.in. 5,8% bezrobocia). Stanowi także ważny w skali kraju węzeł drogowy i kolejowy. Miasto jest członkiem m.in. Związku Miast Polskich.

Według danych z 31 grudnia 2010 r. Bielsko-Biała liczy 175 008 mieszkańców (22. miejsce w Polsce). Powierzchnia miasta wynosi 125 km² (18. miejsce w Polsce) i dzieli się ono formalnie na 30 osiedli (jednostek pomocniczych gminy).

Geografia

Położenie i powierzchnia

Bielsko-Biała znajduje się w południowej części województwa śląskiego, na pograniczu historycznych regionów: Śląska Cieszyńskiego (dzielnice lewobrzeżne, 57,89% powierzchni) i Małopolski, a ściślej ziemi krakowskiej (dzielnice prawobrzeżne, 42,11% powierzchni).

Większa część Bielska-Białej leży na Pogórzu Śląskim, które jest częścią makroregionu Pogórza Zachodniobeskidzkiego. Teren miasta wchodzi w skład Działu Bielskiego i Działu Pisarzowickiego – mikroregionów Pogórza Śląskiego. W granicach administracyjnych Bielska-Białej (w dzielnicach południowych) znajdują się także masywy górskie Beskidu Małego i Beskidu Śląskiego.

Współrzędne geograficzne dla centrum miasta wynoszą 49°49′21″N 19°02′40″E / 49.8225, 19.04444.

Powierzchnia Bielska-Białej wynosi 124,51 km², w tym:

  • tereny mieszkaniowe: 16,4%
  • tereny usług: 2,6%
  • tereny przemysłowo-składowe: 3,6%
  • tereny komunikacyjne: 11%
  • tereny rolne: 14,6%
  • tereny leśne: 24,2%
  • zieleń miejska: 2,2%
  • tereny pozostałe: 25,4%

Miasto stanowi 1,01% powierzchni województwa i 0,04% powierzchni kraju.

Rozciągłość miasta w kierunku równoleżnikowym wynosi 13 km, a południkowym 17,5 km.

Bielsko-Biała graniczy:

Miasto znajduje się (w linii prostej) 31 km od granicy z Republiką Czeską i 35 km od granicy ze Słowacją.

Ukształtowanie powierzchni

Ukształtowanie powierzchni Bielska-Białej jest dość zróżnicowane. W granicach administracyjnych miasta znajdują się tereny wyżynne (Pogórze Śląskie), jak i górskie (Beskid Śląski, Beskid Mały).

Centrum miasta znajduje się na wysokości 313 m n.p.m. Najniższym punktem są Stawy Komorowickie znajdujące się na wysokości 262 m n.p.m., natomiast najwyższym szczyt liczącego 1117 m n.p.m. Klimczoka w Beskidzie Śląskim.

Pogórze Śląskie zbudowane jest z mało odpornych na denudację serii fliszowych z wkładkami wapieni i cieszynitów. Złożona struktura podłoża geologicznego ścięta jest przez równinę denudacyjną obniżającą się od 400–450 m n.p.m. u podnóża progu Beskidu Małego i Beskidu Śląskiego do 280–300 m n.p.m. na granicy Kotliny Oświęcimskiej. Powierzchnię pogórza pokrywają gliny, na których rozwinęły się zespoły gleb o średniej produkcyjności. Dominują gleby brunatnoziemne. Na ograniczonych powierzchniach występują gleby płowe. Do niewielkich powierzchni ogranicza się zasięg gleb bielicowych, rozwiniętych na bezwęglanowych i bardzo przepuszczalnych zwietrzelinach. Gleby deluwialne, związane z łagodnie nachylonymi podnóżami stoków, występują w wielu obszarach, których łączna powierzchnia jest niewielka. Podobną cechą odznaczają się gleby aluwialne w dnach dolin.

Wyżynna część Bielska-Białej składa się z kilkudziesięciu wzgórz, porozdzielanych dolinami rzek i potoków, z których centralną jest dolina Białej. Najwyższymi bielskimi wzgórzami są Drugi Kopiec Lipnicki (448 m n.p.m.), Hałcnowska Góra (404 m n.p.m.), Pierwszy Kopiec Lipnicki (393 m n.p.m.), Cieńciałowa Kępa (390 m n.p.m.), Malowany Dworek (390 m n.p.m.) i Trzy Lipki (386 m n.p.m.).

Beskid Śląski zbudowany jest z masywnych piaskowców godulskich i istebniańskich. W części południowej góry zbudowane są z fliszu magurskiego. Występują tu złoża mineralne: piaskowce, wapienie i kruszywa naturalne. Duże znaczenie mają piaskowce godulskie, które występują tu w dwóch rodzajach: godulskie środkowe oraz godulskie dolne. Znajdują się tu również źródła wód mineralnych.

Beskid Mały zbudowany jest z płaszczowin: podśląskiej i śląskiej. Składa się w 95% z piaskowców godulskich. Geologicznie jest jednorodny z Beskidem Śląskim.

Pasma Beskidów rozdziela szeroka na 5 km Brama Wilkowicka łącząca Pogórze Śląskie z Kotliną Żywiecką.

W granicach administracyjnych miasta znajduje się 17 szczytów górskich:

  • Cuberniok
  • Dębowiec
  • Górna Równia
  • Klimczok
  • Kołowrót
  • Kopany
  • Kozia Góra
  • Łysa Góra
  • Mokry Groń
  • Palenica
  • Pod Błatnią
  • Przykra
  • Równia
  • Stołów
  • Szyndzielnia
  • Trzy Kopce
  • Wysokie

Na południowo-zachodnich stokach Stołowa znajduje się Jaskinia w Stołowie, której korytarze liczą 21 m. W 2003 r. na stokach Stołowa odkryto również wejście do Jaskini Głębokiej w Stołowie. Odkrycie tej jaskini zostało uznane za jedno z największych osiągnięć speleologicznych ostatnich lat w Polsce. Z długością 554 m i głębokością 25 m jest jedną z największych jaskiń polskich Karpat fliszowych. Kilka mniejszych jaskiń znajduje się także w rejonie Klimczoka.

Zbiorniki i cieki wodne

Główną rzeką przepływającą przez miasto jest Biała, prawy dopływ Wisły o długości 28,6 km. Od średniowiecza stanowi granicę Śląska i Małopolski. W roku 1457 stała się granicą państwową między Czechami a Polską, która była aż do 1772 r. Odtąd aż do 1918 r. odgraniczała Śląsk Austriacki od Galicji, a później województwo śląskie od krakowskiego. Funkcję graniczną straciła dopiero w 1951 r., kiedy połączono Bielsko i Białą Krakowską w jeden organizm.

Dopływami Białej są potoki, w dolinach których rozlokowały się wsie, a dziś dzielnice miasta:

  • Dębowiec
  • Kamieniczanka
  • Kromparek
  • Krzywa
  • Niwka
  • Olszówka
  • Potok Starobielski
  • Straconka

Drugą ważną rzeką jest Wapienica, prawy dopływ Iłownicy o długości 20,6 km. Jej główne dopływy to Barbara, Rudawka i Żydowski Potok. Od 1895 r. Wapienica, prowadząca wody I klasy czystości stanowi główne ujęcie wody dla bielskich wodociągów.

W 1932 r. w górnym biegu Wapienicy, u ujścia Barbary zbudowano zaporę wodną im. I. Mościckiego, a w wyniku spiętrzenia wód rzeki powstało sztuczne jezioro Wielka Łąka, które służy wyłącznie jako ujęcie wody.

Inne rzeki i strumienie w Bielsku-Białej to:

  • Słonnica i jej dopływ Suchy Potok, przepływające przez Hałcnów
  • Złoty Potok w Lipniku – dopływ Niwki
  • Niper – skanalizowany dopływ Białej, płynący m.in. pod pl. Bolesława Chrobrego
  • Sikornik – częściowo skanalizowany dopływ Białej, rozgraniczający Górne i Żywieckie Przedmieście
  • Potok Mireckiego w Aleksandrowicach i Ruciana w Kamienicy – dopływy Kamieniczanki
  • Potok Zajazdowy – dopływ Białej płynący przez ZPK Sarni Stok
  • Mraźnica, Zimny Potok i Pasternik w Straconce – dopływy Straconki

Wiele, głównie w górskiej części miasta, jest także niewielkich, bezimiennych cieków wodnych.

Największym skupiskiem stawów w Bielsku-Białej są Stawy Komorowickie położone w północnej części Komorowic, nad rzeką Białą. Sąsiadują ze Stawami Bestwińskimi, położonymi w Gminie Bestwina.

Mniejszymi skupiskami stawów są Stawy Barkowskie i Stawy Nyczowe nad Kromparkiem, Stawy Hałcnowskie nd Słonnicą oraz grupa stawów nad Rudawką w zachodniej Wapienicy.

Klimat

Klimat Bielska-Białej cechuje się dużym zróżnicowaniem, ponieważ obszar miasta znajduje się w obrębie dwóch dzielnic klimatycznych – podkarpackiej (pogórza) i karpackiej (gór). Klimat wykazuje wyraźną zależność od czynników cyrkulacyjnych. Wyraża się to m.in. dużą nieregularnością stanów pogody i znacznymi wahaniami temperatur w ciągu roku. Największy wpływ na kształtowanie się pogody w mieście wywierają masy powietrza znad Atlantyku.

Najczęściej występują wiatry zachodnie oraz południowo-zachodnie. W zimie częściej występują wiatry południowo-zachodnie i południowe, natomiast latem zachodnie i północno-zachodnie. Spory odsetek wiatrów południowych stanowią wiatry halne, obserwowane najczęściej zimą.

Największe zachmurzenie na terenie Bielska-Białej występuje w miesiącach od listopada do stycznia. Najmniejszym średnim zachmurzeniem oraz najczęstszym występowaniem dni słonecznych cechuje się koniec lata i początek jesieni.

Temperatura powietrza uwarunkowana jest przede wszystkim dopływem określonych mas powietrza, natomiast jej zróżnicowanie przestrzenne jest związane z rzeźbą terenu. Temperatura na obszarze miasta obniża się wraz ze wzrostem wysokości, stopniowo ku południu (średnio o 0,5 °C na 100 m). Wartość średniej temperatury powietrza zmienia się w granicach od 4 (w partiach grzbietowych Beskidów) do ok. 8 °C (w centrum). Najwyższe wartości średniej temperatury przypadają na lipiec (19 °C), najmniejsze natomiast na styczeń (–3 °C). Okres bezprzymrozkowy trwa na pogórzu średnio 175 dni, w górach o ponad miesiąc krócej.

Mgły występują średnio przez 40-50 dni w roku.

Największą ilość opadów deszczu przynoszą wiatry zachodnie, północno-zachodnie i północne, najmniejszą – południowe. Najwyższe miesięczne sumy opadów notuje się w czerwcu, najniższe w styczniu i lutym. Opady śniegu występują od listopada do kwietnia, przy czym największą liczbę dni z opadem śniegu notuje się w styczniu.

Pokrywa śnieżna jest bardzo zróżnicowana, ponieważ w granicach administracyjnych miasta znajdują się tereny górskie. Roczna liczba dni z pokrywą śnieżną waha się w granicach od około 70 dni w dzielnicach północnych do ponad 200 w szczytowych partiach Beskidów. Maksymalną grubość pokrywy śnieżnej zanotowano w Bielsku-Białej w latach 60. i wynosiła ona 55 cm.

Średnia temperatura i opady dla Bielska-Białej
Miesiąc Sty Lut Mar Kwi Maj Cze Lip Sie Wrz Paź Lis Gru Roczna
Rekordowo wysokie temperatury 12 18 19 25 29 29 31 31 28 24 16 16 31
Średnie najwyższe temperatury 0 +1 +6 +11 +16 +18 +20 +20 +16 +12 +5 +2 +11
Średnie najniższe temperatury -3 -3 0 +4 +8 +11 +13 +13 +10 +6 +1 -1 +5
Rekordowo niskie temperatury -24 -22 -16 -5 -1 3 6 6 1 -5 -15 -18 -24
Opady 50 49 54 76 114 145 141 125 84 60 63 59 1020
Źródło: Weatherbase 2010-09-12

Podział administracyjny

Podział administracyjny Bielska-Białej

Bielsko-Biała oficjalnie podzielone jest na 30 osiedli, które stanowią jednostki pomocnicze gminy. Osiedla te działają na postawie statutów przyjętych w drodze uchwały Nr LXVII/1093/2002 Rady Miejskiej w Bielsku-Białej z dnia 8 października 2002 r.

  • Aleksandrowice
  • Biała Krakowska
  • Biała Śródmieście
  • Biała Północ
  • Biała Wschód
  • Bielsko Południe
  • Dolne Przedmieście
  • Górne Przedmieście
  • Hałcnów
  • Kamienica
  • Komorowice Krakowskie
  • Komorowice Śląskie
  • Leszczyny
  • Lipnik
  • Mikuszowice Krakowskie
  • Mikuszowice Śląskie
  • Osiedle Beskidzkie
  • Osiedle Grunwaldzkie
  • Osiedle Karpackie
  • Osiedle Kopernika
  • Osiedle Mieszka I
  • Osiedle Piastowskie
  • Osiedle Polskich Skrzydeł
  • Osiedle Słoneczne
  • Osiedle Wojska Polskiego
  • Stare Bielsko
  • Straconka
  • Śródmieście Bielsko
  • Wapienica
  • Złote Łany

Powszechnie występuje również nieoficjalny podział na „dzielnice”. Podział ten jest podziałem zwyczajowym, używanym przez mieszkańców miasta, podobnie jak nazwa dzielnica. Granicę między „dzielnicami” w większości przypominają granice historycznych części Bielska i Białej oraz wsi stopniowo włączanych w granica miasta. W ten sposób wyróżnia się:

  • Śródmieście, w tym Stare Miasto, Białą Krakowską, Dolne Przedmieście, Górne Przedmieście i Żywieckie Przedmieście
  • Aleksandrowice
  • Hałcnów
  • Kamienicę
  • Komorowice (Śląskie i Krakowskie)
  • Lipnik
  • Leszczyny
  • Mikuszowice (Śląskie i Krakowskie)
  • Obszary
  • Olszówkę (Dolną i Górną)
  • Stare Bielsko
  • Straconkę
  • Wapienicę
  • Złote Łany

Przyroda

Zieleń miejska

Tereny zieleni miejskiej zajmują w Bielsku-Białej 272,6 ha, a tereny leśne około 2500 ha, stanowiąc odpowiednio ok. 2,21% oraz 20% ogólnej powierzchni miasta. Daje to w przeliczeniu na jednego mieszkańca 152 m² powierzchni terenów zielonych. Zieleń urządzoną na terenie miasta stanowią przede wszystkim chronione zabytkowe założenia zieleni parkowej, cmentarnej i przykościelnej oraz zieleńce, parki, skwery i bulwary ogólnodostępne o charakterze rekreacyjnym i estetycznym. Na terenie Bielska-Białej występują również obszary zieleni towarzyszącej zabudowaniom, ogródkom działkowym i zieleni izolacyjnej wokół tras komunikacyjnych. Na terenie miasta istnieje 36 cmentarzy, z czego większość pochodzi z XIX w. i pierwszej połowy XX w.

Zieleń miejska oraz tereny leśne w Bielsku-Białej
Typ zieleni Powierzchnia w ha  % ogólnej powierzchni miasta
Tereny leśne 2500,00 20
Ogródki działkowe 170,76 1,4
Parki i zieleńce 61,54 0,51
Cmentarze 34,30 0,3
Łącznie – zieleń miejska 272,6 2,21
Łącznie 2772,6 22,21
Parki i cmentarze
  • Park Słowackiego – na Dolnym Przedmieściu, między ulicami Słowackiego a Chopina, w sąsiedztwie Bielskiego Centrum Kultury; został założony w 1898 r. jako „Park Jubileuszowy im. Cesarza Franciszka Józefa I”;
  • Park Włókniarzy – na Żywieckim Przedmieściu, między ulicą Partyzantów a rzeką Białą; został założony w 1899 r. jako „Planty Blichowe”;
  • Park nad rzeką Białą – między rzeką Białą a ratuszem; powstał w końcu XIX wieku; najciekawszym elementem parku jest głaz narzutowy z czasów epoki lodowcowej podarowany miastu Białej w 1908 r.
  • Bulwary Straceńskie – na Leszczynach, wzdłuż ulicy Górskiej; park usytuowany wzdłuż potoku Straconka jest bardzo popularnym wśród bielszczan miejscem wypoczynku i rekreacji
  • Park Strzygowskiego – wzdłuż ul. Partyzantów (za ul. Bora-Komorowskiego), na tzw. Stawach; niegdyś popularne kąpielisko rzeczne na Białej (dziś rzeka jest zbyt zanieczyszczona);
  • Park Rosta – między Obszarami a Kępą Hałcnowską (w rejonie ul. Niepodległości);
  • Park Wypoczynku Niedzielnego – w Wapienicy, w rejonie ulic Jaworzańskiej, Telimeny i Tadeusza, w sąsiedztwie stadionu LKS Zapora Wapienica;

Ponadto w Bielsku-Białej znajduje się liczne parki dworskie, fabrykanckie i willowe, zlokalizowane w sąsiedztwie d. pałaców i XIX-wiecznych willi, z ciekawymi okazami drzew, często egzotycznymi. W rejestrze zabytków znajduje się sześć tego typu parków.

Enklawę dzikiej przyrody w centrum Bielska-Białej stanowią cmentarze. Szczególne walory przyrodnicze posiadają jednak tylko dwa z nich:

  • Stary Cmentarz Ewangelicki, założony w 1833 r., zlokalizowany na Bielskim Syjonie
  • Cmentarz żydowski, założony w 1849 r., położony w Aleksandrowicach (dawniej istniał też kirkut przy ul. Wyzwolenia).

Występują na nich liczne drzewa o wymiarach pomnikowych, oplecione dodatkowo przez bluszcz. Nagrobki, mury i alejki obrośnięte są wieloma gatunkami roślin, a z rzadka odwiedzane nekropolie stanowią oazę dla licznych ptaków. Pojawiają się również ślady bytowania drobnych ssaków.

Obszary chronione

Udział obszarów chronionych w powierzchni Bielska-Białej wynosi 35,8%. Daje to miastu trzecie, po Koszalinie i Kielcach, miejsce w Polsce.

Większość terenów górskich w granicach Bielska-Białej leży w obrębie dwóch parków krajobrazowych: Parku Krajobrazowego Beskidu Małego i Parku Krajobrazowego Beskidu Śląskiego.

W granicach miasta znajduje się cztery zespoły przyrodniczo-krajobrazowe:

  • Dolina Wapienicy (data zał. 1990, pow. 1510 ha)
  • Cygański Las (data zał. 1997, pow. 593 ha)
  • Sarni Stok (data zał. 2002, pow. 11 ha)
  • Gościnna Dolina (data zał. 2006, pow. 39 ha)

Dolina Wapienicy jest też pierwszym w Polsce miejscem, gdzie wprowadzono w życie ideę parku ekologicznego, czyli połączenia ochrony przyrody z edukacją ekologiczną opartą na jej bezpośrednim doświadczaniu i zaangażowaniu społecznym na jej rzecz.

W Bielsku-Białej ustanowiono dwa rezerwaty przyrody:

  • Stok Szyndzielni (data zał. 1953, pow. 54,96 ha)
  • Jaworzyna (data zał. 2003, pow. 40,03 ha)

Ponadto istnieją dwa użytki ekologiczne:

  • Uroczysko Jasionka (data zał. 2003, pow. 1,10 ha, dzieln. Wapienica)
  • Żabiniec (data zał. 2006, pow. 0,7986 ha, dzieln. Mikuszowice)

Bielsko-Biała posiada 62 pomniki przyrody, w tym:

  • 52 pojedyncze drzewa
  • 9 skupisk drzew
  • 1 głaz narzutowy

Obecnie projektowane są w Bielsku-Białej kolejne obszary chronione:

  • zespoły przyrodniczo-krajobrazowe: Bark, Dolina Białej, Dolina Złotego Potoku, Jeżynowa Dolina, Grodzisko, Trzy Lipki, Straconka
  • rezerwaty przyrody: Barbara, Klimczok, Kołowrót, Las Gryndy, Leśne Wąwozy, Nad Kromparkiem, Piekielny
  • użytki ekologiczne: Blachurowy Staw, Hałcnowskie Stawy, Diable Młyny, Nyczowe Stawy, Stawy Komorowickie, Storczykowe Łąki

Zanieczyszczenia środowiska

Bielsko-Biała należy do miast o stosunkowo dużym zanieczyszczeniu środowiska. W mieście emitowanych jest 2% zanieczyszczeń pyłowych i 1,7% zanieczyszczeń gazowych województwa śląskiego. Poziom zanieczyszczenia środowiska od 1991 r. stopniowo się zmniejsza.

Największy wpływ na zanieczyszczenie powietrza mają lokalne kotłownie CO używane w gospodarstwach domowych oraz MŚP spalające węgiel w celach grzewczych i technologicznych. Utrzymanie na obszarze Śródmieścia tradycyjnych rozwiązań z indywidualnymi kotłowniami węglowymi, koksowymi i gazowymi powoduje pogarszanie się stanu środowiska w tej części miasta i może być przyczyną przekraczania dopuszczalnych stężeń zanieczyszczeń powietrza, co grozi konsekwencjami w postaci negatywnego oddziaływania na ludzi i budowle, w szczególności na zabytki.

Źródłami zanieczyszczenia powietrza w Bielsku-Białej są również komunikacja samochodowa oraz energetyka, szczególnie niska emisja z lokalnych systemów grzewczych. Zanieczyszczenia wynikające z ruchu motoryzacyjnego koncentrują się w rejonach zwartej, wysokiej zabudowy miejskiej (w tzw. kanionach ulicznych). Istniejąca obecnie organizacja ruchu pojazdów samochodowych na terenie Bielska-Białej jest niekorzystna i sprzyja powstawaniu zjawiska smogu fotochemicznego.

Nie bez znaczenia jest także emisja pochodzenia energetycznego z obszarów sąsiednich (GOP, ROW, Zagłębie Ostrawsko-Karwińskie) oraz z procesów technologicznych realizowanych w zakładach przemysłowych.

Wody przepływających przez miasto rzek są silnie lub ponadnormatywnie zanieczyszczone szkodliwymi substancjami. Pomimo złej oceny jakości wód rzeki Białej, badania wykazały stopniową poprawę wskaźników fizykochemicznych. Podobnie wygląda sytuacja wód podziemnych. Najbardziej zagrożone zanieczyszczeniem są wody czwartorzędowego poziomu wodonośnego w dolinie Białej, Wapienicy i ich dopływów.

Demografia

Na przełomie 2010 i 2011 liczba ludności Bielska-Białej wyniosła 175 008 osob, w tym 82 581 mężczyzn i 92 427 kobiet. W 2007 na 100 mężczyzn przypada 112 kobiet. Bielsko-Biała jest 22. największym miastem Polski według liczby ludności oraz 18. pod względem zajmowanej powierzchni. Liczba ludności miasta stanowi 3,78% ludności województwa śląskiego. Gęstość zaludnienia wynosi 1406 os./km², a przyrost naturalny –0,03‰. Saldo migracji było w 2006 r. ujemne i wyniosło –497 osób. Liczba zawartych małżeństw wyniosła 1184, a rozwodów 492.

Ludność Bielska-Białej według wieku (2006)
Przedział wiekowy Liczba ludności
0–2 4781
3–6 6012
7–12 9859
13–15 5981
16–18 6905
19–24 16756
25–29 15321
30–39 24690
40–49 23572
50–59 29105
60–64 8616
65 i więcej 24855

W 2007 r. wiek produkcyjny osiągnęło 114 912 osób (65,41%), wiek poprodukcyjny 30 399 osób (17,30%), natomiast w wieku przedprodukcyjnym jest 30 379 mieszkańców miasta (17,29%).

Stopa bezrobocia wynosi 5,8% (5400 osób). W 2007 r. spośród 65 359 osób zatrudnionych 41 866 (68,23%) pracowało w sektorze prywatnym, a 19 493 (31,77%) w sektorze publicznym.

Bielsko-Biała jest także centrum aglomeracji bielskiej (ok. 325 tys. mieszkańców).

Na przestrzeni lat liczba ludności Bielska-Białej wzrastała wraz z rozwojem przemysłu i przyłączaniem pobliskich miejscowości. Najwyższą liczbę ludności (184 421) miasto osiągnęło w 1991 r. Odtąd, podobnie jak całej Polsce, obserwuje się wyraźny spadek liczby ludności. Według prognoz GUS w 2020 r. Bielsko-Biała ma liczyć 163 tys., a w 2030 r. 145,2 tys. mieszkańców.

Demography of Bielsko-Biała 2008.png


Nazwa miasta

Zapisywana z dywizem nazwa Bielsko-Biała powstała przez zestawienie nazw Bielska i Białej (Krakowskiej), które w 1951 r. utworzyły jeden organizm miejski. Odmienia się oba człony (Bielska-Białej, Bielsku-Białej). Błędna jest dość popularna, głównie w mediach, odmiana „Bielsko-Białej”.

Etymologia nazwy Bielsko najprawdopodobniej wywodzi się od rzeki Białej, której nazwa pochodzi od przymiotnika biały. Określał on ogólne wrażenie barwy wody – białej, czyli jasnej i czystej. Niektórzy badacze nazwę miasta wiążą również z bieleniem płótna, co jest jednak wątpliwe ze względu na to, że w XIII w. Bielsko nie było jeszcze ośrodkiem tkackim ani sukienniczym. Od rzeki zapożyczyła nazwę także osada, a następnie miasto Biała. Nazwa Bielsko została utworzona za pomocą przyrostka -sko, natomiast Biała ponowiona z nazwy rzeki.

Po raz pierwszy łacińska nazwa „Bielici”, którą często utożsamia się z Bielskiem pojawiła się w dokumencie biskupa wrocławskiego z 1284 r.. Najwcześniejsze zapisy nazwy Bielska w postaci zniemczonej można czytać jako Bielica: zu Bilitz (1312), Belicz (1420). Później pojawiły się również nazwy słowiańskie: w Bilsku (1420), na Bielsku (1465), miasta Byelska (1525), in oppido Bilsko (1652). Od XIX w. występowała już tylko jedna nazwa niemiecka – Bielitz i jedna czeska – Bílsko. W języku polskim natomiast istniały liczne oboczności: jeszcze na początku XX w. na równi z Bielsko występowały Bielsk, Bilsko i Bilsk. Ostatecznie nazwa Bielsko została uregulowana dopiero w dwudziestoleciu międzywojennym. Procesowi latynizacji ani germanizacji nie uległa polska nazwa Białej – niem., łac. Biala, czes. Bělá.

W słowiańskim etnolekcie śląskim miasto nosi nazwę Bjylsko-Bjoło, z kolei w dialekcie śląskim języka niemieckiego (używanym przed 1945 r. przez miejscową ludność niemiecką) nazywane było Beltz-Beil. Po wilamowicku, który to język używany jest w niedalekich Wilamowicach, nazwa Bielska-Białej brzmi Byłc-Bejł.

W XX w. wykształciły się niestosowane wcześniej obcojęzyczne nazwy Bielska-Białej, m.in. japońskie ビェルスコ=ビャワ (Byerusoko-Byawa) i łotewskie Beļsko-Bjala.

Historia

Bielsko-Biała formalnie powstało w styczniu 1951 roku, lecz historia miast, które były jego fundamentami jest o wiele dłuższa. Starszą częścią „dwumiasta” jest śląskie Bielsko powstałe w końcu XIII wieku. Od XVI w. miasto rozwijało się jako ośrodek handlu, sukiennictwa i ceramiki, a także jako stolica państwa stanowego, przekształconego później w księstwo. Małopolska Biała natomiast powstała ok. 1560 r. jako osada tkaczy. Na początku XIX w. zaczął się tu rozwijać przemysł, a już na przełomie XIX i XX stulecia okręg bielsko-bialski był jednym z największych ośrodków przemysłowych Austro-Węgier. Wtedy też rozpoczął się proces zrastania dwóch organizmów zakończony w 1951 r. połączeniem ich w jedno miasto Bielsko-Białą. Przez wieki charakterystyczną cechą dwumiasta była również wielonarodowość (Polacy, Niemcy i Żydzi) oraz różnorodność religijna (katolicy, protestanci i żydzi), przerwane II wojną światową (w której szczęśliwie uniknęło zniszczeń). W okresie powojennym Bielsko-Biała wciąż rozwijało się, w latach 1975-1998 jako stolica województwa bielskiego, aby stać się dziś jednym z najbardziej prężnych gospodarczo miast Polski, a także ważnym ośrodkiem kulturalnym, turystycznym i akademickim.

Najważniejsze wydarzenia historyczne

  • XII wiek-1400 – funkcjonowanie osady rzemieślniczej w Starym Bielsku (grodzisko)
  • 1285-1300 – wielka fala osadnicza organizowana przez księcia cieszyńskiego Mieszka I
  • 6 czerwca 1312 – pierwsza wzmianka o mieście Bielsku (nadanie mieszczanom lasu „między Kamienicą a Mikuszowicami”)
  • 1316 – rzeka Biała granicą między księstwami cieszyńskim i oświęcimskim
  • 1327 – Bielsko wchodzi w skład Czech
  • XV wiek – zaczęły powstawać przedmieścia bielskie: Dolne, Górne i Żywieckie
  • 8 listopada 1424 – Bielsko otrzymało odnowione prawa miejskie
  • 1447 – przeniesienie parafii ze Starego Bielska do miasta Bielska
  • 1489 – Lipnik siedzibą starostwa niegrodowego
  • 1526 – Bielsko, wraz ze wszystkimi ziemiami czeskimi, pod władzą Habsburgów
  • 1545 – początek reformacji; w Bielsku powstaje najsilniejsza gmina protestancka na Śląsku Cieszyńskim
  • 1548 – powstaje cech sukienników, a Wacław III Adam (ostatni piastowski władca Bielska) nadaje miastu przywilej cechowy
  • 1560 – na terenie starostwa lipnickiego powstają trzy nowe wsie: Biała, Straconka i Międzybrodzie
  • 1572 – z księstwa cieszyńskiego wydzielone zostaje państwo bielskie, będące wolnym państwem stanowym
  • XVI-XVIII wiek – Bielsko ważnym ośrodkiem sukiennictwa, handlu i ceramiki
  • 1592-1724 – Sunneghowie władają państwem bielskim
  • 1613 – Biała została wyodrębniona z Lipnika jako samodzielna gmina wiejska
  • 1630-1654 – po edyktach kontrreformacyjnych siłą odebrano protestantom wszystkie świątynie
  • 1642-1660 – Bielsko i okolice kilkakrotnie najeżdżane przez Szwedów
  • 1659, 1664 – pożary doszczętnie niszczą Bielsko
  • 1710 – utworzenie komory celnej w Białej
  • 9 stycznia 1723 – nadanie praw miejskich i herbu Białej
  • 1742 – po podziale Śląska Bielsko wchodzi w skład austriackiej prowincji Śląsk Austriacki
  • 1750 – powstają pierwsze manufaktury
  • 1752 – państwo bielskie zakupił hrabia Aleksander Józef Sułkowski
  • 2 listopada 1754 – państwo bielskie zostaje przekształcone w księstwo
  • 1757 – Biała otrzymuje wielki przywilej miejski, na podstawie którego zostały założone cechy rzemieślnicze
  • 1760 – w skład Białej wcielona zostaje zamieszkana przez Żydów jurydyka, o którą mieszczanie toczyli spory ze starostami lipnickimi
  • 30 października 1769 – w bialskim ratuszu podpisano akt utworzenia Generalnej Rady Stanów Skonfederowanych; konfederaci barscy rezydowali w Białej do sierpnia 1771 r.
  • 1772 – Biała wchodzi w skład austriackiej prowincji Galicja
  • 1775 – Bielsko uzyskuje połączenie dyliżansowe z Wiedniem i Lwowem
  • 13 października 1781 – Józef II Habsburg wydał patent tolerancyjny dla ewangelików; początek budowy Bielskiego Syjonu – dzielnicy ewangelickiej
  • 1784 – zniesienie granicy celnej na rzece Białej
  • 1 maja 1785 – otwarcie traktu środkowogalicyjskiego
  • 1799 – pełne rozgraniczenie Białej od Lipnika
  • 1806 – w Bielsku pojawia się pierwsza maszyna włókiennicza – przędzarka
  • 1810 – Joachim Adler otwiera w Białej pierwszą fabrykę włókienniczą; początek rozwoju przemysłu w obu miastach (powstanie Bielskiego Okręgu Przemysłowego), który doprowadza do upadku tradycyjnego rzemiosła – sukiennictwa
  • 1820-1850 – Biała, wraz z obszarem d. księstwa oświęcimskiego, wyłączona z Galicji i wcielona do Związku Niemieckiego
  • 1849 – zniesienie księstwa bielskiego, powstanie powiatu bielskiego
  • II połowa XIX w. – wprowadzeniu w Bielsku i Białej licznych nowinek technicznych (m.in. centrala telefoniczna, wodociągi, elektrownia, tramwaj elektryczny i gazownia)
  • 1855 – utworzenie powiatu bialskiego
  • 1855 – utworzenie linii kolejowej Bielsko – Dziedzice, odnogi Kolei Północnej
  • 1871 – Bielsko i Biała organizują wielką wystawę przemysłową
  • 1873 – założenie „Czytelni Polskiej” w Białej – pierwszej organizacji polskiej
  • 1865 – założenie żydowskiej gminy wyznaniowej o charakterze postępowym w Bielsku oraz ortodoksyjnej w Białej
  • 1869 – wprowadzenie w Galicji autonomii i polskiego języka urzędowego; początek polsko-niemieckiego konfliktu narodowościowego
  • 1887-1890 – budowa nowego dworca kolejowego na Dolnym Przedmieściu
  • 1890–1910 – okres bardzo szybkiego rozwoju przestrzennego obu miast, powstają liczne kamienice, wille, gmachy użyteczności publicznej, nowe fabryki; głównym kierunkiem rozbudowy jest Dolne Przedmieście przejmujące rolę centrum; liczba ludności się podwaja (z ok. 15 000 do ok. 30 000)
  • 1888 – Biała uzyskuje połączenie kolejowe z Bielskiem i Krakowem
  • 1890 – rok strajków; 28 kwietnia od salw żandarmerii ginie 11 uczestników demonstracji w Białej; 1 maja dochodzi w obu miastach do najpotężniejszej na ziemiach polskich manifestacji robotniczej
  • 1890 – powstaje Garnizon Bielsko
  • 1899 – przygotowanie przez Maxa Fabianiego planu regulacji urbanistycznej Bielska
  • 1902 – staraniem ks. S. Stojałowskiego w Bielsku zostaje otwarty „Dom Polski”
  • listopad 1918 – Biała wchodzi w skład Polski, Bielsko jako polsko-czechosłowacki obszar sporny znajduje się pod kontrolą międzynarodową
  • 28 lipca 1920 – Bielsko formalnie włączone do Polski (staje się częścią województwa śląskiego)
  • 1925 – Lipnik zostaje włączony do Białej, której nazwa zostaje zmieniona na „Biała Krakowska”
  • 1927 – w Bielsku i Białej Krakowskiej wprowadzona zostaje komunikacja autobusowa
  • lata 30. XX w. – drugi okres szybkiej rozbudowy obu miast (w Bielsku głównie Górne Przedmieście i Aleksandrowice, w Białej – dzielnice południowe)
  • 1936 – powstanie lotniska w Aleksandrowicach
  • 3 września 1939 – zajęcie obu miast przez wojska niemieckie
  • 8 września 1939 – Bielsko zostaje włączone do Niemiec
  • 26 października 1939 – Biała Krakowska staje się do 1945 r. dzielnicą Bielska o nazwie „Bielitz-Ost”
  • 1939-1945 – aktywna działalność polskich organizacji konspiracyjnych
  • 1940-1943 – funkcjonowanie getta żydowskiego w Bielsku-Lipniku
  • 8-12 lutego 1945 – „wyzwolenie” miast przez Armię Czerwoną
  • 1945-1950 – dekonspiracja i pokazowe procesy członków AK, NSZ, WiN i innych organizacji podziemia antykomunistycznego
  • 27 lipca 1946 – początek wielkiej akcji wysiedlania Niemców i Żydów, przed wojną stanowiących w Bielsku 60% ludności, a w Białej – 30%
  • 1948 – powstanie Szybowcowego Zakładu Doświadczalnego
  • 1 stycznia 1951 – połączenie Bielska i Białej Krakowskiej w jeden organizm – Bielsko-Białą
  • 1949-1985 – powstanie kilkunastu osiedli mieszkaniowych (w tym siedem ZOR-ów – osiedli robotniczych)
  • 1969 – utworzenie w Bielsku-Białej filii Politechniki Łódzkiej, przekształconej w 2001 r. w Akademię Techniczno-Humanistyczną
  • 1969 – liczba ludności miasta przekracza 100 000
  • 1972 – powstanie Fabryki Samochodów Małolitrażowych
  • 1972-1974 – przebudowa układu komunikacyjnego miasta (m.in. budowa ul. Lwowskiej, Warszawskiej i Bystrzańskiej, kontrowersyjna przebudowa ul. Zamkowej i Partyzantów oraz likwidacja sieci tramwajowej)
  • 1975 – utworzenie województwa bielskiego
  • 26 stycznia-6 lutego 1981 – strajk generalny NSZZ Solidarność Regionu Podbeskidzie
  • 1992 – powstanie diecezji bielsko-żywieckiej
  • 1994 – utworzenie 18 Bielskiego Batalionu Desantowo-Szturmowego
  • 22 maja 1995 – wizyta papieża Jana Pawła II w Bielsku-Białej
  • 1998 – likwidacja województwa bielskiego, Bielsko-Biała powiatem grodzkim i siedzibą powiatu ziemskiego w województwie śląskim
  • 1999 – 18 Bielski Batalion Desantowo-Szturmowy wszedł w skład dywizji szybkiego reagowania NATO
  • 2000 – utworzenie w mieście podstrefy Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej (sukcesywnie rozbudowywanej)
  • 2003 – rozpoczęcie programu rewitalizacji Starego Miasta
  • 2008 – powstanie Parku Technologicznego Przemysłu Lotniczego, którego częścią jest lotnisko Bielsko-Biała Kaniów

Symbole miasta

Symbole Bielska-Białej: herb, flagę, logo i hejnał oraz ich wygląd oficjalnie ustanowiono czterema uchwałami rady miejskiej z 7 grudnia 2004 r.

  • Herb – składa się z dwóch gotyckich tarcz. Prawa (z punktu widzenia patrzącego na herb: lewa) to herb dawnego Bielska, natomiast lewa (z punktu widzenia patrzącego na herb: prawa) to herb dawnej Białej. Tarcza prawa jest dwudzielna w słup. W polu pierwszym błękitnym (niebieskim) pół złotego (żółtego) orła, bez korony, z głową zwróconą w prawo (połowa godła książąt cieszyńskich), natomiast w polu drugim czerwonym trzy białe (srebrne) lilie ułożone w słup (zmodyfikowana połowa herbu biskupów wrocławskich). Na tarczy lewej w polu zielonym dwie czerwone pięciopłatkowe róże ułożone w pas (symbol męczeństwa i krwi Chrystusa lub zapowiedź pomyślności i szczęścia „młodych” mieszczan).
  • Flaga – stanowi prostokątny płat tkaniny o stosunku wysokości do długości jak 5:8. Istnieją dwie wersje flagi: flaga miejska i flaga honorowa. Barwy obu są żółto-biało-czerwone, przy czym flaga miejska składa się z trzech poziomych pasów równej szerokości, a na fladze honorowej, na szerszym środkowym pasie (w kolorze białym) umieszczony jest herb miasta.
  • Logo – zostało stworzone w 1996 r. przez Wiesława Grzegorczyka – laureata konkursu rozpisanego przez władze miejskie. Tworzą je dwie wypełnione zielenią, obrócone ku sobie brzuszkami litery B, symbolizujące przedzielone rzeką Bielsko i Białą, z umieszczoną nad nimi czerwoną kropką. Całość przypomina górski krajobraz, nad którym świeci słońce.
  • Hejnał – został skomponowany z okazji obchodów 700-lecia miasta przez Piotra Stachurę, ucznia bielskiej szkoły muzycznej. Po raz pierwszy został wykonany 1 maja 1964 r. Na stronie Urzędu Miejskiego czytamy: „Hejnał jest ściśle związany ze specyfiką regionu, oddaje cały urok Beskidów. Rytm maszyn włókienniczych i szum lasu łączy się w pieśń optymistyczną, pieśń zwycięską”. Hejnał jest odtwarzany co trzy godziny z wieży ratuszowej.

Zabytki

Choć historia Bielska-Białej sięga XIII wieku, większość zabytków pochodzi z XIX stulecia, kiedy miasto, wtedy jeszcze podzielone formalnie na dwa organizmy, stało się ważnym ośrodkiem przemysłowym i znacznie się rozrosło. Obiekty zabytkowe są różnorodne stylowo, przy czym dominują formy historyzmu – neogotyk, neorenesans, neobarok i eklektyzm – a w mniejszym stopniu również klasycyzm oraz secesja. W dwudziestoleciu międzywojennym powstały liczne budowle modernistyczne, a w okresie powojennym socrealistyczne. Pozostałe style architektoniczne reprezentują przede wszystkim budowle sakralne.

Zabytkowe zespoły architektoniczne i urbanistyczne

  • średniowieczny układ urbanistyczny Starego Miasta wraz z zabudową pochodzącą głównie z XVIII w.
  • Bielski Syjon – klasycystyczne założenie urbanistyczne, powstałe po 1781 r. jako dzielnica ewangelicka
  • Grodzisko w Starym Bielsku – pozostałość XI-wiecznej osady rzemieślniczej
  • modernistyczne osiedle mieszkaniowe w rejonie ul. Bohaterów Warszawy i S. Grota-Roweckiego z lat 1934-1937
  • osiedle robotnicze przy ul. Michałowicza z lat 1909-1911
  • socrealistyczne Osiedle Grunwaldzkie z lat 1951-1957

Zamki, pałace i dwory

  • Zamek książąt Sułkowskich, który powstał w XIII w. i pełnił funkcję rezydencji Piastów cieszyńskich, a później właścicieli państwa bielskiego.
  • Dwór Lipnicki – d. rezydencja starostów lipnickich, powstała w XVI w.
  • klasycystyczny Dwór Pruszyńskich z końca XVIII w., położony w Hałcnowie.

Kościoły

  • Katedra św. Mikołaja, zbudowana w latach 1443-1447, obecny kształt uzyskała w latach 1909-1911
  • neogotycki Kościół Zbawiciela – katedra ewangelicka, zbudowana w latach 1782-1790
    • obok znajduje się jedyny w Polsce pomnik Marcina Lutra z 1900 r.
  • barokowy Kościół Opatrzności Bożej z II poł. XVIII w., ze słynną amboną w kształcie łodzi św. Piotra
  • klasycystyczny ewangelicki Kościół Marcina Lutra
  • gotycki Kościół św. Stanisława w Starym Bielsku
  • drewniany Kościół św. Barbary w Mikuszowicach
  • późnogotycki Kościół garnizonowy św. Trójcy z lat 1604-1608
  • ewangelicki Kościół Jana Chrzciciela w Starym Bielsku, zbudowany w stylu klasycystycznym latach 1818-1827
  • barokowy Kościół Nawiedzenia NMP w Hałcnowie z lat 1777-1784 – sanktuarium Matki Boskiej Bolesnej
  • neogotycki Kościół Matki Boskiej Pocieszenia w Straconce z lat 1872-1873
  • neogotycki Kościół Narodzenia NMP w Lipniku z 1893 r.
  • Kościół św. Małgorzaty w Kamienicy, zbudowany w stylu neogotyckim i neoromańskim w latach
    1897-1898
  • neogotycko-modernistyczny katolicki Kościół Jana Chrzciciela w Komorowicach z lat 1929-1931

Kamienice, wille i obiekty użyteczności publicznej

  • neorenesansowy ratusz zbudowany w latach 1895-1897
  • Dworzec Główny PKP zbudowany w stylu austriackich dworców prowincjonalnych w 1890 r.
  • klasycystyczno-palladiański Teatr Polski z 1890 r.
  • józefińska zabudowa ulicy 11 Listopada – głównego deptaku miasta, powstałego jako część traktu środkowogalicyjskiego
  • secesyjna Kamienica Pod Żabami z 1905 r.
  • Poczta Główna z 1898 r.
  • neorenesansowy Hotel President z 1893 r.
  • neobarokowo-klasycystyczny Hotel Pod Orłem z 1905 r.
  • kamienice mieszczańskie przy ul. 3 Maja, powstałe w latach 1890-1913
  • XVIII-wieczne domy sukienników przy ul. Sobieskiego i Cieszyńskiej, w tym drewniany Dom Tkacza, siedziba oddziału bielskiego muzeum
  • Kamienica Patria z 1889 r. o cechach neorenesansowych i neobarokowych
  • barokowa Kamienica Kałuży przy pl. Bolesława Chrobrego z II poł. XVIII w.
  • secesyjno-neoromański gmach Sądu Rejonowego, a niegdyś Izraelickiej Gminy Wyznaniowej z 1904 r.
  • neobarokowy gmach Bielskiej Szkoły Przemysłowej z 1912 r.
  • neobarokowa kamienica Burdy przy ul. 11 Listopada z lat 1892-1893
  • neorenesansowy Gmach Szkół Średnich przy ul. Słowackiego z 1883 r.
  • neoklasycystyczny gmach I Liceum Ogólnokształcącego im. M. Kopernika z lat 1925-1927
  • liczne wille fabrykanckie z XIX w. i pocz. XX w., m.in.:
    • neobarokowa Willa Rosta juniora przy ul. Komorowickiej z 1903 r., mieszcząca Wojewódzką Bibliotekę Pedagogiczną
    • neorenesansowa Willa Sixta przy ul. Mickiewicza z 1883 r., mieszcząca rektorat Akademii Techniczno-Humanistycznej
    • neorenesansowa Willa Korna przy ul. Mickiewicza z 1883 r.
    • neobarokowo-secesyjna Willa Schneidera przy ul. Mickiewicza z 1904 r.
    • neobarokowa Willa Bathelta przy ul. 1 Maja z 1902 r.
    • neobarokowa Willa Steffana przy ul. 1 Maja z 1901 r.
    • neorensansowa Willa Wiesnera przy ul. Sobieskiego z końca XIX w.
    • Willa barona Klobusa (tzw. „Dworek”) przy ul. Żywieckiej z 1870 r.
    • neorenesansowa Willa Rosta seniora przy ul. Legionów z 1889 r.
    • neoromańska Willa Wolfa przy ul. Lompy z 1920 r.
    • secesyjna Willa Matusiaka przy ul. Sobieskiego z 1924 r.
  • secesyjny gmach Banku Gospodarstwa Krajowego przy ul. Stojałowskiego z 1923 r.
  • neoromańsko-secesyjny gmach Kolegium Nauczycielskiego przy ul. Legionów z lat 1897-1898
  • secesyjny gmach Zespołu Szkół Ekonomicznych przy ul. Komorowickiej z 1910 r.
  • modernistyczny gmach Komunalnej Kasy Oszczędności (dziś bank ING) przy pl. Bolesława Chrobrego zbudowany w 1938 r.
  • d. Dom Cechowy przy pl. Wolności, zbudowany w stylu późnobarokowym w 1812 r.
  • klasycysyczny Dwór Thomkego, d. zajazd zbudowany w końcu XVIII w.
  • gmach Narodowego Banku Polskiego z 1930 r.
  • dworek Mänhardta przy ul. 1 Maja z pocz. XIX w.
  • modernistyczny gmach Straży Pożarnej przy ul. Grunwaldzkiej z 1928 r.
  • modernistyczny Dom Oficerski przy ul. Sobieskiego z 1928 r.
  • neorenesansowe budynki Szpitala Ogólnego im dr. E. Wojtyły z lat 1891-1893
  • secesyjne budynki Beskidzkiego Centrum Onkologii z lat 1910-1912
  • Dom Żołnierza zbudowany w stylu zakopiańskim w 1915 r.
  • biurowce Urzędu Miejskiego przy pl. Ratuszowym z 1869 i 1922 r.
  • neoklasycystyczne budynki mieszkalne przy ul. Kościuszki i Legionów wybudowane jako „Domy Pensyjne” w latach 20. XX wieku
  • drewniana leśniczówka w Lipniku Górnym z 1884 r.

Architektura przemysłowa

  • d. fabryka sukna Büttnerów budowana od 1868 r., siedziba Muzeum Techniki i Włókiennictwa
  • zespół fabryczno-willowy Bogmar przy ul. Partyzantów z lat 70. XIX w., dziś centrum handlowe
  • budynek d. browaru przy ul. Cieszyńskiej z 1875 r.
  • budynek d. elektrowni miejskiej przy ul. Partyzantów z 1893 r.
  • d. hale Polmosu przy ul. Stojałowskiego zbudowane z lat 80. XIX w.
  • gazownia miejska z 1860 r., rozbudowana w 1914 r.
  • hala d. fabryki sukna Tugendhatów z 1870 r.
  • d. fabryka sukna K. Hessa przy ul. Piłsudskiego z 1869 r.
  • zespół budynków fabrycznych przy ul. Podwale z lat 80. XIX w.
  • budynek d. farbiarni J. Schlesingera przy przy ul. Piłsudskiego z 1872 r.
  • zabudowania Fabryki Maszyn Elektrycznych Indukta przy ul. Grażyńskiego z 1899 r.
  • zabudowania fabryki włokienniczej LENKO S.A. przy ul. Grażyńskiego/Podwale powstałe między r. 1890 a 1928
  • hala d. odlewni metali G. Josephy’ego przy ul. Sikornik z 1900 r.
  • hala zakładów ELTEK przy ul. Komorowickiej z 1907 r.
  • hala d. Bielsko-Bialskiej Przędzalni Czesankowej przy ul. Komorowickiej z 1908 r.
  • hala d. fabryki maszyn włókienniczych Befama przy ul. Powstańców Śląskich z 1926 r.

Cmentarze

  • Cmentarz ewangelicki przy ul. Piłsudskiego z 1783 r.
  • Cmentarz katolicki przy ul. Cmentarnej z 1790 r.
  • Stary Cmentarz Ewangelicki z 1833 r.
  • Cmentarz żydowski z 1849 r.
  • Cmentarz katolicki przy ul. Grunwaldzkiej z 1884 r.
  • Nowy Cmentarz Ewangelicki z 1911 r.
  • Cmentarz wojskowy w Aleksandrowicach z 1921 r.
  • Cmentarz Żołnierzy Radzieckich z 1948 r.

Turystyka

Informacja turystyczna

W Bielsku-Białej znajdują się trzy punkty informacji turystycznej:

  • Miejskie Centrum Informacji Turystycznej przy pl. Ratuszowym
  • Oddział Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego przy ul. Wzgórze (na Starym Mieście)
  • informacja turystyczna w Domu Turysty PTTK przy ul. Krasińskiego

Na obszarze miasta znajdują się cztery punkty Systemu informacji turystycznej Bielska-Białej i powiatu bielskiego (SiTBB) (tzw. infokiosków), rozlokowanych w najważniejszych punktach miasta. Na pl. Ratuszowym i pl. Wojska Polskiego znajdują się punkty darmowego dostępu do internetu (Hotspot).

W 2009 r. rozpoczęło się wprowadzanie Miejskiego Systemu Informacji – systemu lokalnego oznakowania, którego elementami są tablice z nazwami ulic i numerami budynków, a także dwujęzyczne kierunkowskazy do najważniejszych obiektów, podświetlane mapy i moduły z najważniejszymi informacjami.

Szlaki turystyczne i trasy rowerowe

W rejonie Bielska-Białej znajduje się bardzo gęsta sieć górskich szlaków turystycznych. Prowadzą one na wszystkie szczyty w mieście i okolicach. Łącznie jest ich 16, a ich długość wynosi 81 km. Dotarcie w góry umożliwia również wybudowana w 1953 r., gruntownie zmodernizowana na przełomie lat 1993/94 jedna z najnowocześniejszych kolei linowych w Polsce, która w swoich gondolach wwozi turystów z Olszówki na wysokość 960 m n.p.m. tuż pod szczytem Szyndzielni.

Przez tereny wchodzące w skład miasta biegnie też 9 szlaków narciarskich (6 w Beskidzie Śląskim i 3 w Beskidzie Małym) o długości 59,3 km.

Ponadto w granicach Bielska-Białej przebiegają trzy nizinne szlaki turystyczne: zielony Szlak 700-lecia Bielska, żółty Szlak Najazdu Szwedzkiego i nie nazwany, oznaczony kolorem czarnym.

Bielsko-Biała leży także na Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego oraz Szlaku Architektury Drewnianej. Bielskie obiekty znajdujące się na pierwszym to Dworzec Główny PKP oraz Muzeum Techniki i Włókiennictwa, a na drugim – Dom Tkacza i kościół św. Barbary.

Przez Bielsko-Białą przebiega Międzynarodowa Trasa Rowerowa Greenways Kraków – Morawy – Wiedeń. Na terenie miasta biegnie ona przez wzgórze Trzy Lipki, Stare Bielsko i Wapienicę.

Ponadto w ostatnich latach powstały w stolicy Podbeskidzia (głównie w dzielnicach południowych – Kamienica, Olszówka, Mikuszowice, Leszczyny, Wapienica) liczne ścieżki rowerowe, biegnące najczęściej wzdłuż głównych dróg. W 2007 r. długość tras i ścieżek rowerowych wyniosła 155,4 km.

Baza noclegowa

Bielsko-Biała posiada rozbudowaną bazę noclegową, na którą składają się hotele, pensjonaty, schroniska turystyczne i kwatery prywatne.

Hotelem najwyższej klasy jest usytuowany w południowej części miasta (Mikuszowice) nowoczesny, czterogwiazdkowy Parkhotel Vienna, wyposażony m.in. w 110 pokoi (w tym apartamenty), cztery sale konferencyjne, salę balową i „kawiarnię wiedeńską”. W zabytkowym gmachu w ścisłym centrum, przy ul. 3 Maja 12 znajduje się liczący 115 lat, czterogwiazdkowy hotel President (dawniej nosił nazwę Dwór Cesarski, niem. Kaiserhof). Innym czterogwiazdkowym obiektem w mieście jest Papuga Park Hotel w Wapienicy. Trzygwiazdkowe obiekty w mieście to: hotel Magura na Leszczynach i hotel Sahara. W budowie jest Qubus Hotel w Galerii Sfera.

Ponadto w Bielsku-Białej znajdują się ośrodki wypoczynkowe ZIAD i Transportowiec, a także kilkanaście hoteli niższej klasy (Olimp, Elektron, Beskid, Folwark, Beskidzka, Widok, Rekord, Victoria, Błonie, Nico, BBOSiR, Folwark, Budowlani, Zajazd Kasztelański, Sahara), schroniska młodzieżowe Bolek i Lolek oraz Dom Turysty PTTK, kilka pensjonatów i moteli, cztery kempingi (Pod Dębowcem, Ondraszek, Polana, Wapienica) oraz schroniska górskie na szczytach Beskidu Śląskiego (Klimczok, Szyndzielnia, Stefanka, Dębowiec).

Kultura

Ośrodki kultury

Największą instytucja kulturalną w Bielsku-Białej jest Bielskie Centrum Kultury – placówka samorządową, która jest m.in. głównym organizatorem odbywających się w mieście imprez cyklicznych.

Na promocji i działalności edukacyjnej w zakresie folkloru i twórczości ludowej skupia się działalność, podlegającego samorządowi wojewódzkiemu, Regionalnego Ośrodka Kultury – organizatora Tygodnia Kultury Beskidzkiej.

Miejski Dom Kultury, posiadający 10 placówek na terenie całego miasta, jest z kolei instytucją, w ramach której działają różne zespoły taneczne, wokalne i teatralne, a także świetlice i kółka zainteresowań.

Centro Italiano di Cultura to jeden z kilku instytutów kultury włoskiej w Polsce, przy którym działa Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych ze specjalnością język włoski oraz Przedstawicielstwo Konsularne Republiki Włoskiej.

Ponadto w Bielsku-Białej istnieje wojskowy ośrodek kultury – Dom Żołnierza – prowadzący również działalność otwartą dla środowiska cywilnego, Wojewódzkie Centrum Wychowania Estetycznego Dzieci i Młodzieży im. Wiktorii Kubisz (placówka oświatowa, która prowadzi grupy zainteresowań dla młodzieży) oraz Spółdzielcze Centrum Kultury „Best” – ośrodek kultury działający przy spółdzielni mieszkaniowej „Złote Łany”.

Muzea

Najważniejszym z bielskich muzeów jest Muzeum w Bielsku-Białej (d. Muzeum Okręgowe), którego siedziba mieści się na Zamku książąt Sułkowskich. Utworzone w 1945 r. jest kontynuatorem muzeów miejskich w Białej (od 1904) i Bielsku (od 1906). Muzeum w Bielsku-Białej posiada oddział – Muzeum Techniki i Włókiennictwa (utworzone w 1979 r. w celu udokumentowania przemysłowych tradycji miasta, zajmuje d. fabrykę Büttnerów) oraz dwie ekspozycje zewnętrzne – Willa Juliana Fałata w Bystrej (muzeum biograficzno-artystyczne malarza) oraz Dom Tkacza (mieści się w drewnianym budynku przy ul. Sobieskiego i prezentuje wygląd domu i warsztatu sukienniczego).

Ponadto w Bielsku-Białej znajdują się cztery muzea prywatne

  • Muzeum Literatury im. Władysława Reymonta – znajduje się tutaj kolekcja ręcznie przepisywanych i ilustrowanych przez Tadeusza Modrzejewskiego dzieł Reymonta i Mickiewicza
  • Dom Przyrodnika im. E. i St. Forysiów – jedna z największych kolekcji entomologicznych w Polsce oraz fauna z terenów Podbeskidzia
  • Muzeum Motoryzacji – zbiory zabytkowych pojazdów należących do członków Automobilklubu Beskidzkiego
  • Muzeum Broni Pancernej i Militariów im. Franciszka Biera – współorganizator corocznego Międzynarodowego Zlotu Pojazdów Militarnych „Operacja Południe”

W latach 1989-2010 istniało również Prywatne Muzeum Literatury im. Władysława Reymonta.

Teatry

Jedynym teatrem dramatycznym w Bielsku-Białej jest Teatr Polski, usytuowany w eklektycznym gmachu przy ul. 1 Maja. Teatr Polski powstał w 1890 r. jako Teatr Miejski w Bielsku i od początku swego istnienia uważany był za jedną z najbardziej renomowanych tego typu placówek na terenie obecnej Polski.

Drugim z bielskich teatrów jest Teatr Lalek Banialuka utworzony przez Jerzego Zitzmana i Zenobiusza Zwolskiego w 1947 r. Jest to jeden z najbardziej znanych teatrów lalkowych w Polsce, który brał już udział w wielu prestiżowych festiwalach na świecie. Od 1966 r. Banialuka jest organizatorem Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Lalkarskiej, jednego z najważniejszych na świecie przeglądów teatrów lalek.

Kina

  • Helios (dawny Kinoplex) – siedmiosalowy multipleks, znajdujący się w Galerii Sfera; posiada 1587 miejsc;
  • Cinema City – dziesięciosalowy multipleks, znajdujący się w Gemini Parku; posiada 1301 miejsc;
  • Kino 5D Extreme – w pasażu Tesco;
  • Studio – studyjne kino działające przy Studiu Filmów Rysunkowych;
  • Cinemaoff – działa przy DKF „Szpula”'; jego siedzibą jest Galeria Wzgórze; jest jedną ze scen festiwalu Kino Niezależne Filmowa Góra;

Galerie

W Bielsku-Białej znajduje się kilkanaście galerii, które niejednokrotnie oprócz eksponowania dzieł sztuki pełnią funkcję placówek kulturalnych.

Najstarszą z bielskich galerii, a zarazem największą dziś, jest Galeria Bielska BWA, założona w 1975 r., usytuowana przy ul. 3 Maja (w miejscu d. synagogi). Prezentuje sztukę współczesną, a także prowadzi działalność edukacyjną i jest organizatorem ogólnopolskiego konkursu malarstwa „Bielska Jesień”.

Przykładem galerii, będącej przede wszystkim placówką kulturalną jest Galeria Wzgórze, założona w 1987 r. Mieści się w niej m.in. klub muzyczny i kino Cinemaoff.

Duża liczba niewielkich galerii sztuki znajduje się na Starym Mieście. Są to: Akcent, Apollon, Ars Nova, Artwood, Galeria 27, Galeria Oli. Galeria ubioru i przedmiotu, Nad Smokiem, Parawan.

Galerie sztuki działają również przy publicznych ośrodkach kultury: Galeria Środowisk Twórczych przy BCK, Galeria Regionalnego Ośrodka Kultury oraz Galeria Zamkowa Muzeum w Bielsku-Białej.

Pozostałe bielskie galerie to Galeria Fotografii B&B, Fraktal w Sferze, Galeria Instrumentów, Pro Arte, Przy Jakubowej Studni, Time, akademicka Galeria 3-2-0, a także zlokalizowana na stacji kolejowej Bielsko-Biała Lipnik – Na stacji.

Biblioteki

Największą bielską biblioteką jest Książnica Beskidzka (pełni funkcję biblioteki miejskiej i powiatowej), która w swoich zbiorach ma ponad 700 tys. książek oraz materiały multimedialne. Książnica Beskidzka posiada 17 filii na terenie miasta.

Ponadto w Bielsku-Białej znajdują się: Biblioteka Główna Lekarska, Wojewódzka Biblioteka Pedagogiczna, Biblioteka Główna Akademii Techniczno-Humanistycznej oraz Biblioteka Instytutu Teologicznego.

Chóry

  • Bielski Chór Kameralny
  • Chór Młodzieżowy „Ave Sol”
  • Chór Akademii Techniczno-Humanistycznej
  • Chór Mieszany „Echo”
  • Chór Kameralny „Brevis”
  • Chór Gospel Państwowej Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej w Bielsku-Białej
  • Luterański Chór GRADUALE przy kościele katedralnym Zbawiciela
  • Dziecięcy Chórek „Pinokio”
  • Chór Verba Dei

Bielska Orkiestra Kameralna

Bielska Orkiestra Kameralna, mająca charakter orkiestry symfonicznej powstałą w 1982 r. Koncertuje w Bielskim Centrum Kultury oraz w obiektach sakralnych na terenie miasta. BOK wykonuje bardzo zróżnicowany repertuar od muzyki baroku po muzykę współczesną, a nawet rozrywkową. Bielska Orkiestra Kameralna bierze udział w wielu festiwalach na terenie miasta (Festiwal Kompozytorów Polskich, Festiwal Muzyki Sakralnej i inne). Z orkiestrą współpracują liczne chóry, m.in. Bielski Chór Kameralny i Chór Filharmonii Śląskiej.

Imprezy cykliczne

Media

W Bielsku-Białej swoją siedzibę mają stacje radiowe i telewizyjne, a także redakcje gazet i czasopism o zasięgu regionalnym.

Telewizja:

  • oddział TVP Katowice
  • TV Bielsko (kablowa, operator – Vectra)
  • Bielsat (kablowa)
  • Super-Nowa TV (internetowa)
  • Bielska Telewizja Internetowa

Radio:

  • Radio Bielsko 106,7 FM
  • Radio Planeta 87,9 FM
  • Anioł Beskidów – Beskidzkie Radio Katolickie 90,2 FM (rozgłośnia diecezji bielsko-żywieckiej)
  • Twoje Radio Bielsko-Biała 1485 AM
  • oddział Polskiego Radia Katowice 103,0 FM

Prasa:

  • Kronika Beskidzka – tygodnik wydawany od 1956 r.
  • „Super-Nowa” – dwutygodnik (także w wersji internetowej)
  • „Jarmark” – tygodnik ogłoszeniowy
  • oddział Dziennika Zachodniego
  • „Gazeta Bielska” – codzienny dodatek Gazety Wyborczej (także w wersji internetowej)
  • „W Bielsku-Białej” – magazyn samorządowy, wydawany co dwa tygodnie
  • „Kurier Bielski” – bezpłatny miesięcznik informacyjno-reklamowy
  • „Pełna Kultura” – bezpłatny miesięcznik kulturalny, wydawany przez Bielskie Centrum Kultury
  • „Nasze Miasto” – bezpłatny dwutygodnik

Edukacja i nauka

W Bielsku-Białej działają trzy wyższe uczelnie publiczne:

  • Akademia Techniczno-Humanistyczna, utworzona w 2001 r. z przekształcenia filii Politechniki Łódzkiej i posiadająca obecnie pięć wydziałów
  • Kolegium Nauczycielskie z pięcioma specjalnościami, utworzone w 1991 r.
  • filia Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, utworzona w 1966 r.

Bielskie uczelnie niepubliczne to:

  • Instytut Teologiczny im. św. Jana Kantego – oddział Uniwesytetu Papieskiego w Krakowie
  • Bielska Wyższa Szkoła im. J. Tyszkiewicza
  • Wyższa Szkoła Bankowości i Finansów
  • Wyższa Szkoła Administracji
  • Wyższa Szkoła Ekonomiczno-Humanistyczna
  • Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania
  • Prywatne Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych
  • Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych przy Centro Italiano di Cultura
  • Beskidzkie Szkoły Sztuki Użytkowej

Ponadto w mieście znajdują się:

  • 52 przedszkola (45 publicznych i 7 niepublicznych)
  • 34 szkoły podstawowe (28 publicznych i 6 niepublicznych)
  • 30 gimnazjów (23 publiczne i 7 niepublicznych)
  • 46 szkół ponadgimnazjalnych (33 publiczne i 13 niepublicznych)
  • 16 szkół policealnych (8 publicznych i 8 niepublicznych)

Organizacją, obsługą ekonomiczno-administracyjną, zapewnieniem warunków działania oraz nadzorem nad funkcjonowaniem publicznych placówek oświatowych zajmuje się Miejski Zarząd Oświaty, powstały 1 lipca 2007 r. z połączenia Wydziału Edukacji Urzędu Miejskiego oraz Zakładu Obsługi Szkół i Przedszkoli Miejskich.

Badaniami naukowymi zajmuje się przede wszystkim Akademia Techniczno-Humanistyczna (obejmują one budowę i eksploatację maszyn, automatykę i robotykę, mechanikę, informatykę, inżynierię tekstyliów i materiałów polimerowych, inżynierię i ochronę środowiska, nauki o zarządzaniu, socjologię, językoznawstwo, literaturoznawstwo, pedagogikę i pielęgniarstwo).

Gospodarka

Bielsko-Biała stanowi historycznie ważny ośrodek gospodarczy, który przed laty zyskało miano „miasta 100 przemysłów” oraz „śląskiego Manchesteru”. Od średniowiecza miasto rozwijało się przede wszystkim jako ośrodek handlu, sukiennictwa, ceramiki oraz wyrobu i sprzedaży alkoholi. W XIX w., wraz z rewolucją przemysłową, oba miasta weszły w okres dynamicznego rozwoju gospodarczego – stały się nowoczesnymi ośrodkami przemysłowymi, tworząc z czasem zwarty organizm gospodarczy. W drugiej połowie XIX w. okręg bielsko-bialski był jednym z największych ośrodków przemysłowych Austro-Węgier, a w okresie międzywojennym jednym z największych w II RP. Po II wojnie światowej, Bielsko-Biała było jednym z największych w PRL ośrodków przemysłu samochodowego, włókienniczego oraz elektromaszynowego. Transformacja ustrojowa po 1989 r. doprowadziły do kryzysu w wielu branżach gospodarki oraz upadku licznych zakładów, czego skutki tego znacząco odczuło także Bielsko-Biała. Polepszająca się koniunktura gospodarcza po 2000 r. oraz wejście Polski do UE przyczyniły się do ponownego rozwoju handlu, przemysłu oraz usług w mieście.

Dziś Bielsko-Biała jest jednym z najlepiej rozwiniętych gospodarczo miast Polski, bezrobocie wynosi 4,8%, a według rankingu magazynu „Forbes” jest drugim najatrakcyjniejszym dla biznesu miastem w kraju.

Wg stanu na koniec 2007 r. w Bielsku-Białej, w rejestrze REGON zarejestrowanych było 23 368 podmiotów gospodarki narodowej. Zdecydowaną większość, 22 605 (96,7%) ogólnej liczby podmiotów skupiał sektor prywatny. Miasto miało w 2007 r. najwyższy wśród powiatów i miast na prawach powiatu województwa śląskiego wskaźnik liczby osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą – na 1000 osób ogółem: 95 – oraz wskaźnik podmiotów gospodarczych nowo zarejestrowanych – na 1000 osób: 9,4. Wskaźnik liczby podmiotów gospodarczych na 1000 osób był w 2007 r. w Bielsku-Białej wysoki i wyniósł 133, co uplasowało miasto na drugiej pozycji (po Katowicach) w województwie. Najwyższy udział w ogólnej liczbie podmiotów działających w mieście (31%) stanowi branża obejmująca handel hurtowy i detaliczny, naprawę samochodów i motocykli oraz artykułów użytku osobistego. Kolejne miejsce co do liczebności zajmują firmy z branży obejmującej obsługę nieruchomości, wynajem i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Przemysł

Bielsko-Biała jest głównym miastem Bielskiego Okręgu Przemysłowego – jednego z jedenastu okręgów przemysłowych Polski, obejmującego obszar od Cieszyna po Andrychów. W okręgu rozwija się głównie przemysł maszynowy, samochodowy, włókienniczy, metalurgiczny, oraz spożywczy.

Zakłady przemysłowe w mieście koncentrują się nad rzeką Białą, w Wapienicy, Komorowicach oraz w rejonie ul. Komorowickiej i Piekarskiej.

Do największych działających tu zakładów należą: Fiat Auto Poland, Fiat-GM Powertrain Polska, Nemak Poland, Eaton Automotive Systems, Finnveden Polska, Adler Polska, Cooper-Standard Automotive Polska, Magneti Marelli Suspension Systems Bielsko, Techmex, GE Power Controls, Hutchinson Poland, Philips Lighting Bielsko, Zakłady Tłuszczowe Bielmar, Electropoli-Galwanotechnika oraz Avio Polska.

Na terenie Bielska-Białej znajdują się cztery obszary Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, na których zainwestowało ponad 150 firm, stwarzając blisko 32 tys. miejsc pracy:

  • Wapienica – obszar włączony do Katowickiej SSE w 2001 r. położony jest w sąsiedztwie Bielskiego Parku Przemysłowego i Usługowego oraz drogi ekspresowej S1; na terenie strefy znajduje się Eaton Automotive;
  • Fiat Auto Poland – włączony w 2000 r. obszar KSSE obejmuje kilkanaście budynków i hal należących do Fiat Auto Poland;
  • Komorowice Krakowskie – włączony w 2005 r. obszar obejmuje sześć działek inwestycyjnych przy ul. Bestwińskiej;
  • Lipnik – włączony do KSSE w 2006 r. obszar znajduje się przy ul. Piekarskiej; na jego terenie znajduje się zakład Cooper-Standard Automotive;

W 2005 r. w sąsiedztwie Specjalnej Strefy Ekonomicznej i drogi ekspresowej S1 powstał Bielski Park Przemysłowy i Usługowy o powierzchni 5,17 ha. Wiodącym inwestorem na jego terenie jest koncern Hutchinson Poland (przemysł motoryzacyjny). Swoje hale posiadają także Multiform Dariusz Krywult z branży budowlanej i motoryzacyjnej oraz TI Poland (przemysł motoryzacyjny). W obrębie PPiU położony jest Beskidzki Inkubator Technologiczny, na którego terenie znajduje się Centrum Szkoleniowo-Konferencyjne oraz biura zajmowane przez 30 firm. Inkubator technologiczny, który wybudowała Agencja Rozwoju Regionalnego, ma na celu rozwój przedsiębiorczości i wdrażanie nowych technologii.

Handel i usługi

Bielsko-Biała jest ważnym ośrodkiem handlowo-usługowym w południowej Polsce.

W mieście zlokalizowane są liczne firmy sektora usług, w szczególności rozwinięta jest branża usług finansowych – 57 oddziałów krajowych oraz zagranicznych banków, 37 firm ubezpieczeniowych, 9 domów maklerskich i inwestycyjnych.

Największe centrum handlowe w Bielsku-Białej to Galeria Sfera, położona przy ul. Mostowej, w miejscu d. fabryk włókienniczych. Jej powierzchnia wynosi 132 000 m², przez co jest największym centrum handlowym województwa śląskiego. Drugą galerią handlową jest Sarni Stok (35 000 m²), położony przy drodze wyjazdowej w kierunku Katowic. W ramach rozbudowy hipermarketu, we wrześniu 2008 r. otwarto przy ul. Warszawskiej Pasaż Tesco. Wiosną 2009 r. przy ul. Leszczyńskiej otwarto Gemini Park (35 000 m²). Planowana jest budowa Koniczynki (30 000 m²) przy ul. Warszawskiej.

W Bielsku-Białej znajduje się dziesięć hipermarketów: Tesco (w Pasażu Tesco), dwa Carrefoury (w Sarnim Stoku i Galerii Sfera), Real (w Gemini Parku), Auchan, Makro Cash and Carry i Kaufland oraz budowlane – Castorama, Specjalista i Leroy Merlin.

Poza wielkimi hipermarketami i centrami handlowymi w Bielsku-Białej znajduje się wiele supermarketów i mniejszych sklepów.

Głównym pasażem handlowym miasta jest ul. 11 Listopada. Przy niej istnieje większość ekskluzywnych (i nie tylko) sklepów, restauracji itp. Największe sklepy przy deptaku to: DH Oscar, CH Biała oraz pasaż „Pod Orłem” (w d. hotelu „Pod Orłem”).

W centrum miasta, w rejonie rzeki Białej i pl. Wojska Polskiego znajdują się: SDH Klimczok (w latach 80. XX w. największy dom handlowy w Polsce, obecnie nadal prowadzony przez PSS Społem), DH Wokulski oraz kompleks Finex (we wnętrzach d. fabryki włókienniczej). Typowym domem handlowym jest również Ratuszowy przy ul. Stojałowskiego.

Na terenie miasta istnieją również dwa targowiska – przy ul. Sikorskiego (Górne Przedmieście) oraz przy ul. Broniewskiego (Osiedle Grunwaldzkie).

Największą imprezą targową w Bielsku-Białej są Międzynarodowe Energetyczne Targi Bielskie ENERGETAB, największe w Polsce targi elektroenergetyczne, odbywające się we wrześniu. Dużym uznaniem w swojej branży cieszy się też Sympozjum „Systemy Informatyczne w Energetyce” – INFOENERGETAB (branża energetyczna, informatyczna, techniczna i telekomunikacyjna). Organizatorem tych imprez jest ZIAD Bielsko-Biała S.A., będący spółką miejską.

Liczące się imprezy targowe i wystawiennicze – Bielskie Targi Edukacyjne, Targi Budownictwa „Twój Dom” Targi Budownictwa i Mieszkań, Targi Technik Grzewczych i Instalacyjnych „Instal-System” – organizuje w mieście Biuro Promocji i Wystaw „Astra”.

Sport i rekreacja

W Bielsku-Białej funkcjonuje 96 organizacji sportowych, w tym: 55 klubów sportowych, 20 uczniowskich klubów sportowych, 5 parafialnych klubów sportowych, 2 towarzystwa krzewienia kultury fizycznej, 7 stowarzyszeń oraz 7 związków sportowych. Szkoleniem sportowym objętych jest ok. 5 tysięcy zawodniczek i zawodników, którzy biorą udział w zorganizowanych zajęciach treningowych i zawodach, obejmujących 40 dyscyplin sportowych.

Samorządową instytucją zajmującą się krzewieniem kultury fizycznej, sportu i rekreacji, a także mającą za zadanie utrzymanie części obiektów sportowych i prowadzenie sekcji sportowych jest Bielsko-Bialski Ośrodek Sportu i Rekreacji, którego siedziba znajduje się przy ul. Konopnickiej 5.

W Bielsku-Białej istnieją 5 klubów, których drużyny biorą udział w rozgrywkach ogólnopolskich i regionalnych: ekstraklasowe TS Podbeskidzie Bielsko-Biała, trzecioligowy BKS Stal Bielsko-Biała, czwartoligowe TS Podbeskidzie II, czwartoligowy Rekord Bielsko-Biała (występuje również w rozgrywkach Ekstraklasy futsalu) oraz LKS Zapora Wapienica (klasa A). Miasto posiada dwa pełnowymiarowe stadiony: Stadion Miejski przy ul. Żywieckiej oraz Stadion „Na Górce” przy ul. Młyńskiej. Swoje obiekty mają też Zapora (przy ul. Jaworzańskiej) i Rekord (przy ul. Startowej), a Podbeskidzie również niewielki stadion przy ul. Laurowej.

Najbardziej utytułowanym klubem siatkarskim jest żeńska drużyna BKS Stal Bielsko-Biała, której osiem zawodniczek gra w Reprezentacji Polski. W rozgrywkach drugoligowych w siatkówce biorą udział kluby BKS II Bielsko-Biała i MKS Pro Bielsko-Biała. Ponadto istnieje męska drużyna BBTS Bielsko-Biała, która występuje w I lidze. Największe hale sportowe należą do BKS Stal (przy ul. Rychlińskiego) i BBTS (przy ul. Bratków).

Na początku 2008 r. w hali sportowej przy ul. Filarowej zamontowano tymczasowo tory curlingowe. Odbywały się na nich zawody podczas Mistrzostw Polski Juniorów w marcu 2008 r. oraz podczas IX Zimowego Europejskiego Festiwalu Młodzieży „Śląsk-Beskidy 2009”.

Od 1945 r. istnieje czterosekcyjny Aeroklub Bielsko-Bialski, którego bazą jest aleksandrowickie lotnisko. Co roku we wrześniu na organizuje on imprezę pod nazwą Piknik Lotniczy.

W mieście działa klub lekkoatletyczny KS Sprint z własnym stadionem przy ul. Jaworzańskiej, na którym organizowany jest międzynarodowy mityng lekkoatletyczny Beskidianathletic. Co roku odbywa się 10-kilometrowy maraton – Bieg Fiata. W 2003 r. w Bielsku-Białej odbyły się Mistrzostwa Polski seniorów w lekkoatletyce. Ponownie mistrzostwa Polski seniorów miasto gościło w 2010 r.. Miasto będzie gospodarzem seniorskich mistrzostw kraju także w 2012.

Wśród klubów sportowych z Bielska-Białej jest jeszcze kilka klubów żeglarskich (największe to Yacht Klub Polski Bielsko oraz Klub Żeglarski „Halny”), zawodowy klub ping-pongowy BISTS „Polsport”, Beskidzki Klub Motorowy oraz KS Gwardia Bielsko-Biała (judo).

Bielsko-Biała dziesięciokrotnie gościło prestiżowy wieloetapowy szosowy wyścig kolarski Tour de Pologne i jeden raz Wyścig Pokoju. Dwa razy w roku odbywa się 35-kilometrowy rajd rowerowy o charakterze rodzinnym.

Znaczące bielskie wydarzenia sportowe to również: rozgrywki Bielskiej Ligi Koszykówki, rozgrywki Bielsko-Bialskiej Amatorskiej Ligi Tenisa Stołowego oraz Grand Prix w tenisie stołowym. Od 2008 r. w Galerii Sfera odbywa się zaproszeniowy turniej snookerowy Klimat Cup.

Z Klimczoka przez Szyndzielnię na Dębowiec i do dolnej stacji kolei gondolowej prowadzi nartostrada, na stokach tych gór działają wyciągi talerzykowe. Na grzbietach Hrobaczej Łąki, Gaików i Magurki Wilkowickiej, a także Szyndzielni, Klimczoka oraz Błatniej panują dobre warunki do uprawiania . Swoją siedzibę ma w mieście Polski Związek Snowboardu.

W Bielsku-Białej nie brakuje terenów rekreacyjnych. Najpopularniejsze z nich to:

  • Bielskie Błonia w Mikuszowicach Śląskich, w sąsiedztwie Cygańskiego Lasu i Akademii Techniczno-Humanistycznej
  • Cygański Las – park leśny w Olszówce
  • Bulwary Straceńskie, zwane również Bulwarami Młodości, położone w dzielnicy Leszczyny, wzdłuż potoku Straconka
  • rejon leśniczówki i amfiteatru w Lipniku Górnym
  • Polana pod Dębowcem

Spośród obiektów sportowo-rekreacyjnych, miasto posiada:

  • halę widowisko-sportową
  • kompleks skoczni narciarskich
  • liczne boiska sportowe
  • osiem pływalni, w tym dwie odkryte i siedem krytych
  • sześć kortów tenisowych
  • siedem ośrodków jeździeckich
  • kilka całorocznych centrów zabaw ruchowo-sprawnościowych dla dzieci
  • park linowy „Granda” na Błoniach
  • miasteczko ruchu drogowego w Mikuszowicach
  • sztuczne lodowisko w Parku Słowackiego i Parku Włókniarzy
  • centrum wspinaczkowe „Totem” przy ul. Powstańców Śląskich

Kościoły i związki wyznaniowe

Aż do 1945 r. Bielsko i Biała były istną mozaiką narodowościową i religijną: Polacy zazwyczaj byli wyznania katolickiego, a Niemcy ewangelickiego. Wyjątkiem była wieś Stare Bielsko w której mieszkało stosunkowo dużo Niemców-katolików. Sporą grupę ludności stanowili również Żydzi. Po II wojnie światowej władze ostro zwalczały religię, jednakże wieloreligijność do dzisiaj jest charakterystyczną cechą miasta.

Bielsko-Biała jest stolicą rzymskokatolickiej diecezji bielsko-żywieckiej. Na obszarze Bielska-Białej funkcjonują cztery dekanaty Kościoła rzymskokatolickiego, które obejmują 22 parafie. W Bielsku-Białej działa również parafia Kościoła Polskokatolickiego.

Wyznawcy prawosławia pozostają pod opieką duszpasterską parafii w Sosnowcu.

Miasto jest stolicą diecezji cieszyńskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego. Kościół ten obejmuje obejmuje trzy parafie. W mieście działalność duszpasterską prowadzą także inne kościoły protestanckie. Należą do nich zbory Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego, Kościoła Chrześcijan Baptystów, Kościoła Zielonoświątkowego (Zbór Filadelfia), Kościoła Wolnych Chrześcijan, Chrześcijańskiej Wspólnoty Zielonoświątkowej, Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego (zbór pierwszy i drugi), Kościoła Chrześcijan Dnia Sobotniego i Zborów Bożych Chrześcijan Dnia Siódmego.

W Bielsku-Białej znajdują się także: Gmina Wyznaniowa Żydowska, trzy ośrodki buddyjskie, jeden ośrodek Związku Garuda (religia bon), a także zbory Świeckiego Ruchu Misyjnego „Epifania” oraz dziesięć zborów Świadków Jehowy.

Polityka

Organem wykonawczym gminy jest Prezydent Miasta Bielska-Białej. Urząd ten utworzono w 1951 r. po połączeniu Bielska i Białej Krakowskiej (wcześniej Bielsko posiadało prezydenta, natomiast Biała burmistrza).

Od 2002 r. funkcję prezydenta miasta pełni Jacek Krywult, który w 2010 r. głosami 75% mieszkańców został wybrany na III kadencję. Jego zastępcami są Waldemar Jędrusiński, Lubomir Zawierucha i Zbigniew Michniowski, natomiast pełnomocnikiem Henryk Juszczyk.

Urząd Miejski składa się z 35 wydziałów.

Przewodniczącym Rady Miejskiej jest Ryszard Batycki, a w jej skład wchodzi 26 radnych wybieranych na 4-letnią kadencję. W kadencji 2010–2014 Komitet Wyborczy Wyborców Jacka Krywulta ma w Radzie Miejskiej 11 mandatów, Platforma Obywatelska RP – 8 mandatów, Prawo i Sprawiedliwość – 5 mandatów, ponadto jej skład uzupełnia jedna radna niezależna. Rada Miejska posiada siedem komisji stałych. W czasie wyborów samorządowych wyznaczonych jest w granicach miasta pięć okręgów wyborczych.

Bielsko-Biała jest siedzibą władz powiatu bielskiego oraz jedną z trzech (obok Żyliny i Frydka-Mistka) stolic Euroregionu Beskidy. Znajdują się tu również delegatury Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego i Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego. W latach 1999–2004 w Bielsku-Białej mieścił się konsulat Republiki Rumunii. Miasto należy do Związku Miast Polskich, Stowarzyszenia Gmin „Polska Sieć Energie-Cities”, Stowarzyszenia Zdrowych Miast Polskich, Stowarzyszenia „Energie Cities – Association de Municipalites Europeennes”, Stowarzyszenia „Region Beskidy”, Śląskiego Związku Gmin i Powiatów i Stowarzyszenia Gmin i Powiatów „Śląsk-Beskidy”.

Okręg wyborczy Bielsko-Biała składa się z miasta na prawach powiatu Bielska-Białej oraz powiatów bielskiego, cieszyńskiego, pszczyńskiego i żywieckiego. Składa się z 468 obwodowych komisji wyborczych, a do głosowania na jego terenie uprawnionych jest 598 761 osób. W wyborach do Sejmu nosi numer 27, a w wyborach do Senatu numer 26. Wybiera się w nim 9 posłów i 2 senatorów.

Miasta partnerskie

Miasto Kraj Data podpisania umowy
 Tienen  Belgia 2 lutego 1991
 Grand Rapids  Stany Zjednoczone 22 października 1991
 Rancagua  Chile 29 maja 1993
 Lilienthal  Niemcy 4 czerwca 1993
 Stadskanaal  Holandia 4 czerwca 1993
 Szolnok  Węgry 23 września 1995
 Wolfsburg  Niemcy 8 marca 1996
 Akka  Izrael 30 maja 1997
 Kirklees  Wielka Brytania 13 października 1997
 Żylina  Słowacja 13 października 1997
 Frydek-Mistek  Czechy 14 lipca 1999
 Trzyniec  Czechy 15 grudnia 1999
 Besançon  Francja 25 maja 2000
 Berdiańsk  Ukraina 17 września 2000
 Shijiazhuang  Chiny 20 grudnia 2000
 Baia Mare  Rumunia 19 maja 2001
 Monreale  Włochy 7 września 2001
 Kragujevac  Serbia 18 maja 2002
 Ustka  Polska 20 lipca 2002
 Olsztyn  Polska 15 marca 2005



























Infrastruktura

Infrastruktura sieciowa

Jednostką odpowiedzialną za eksploatację oraz właścicielem urządzeń związanych z dostawą energii elektrycznej na obszarze Bielska-Białej jest Beskidzka Energetyka S.A., wchodząca w skład koncernu Enion S.A.. Gaz rozprowadza Gazownia Zabrzańska poprzez 955 km sieci oraz 30 stacji gazowych, obsługiwanych przez Rozdzielnię Gazu w Bielsku-Białej. Obsługą sieci wodociągowej (1894 km) i kanalizacyjnej (918 km) zajmuje się spółka „Aqua” S.A., do której należy 13 ujęć wodociągowych i dwie oczyszczalnie ścieków. Zaopatrzenie w ciepło realizuje Przedsiębiorstwo Komunalne „Therma” Sp. z o.o. poprzez sieć liczącą 175 km. System ciepłowniczy zasilany jest z trzech centralnych źródeł ciepła: Elektrociepłowni Bielsko-Biała i Elektrociepłowni Bielsko-Północ, wchodzących w skład Zespołu Elektrociepłowni Bielsko-Biała, oraz Ciepłowni Rejonowej P.K. „Therma” Sp. z o.o.

Infrastruktura socjalna i bezpieczeństwo

Największym obiektem służby zdrowia w mieście jest Szpital Wojewódzki przy al. Armii Krajowej, dysponujący 18 oddziałami i 24 poradniami specjalistycznymi. Inne publiczne szpitale w Bielsku-Białej to: Szpital Ogólny im. dr Edmunda Wojtyły przy ul. Wyspiańskiego, Beskidzkie Centrum Onkologii im. Jana Pawła II przy ul. Wyzwolenia, Szpital Pediatryczny przy ul. Sobieskiego oraz Subrejonowy Ośrodek Leczenia Psychiatrycznego przy ul. Olszówka. Usługi w zakresie lecznictwa szpitalnego prowadzi również czternaście placówek niepublicznych.

Bielskie pogotowie ratunkowe obejmuje zasięgiem miasto Bielsko-Biała i powiat bielski.

Sieć podstawowej opieki zdrowotnej tworzy czternaście przychodni rejonowych oraz dwie specjalistyczne i kilka zakładowych. Uzupełniają je indywidualne praktyki lekarskie.

W mieście swoją siedzibę ma delegatura Narodowego Funduszu Zdrowia.

Opieką socjalną zajmuje się Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej (z siedzibą przy ul. K. Miarki), prowadzący dwa żłobki, noclegownię i Dom dla Bezdomnych. W mieście znajduje się kilka domów pomocy społecznej, dwa hospicja, dwa domy dziecka i pogotowie opiekuńcze, a także dwa centra pomocy rodzinie: Podbeskidzki Ośrodek Interwencji Kryzysowej (ul. Piękna) i Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie (ul. Piastowska).

Nad bezpieczeństwem mieszkańców czuwają: Państwowa Straż Pożarna z komendą przy ul. Bora-Komorowskiego i jednostką ratowniczo-gaśniczą przy ul. Wapienickiej, dziesięć jednostek Ochotniczej Straży Pożarnej oraz Policja z Komendą Miejską przy ul. Rychlińskiego i czterema komisariatami na terenie miasta. Porządku strzeże Straż Miejska (z siedzibą przy ul. Kołłątaja), która ponadto jest operatorem miejskiego monitoringu.

Transport

Transport kolejowy

Bielsko-Biała jest ważnym węzłem kolejowym w południowej Polsce. Pierwszy pociąg wjechał na bielską stację 17 grudnia 1855 r., a obecny układ linii w granicach miasta istnieje od roku 1888.

Obecnie przez miasto przebiegają trzy linie kolejowe:

  • nr 139 Katowice – Skalite Serafinów
  • nr 190 Bielsko-Biała – Czeski Cieszyn
  • nr 117 Bielsko-Biała – Kalwaria Zebrzydowska Lanckorona

Na terenie miasta znajduje się dwanaście stacji i przystanków kolejowych, jednak większość połączeń obsługuje dworzec Bielsko-Biała Główna, położony na Dolnym Przedmieściu (ul. Warszawska 2), posiadający według klasyfikacji PKP kategorię B (roczna odprawa podróżnych w przedziale 1 – 2 mln).

Bielsko-Biała posiada połączenie m.in. z Gdańskiem, Poznaniem, Warszawą, Krakowem, Żyliną, Wrocławiem, Katowicami, Szczecinem, Bydgoszczą i Łodzią. Najwięcej pociągów kursuje do Żywca i Katowic przez Czechowice-Dziedzice, Pszczynę oraz Tychy (w takcie godzinnym/półgodzinnym).

Transport drogowy

Przez Bielsko-Białą przechodzą drogi:

  • droga ekspresowa S1, fragment trasy europejskiej E75 i E462 z Bielska-Białej do Cieszyna (docelowo Pyrzowice – Cieszyn), gdzie łączy się z drogą ekspresową R48.
  • droga krajowa nr 1, fragment trasy europejskiej E75 i E462 z Bielska-Białej przez Czechowice-Dziedzice i Pszczynę do konurbacji górnośląskiej
  • droga krajowa nr 52 z Bielska-Białej przez Andrychów i Wadowice do podkrakowskiego Głogoczowa, gdzie łączy się z drogą krajową nr 7
  • droga krajowa nr 69 z Bielska-Białej przez Żywiec do Zwardonia, gdzie łączy się z drogą I/12 w kierunku Czadcy (alternatywą wobec niej jest budowana S69)
  • droga wojewódzka nr 942 z Bielska-Białej przez Szczyrk i przeł. Salmopolską do Wisły

Bielsko-Biała posiada Śródmiejską Obwodnicę Zachodnią, która łączy DK 69 (na Złotych Łanach) i DW 942 (w Kamienicy) poprzez osiedle Karpackie i Beskidzkie, Aleksandrowice oraz Stare Bielsko z drogą ekspresową S1. W jej ciągu znajduje się jedno z największych skrzyżowań w południowej Polsce – węzeł Hulanka.

Odcinek drogi ekspresowej S69 (Bielsko-Biała – Żywiec – Zwardoń) o długości 11,9 km stanowi północno-wschodnią obwodnicę Bielska-Białej. Rozpoczyna się on w Komorowicach, a kończy w Mikuszowicach, biegnąc wcześniej przez Obszary, Lipnik, Złote Łany i Straconkę.

Długość w granicach miasta

  • 4 dróg w zarządzie GDDKiA wynosi 19,3 km
  • 1 drogi wojewódzkiej – 9,3 km
  • 81 dróg powiatowych – 104,7 km
  • 1145 dróg gminnych – 438,7 km
  • 6 dróg wewnętrznych – 1,6 km

W mieście znajduje się także 116 obiektów infrastruktury drogowej, takiej jak mosty, wiadukty i tunele, 27 kładek dla pieszych oraz 8 przejść podziemnych.

Według danych Urzędu Miejskiego, największy ruch kołowy przypada na ul. Bora-Komorowskiego (wschodni odcinek obwodnicy), Warszawską (DK 1 i północny odcinek DW 942), 3 Maja (DW 942 w ścisłym centrum miasta), Krakowską (DK 52), Piastowską i Cieszyńską (główna droga wylotowa w kierunku zachodnim, poza S1), Partyzantów (DW 942) oraz Wyzwolenia (odcinek DK 52 i wylotowa w kierunku północno-wschodnim).

Rolę deptaka – głównej ulicy handlowej miasta – spełnia wytyczona w XVIII w. ulica 11 Listopada oraz przylegające do niej place: Wojska Polskiego i Wolności, a także jej przecznica – ul Cechowa.

Największe bielskie skrzyżowania to

  • węzeł drogowy Komorowice, na którym krzyżują się S1, S69, DK 1 oraz DW 942
  • węzeł drogowy Hulanka, składający się z pięciowlotowego ronda oraz tunelu Śródmiejskiej Obwodnicy Zachodniej

W ciągu S1 znajdują się także węzły Stare Bielsko (zjazd na obwodnicę zachodnią) oraz Wapienica (przy Parku Przemysłowym). Obwodnica północno-wschodnia ma cztery zjazdy: Rosta, Suchy Potok, Krakowska oraz Żywiecka-Bystrzańska.

Komunikacja miejska

System komunikacji miejskiej w Bielsku-Białej istnieje od 1895 r. W latach 1895-1971 wchodziła w jego skład sieć tramwajowa (początkowo jedna, następnie dwie linie), a od roku 1927 także autobusowa, obecnie jedyna.

Obecnie po mieście kursuje 48 linii autobusowych, w tym 37 dziennych miejskich, 8 dziennych podmiejskich i 3 nocne. Całkowita długość linii wynosi ok. 450 km, a dzienna liczba pasażerów – 75 000.

Głównym przewoźnikiem jest Miejski Zakład Komunikacyjny w Bielsku-Białej (MZK Bielsko-Biała), zakład budżetowy miasta utworzony w 1991 r., dwie linie obsługiwane są także przez PKM Czechowice-Dziedzice. Tabor MZK składa się ze 137 autobusów, natomiast PKM obsługuje swoje trasy 21 pojazdami.

Poza granicami administracyjnymi miasta, autobusy komunikacji miejskiej kursują do sąsiednich miejscowości: Bestwiny, Bystrej, Czechowic-Dziedzic, Janowic, Mazańcowic i Międzyrzecza Dolnego (przez Międzyrzecze Górne).

Transport lotniczy

W dzielnicy Aleksandrowice znajduje się cywilne lotnisko sportowe z 660-metrową trawiastą drogą startową, oddane do użytku w 1936 r., należące obecnie do Aeroklubu Bielsko-Bialskiego.

W latach 2006–2008 w podbielskim Kaniowie wybudowano Park Technologiczny Przemysłu Lotniczego, składający się hangarów o powierzchni 2500 m², stacji paliw, hal produkcyjnych o łącznej powierzchni 7500 m², a także lotniska Bielsko-Biała Kaniów z 700-metrową betonową drogą startową. Jego zarządcą jest Bielski Park Techniki Lotniczej Sp. z o.o..

W odległości do 100 km od Bielska-Białej znajdują się trzy lotniska międzynarodowe:

  • port lotniczy Kraków-Balice
  • port lotniczy Katowice-Pyrzowice
  • port lotniczy Ostrawa-Mosznów

Bielsko-Biała jako garnizon wojskowy

Bielsko stało się garnizonem wojskowym w 1890 r., natomiast Biała była miastem garnizonowym do roku 1870 oraz w okresie II Rzeczypospolitej. W obu miastach stacjonowały jednostki austro-węgierskie, polskie i niemieckie. W 1951 r. garnizony Bielsko i Biała połączono w jeden garnizon Bielsko-Biała.

Obecnie w jednostce wojskowej przy ul. Bardowskiego w dzielnicy Leszczyny stacjonuje 18 Bielski Batalion Desantowo-Szturmowy im. kpt. Ignacego Gazurka, będący elitarną jednostką Wojska Polskiego. Od 1998 roku stanowi odwód strategiczny Naczelnego Dowództwa SFOR i wchodzi w skład natowskiej dywizji sił natychmiastowego reagowania. Jego żołnierze biorą udział w misji w Afganistanie, wcześniej walczyli także w Iraku.

W Bielsku-Białej znajduje się placówka Żandarmerii Wojskowej oraz Wojskowa Komenda Uzupełnień.

Osoby związane z miastem

Zobacz też

  • miejscowości o nazwie Bielsko
  • znaczenia słowa Biała

Pokaż ulice na literę: (Znalazłem 1523)

0-9ABCDEFGHIJKLŁMNOPRSŚTUWZŹŻ

0-9

ul. 1 Armii
ul. 1 Maja
ul. 11 Listopada
ul. 13 Zakrętów
ul. 3
ul. 3 Maja

A

ul. Admiralska
ul. Agawy
ul. Agrestowa
ul. Agronomówka
ul. Akacjowa
ul. Akademicka
ul. Akademii Umiejętności
ul. Aktorów
ul. Alabastrowa
ul. Albatrosów
ul. Alberti Kazimiery
ul. Aleksandrowicka
ul. Altanowa
ul. Ambrożego Karola
ul. Ametystowa
al. Andersa gen. Władysława
ul. Andersa Władysława Al. (Generała Władysława Andersa)
ul. Andersena Jana Christiana
ul. Andrychowska
ul. Anieli Krzywoń
ul. Anny św.
ul. Antenowa
ul. Antyczna
ul. Anyżowa
ul. Architektów
ul. Argentyna
al. Armii Krajowej
ul. Armii Ludowej
ul. Armii Wojska Polskiego I
ul. Asnyka
ul. Asnyka Adama
ul. Astronomów
ul. Astrów
ul. Augustowska
ul. Azaliowa

B

ul. Babiego Lata
ul. Babiogórska
ul. Bacówka
ul. Baczyńskiego Krzysztofa Kamila
ul. Bagażowa
ul. Bagienna
ul. Bajki
ul. Bakaliowa
ul. Balladyny
ul. Bardowskiego
ul. Bardowskiego Piotra
ul. Barkowska
ul. Barlickiego
ul. Barlickiego Norberta
ul. Barska
ul. Bartnicza
ul. Barwna
ul. Basztowa
ul. Batorego
ul. Batorego Stefana
ul. Bazaltowa
ul. Bażantów
ul. Bazarowa
ul. Bałtycka
ul. Bednarska
ul. Begonii
ul. Bema Józefa
ul. Bema Józefa (Generała Józefa Bema)
ul. Berestecka
ul. Beskidzka
ul. Bestwińska
ul. Biblioteczna
ul. Biedronki
ul. Biegunowa
ul. Bieńka Ignacego
ul. Bierna
ul. Biwakowa
ul. Bliska
ul. Bliźniacza
ul. Blokowa
ul. Bluszczowa
ul. Bobka Pawła
ul. Boboli Andrzeja (Świętego Andrzeja Boboli)
ul. Boboli św. Andrzeja
ul. Bobowa
ul. Bobrowa
ul. Bobrowskiego
ul. Bobrowskiego Stefana
ul. Bociania
ul. Boczna
ul. Bogusławskiego
ul. Bogusławskiego Wojciecha
ul. Boh. Monte Cassino
ul. Boh. Warszawy
ul. Bohaterów Getta
ul. Bohaterów Monte
ul. Bohaterów Monte Cassino
ul. Bohaterów Warszawy
ul. Bohaterów Westerplatte
ul. Bohuna Petra Michala
ul. Bojki
ul. Bojki Jakuba
pl. Bolesława Chrobrego
ul. Bolesława Krzywoustego
ul. Bolesława Śmiałego
ul. Bora-Komorowskiego (Generała Bora-Komorowskiego)
ul. Bora-Komorowskiego gen.
ul. Borowa
ul. Borowików
ul. Borsucza
ul. Boruty-Spiechowicza
ul. Boruty-Spiechowicza gen. Mieczysława
ul. Boryczki
ul. Boryczki Henryka (Kapitana Henryka Boryczki)
ul. Boryczki kpt. Henryka
ul. Bosmańska
ul. Botaniczna
ul. Bożka
ul. Bożka Józefa
ul. Braci Gierymskich
ul. Bracka
ul. Braka
ul. Braka Józefa
ul. Braterska
ul. Bratków
ul. Brodzińskiego
ul. Brodzińskiego Kazimierza
ul. Broniewskiego
ul. Broniewskiego Władysława
ul. Browarna
ul. Brzechwy Jana
ul. Brzóski
ul. Brzóski ks. Stanisława
ul. Brzóski Stanisława (Księdza Stanisława Brzóski)
ul. Brzoskwiniowa
ul. Budowlanych
ul. Budrysów
ul. Bukietowa
ul. Bukowa
ul. Bunscha Adama
ul. Bursztynowa
ul. Burzliwa
ul. Bystra
ul. Bystrzańska
ul. Bzowa
ul. Błatnia
ul. Bławatków
ul. Błękitna
ul. Błońska
ul. Błotna

C

ul. Cała
ul. Cechowa
ul. Cedrowa
ul. Cegielniana
ul. Celna
ul. Celtycka
ul. Centralna
ul. Ceramiczna
ul. Chabrowa
ul. Chałubińskiego
ul. Chałubińskiego dr. Tytusa
ul. Chałubińskiego Tytusa (Doktora Tytusa Chałubińskiego)
ul. Chemików
ul. Chełmońskiego
ul. Chełmońskiego Józefa
ul. Chełmska
ul. Chlebowa
ul. Chmielna
ul. Chmurna
ul. Chochołowska
ul. Chocimska
ul. Chodkiewicza Jana Karola
ul. Chopina
ul. Chopina Fryderyka
Pl. Chrobrego Bolesława
ul. Chryzantemowa
ul. Chłodna
ul. Chłopickiego
ul. Chłopickiego gen. Józefa
ul. Chłopickiego Józefa (Generała Józefa Chłopickiego)
ul. Chłopska
ul. Ciasna
ul. Cicha
ul. Cienista
ul. Ciesielska
ul. Cieśli Władysława
ul. Cieszyńska
ul. Cisowa
ul. Ciżemki
ul. Cmentarna
ul. Cuberniok
ul. Curie Skłodowskiej Marii
ul. Cybernetyków
ul. Cybulskiego Zbigniewa
ul. Cygańska
ul. Cygański Las
ul. Cyniarska
ul. Cynkowa
ul. Cyprysowa
ul. Czajek
ul. Czajkowskiego
ul. Czajkowskiego Piotra
ul. Czapli
ul. Czarna
ul. Czarnieckiego
ul. Czarnieckiego Stefana
ul. Czecha
ul. Czecha Bronisława
ul. Czechowa Antoniego
ul. Czechowicka
ul. Czecza Mariana
ul. Czeladnicza
ul. Czeremchowa
ul. Czereśniowa
ul. Czerwona
ul. Czorsztyńska
ul. Czołgistów
ul. Czujna
ul. Czupel
ul. Czwartaków
ul. Czysta
ul. Czyżyków

D

ul. Dąbka
ul. Dąbka płk. Stanisława
ul. Dąbka Stanisława (Pułkownika Stanisława Dąbka)
ul. Dąbrowskiego
ul. Dąbrowskiego Jarosława
ul. Dąbrowskiej Marii
ul. Daleka
ul. Daliowa
ul. Damrota Konstantego
ul. Danielowa
ul. Danusi
ul. Darniowa
ul. Daszyńskiego
ul. Daszyńskiego Ignacego
ul. Dawna
ul. Dębowa
ul. Dębowiec
ul. Dębowiec Schr.
ul. Dekerta Jana
ul. Dembowskiego
ul. Dembowskiego Edwarda
ul. Dereniowa
ul. Derkaczy
ul. Deszczowa
ul. Diamentowa
ul. Dmowskiego
ul. Dmowskiego Romana
ul. Dniestrzańska
ul. Do Lasu
ul. Do Niwki
ul. Dobra
ul. Dojazdowa
ul. Dolinowa
ul. Doliny Miętusiej
ul. Dolna
ul. Dolnośląska
ul. Domeyki
ul. Domeyki Ignacego
ul. Dożynkowa
ul. Dragonów
ul. Drewniana
ul. Drobna
ul. Drobniewicza
ul. Drobniewicza Zygmunta
ul. Drohobycka
ul. Drozdów
ul. Drukarzy
ul. Drużyny
ul. Drzymały
ul. Drzymały Michała
ul. Dubois
ul. Dubois Stanisława
ul. Dumki
ul. Dumna
ul. Dunikowskiego
ul. Dunikowskiego Ksawerego
ul. Dunikowskiego Xawerego
ul. Dusznicka
ul. Dworcowa
ul. Dworkowa
ul. Dworska
ul. Dygasińskiego
ul. Dygasińskiego Adolfa
ul. Dymarek
ul. Dywizji Kościuszkowskiej
ul. Dywizji Pancernej 1
ul. Działkowców
ul. Działowa
ul. Dzięciołów
ul. Dziewanny
ul. Dzwonkowa
ul. Długa
ul. Długosza
ul. Długosza Jana

E

ul. Ekologiczna
ul. Elektryków
ul. Emilii Plater
ul. Energetyków
pl. Esperanto

F

ul. Fabryczna
pl. Fabryczny
ul. Falista
ul. Fałata
ul. Fałata Juliana
ul. Filarowa
ul. Filatelistów
ul. Filomatów
ul. Filona
ul. Finałowa
ul. Fiołków
ul. Fizyków
ul. Fizylierów
ul. Folwarczna
ul. Franciszka św.
ul. Francuska
ul. Fredry
ul. Fredry Aleksandra
ul. Fregaty
ul. Frycza Modrzewskiego
ul. Frycza-Modrzewskiego Andrzeja

G

ul. Gagarina
ul. Gagarina Jurija
ul. Gajowa
ul. Galicy
ul. Galicy Andrzeja (Generała Andrzeja Galicy)
ul. Galicy gen. Andrzeja
ul. Garibaldiego Giuseppe
ul. Garncarska
ul. Gazownicza
ul. Gałczyńskiego
ul. Gałczyńskiego Konstantego Ildefonsa
ul. Gdańska
ul. Gen. Andersa
ul. Gen. Hallera
ul. Gen. Maczka
ul. Gen. Spiechowicza Boruty
ul. Gen. Szpetyckiego
ul. Gen. Zaruskiego
ul. Gerberów
ul. Gerwazego
ul. Gęsia
ul. Gierymskich (Braci Gierymskich)
ul. Gierymskich Braci
ul. Giewont
ul. Gilów
ul. Glasnera Jakuba
ul. Glebowa
ul. Gliwicka
ul. Gminna
ul. Goleszowska
ul. Góralska
ul. Gorczańska
ul. Gorkiego
ul. Gorkiego Maksyma
ul. Górna
ul. Górnicza
ul. Górnośląska
ul. Górska
ul. Goryczkowa
ul. Gościnna
ul. Gotycka
ul. Goździków
ul. Gołębia
ul. Grabowa
ul. Grabowskiego
ul. Grabowskiego Jana
ul. Graniczna
ul. Grawerska
ul. Grażyńskiego
ul. Grażyńskiego Michała
ul. Grażyny
ul. Grenady
ul. Groblowa
ul. Grochowa
ul. Grodeckiego
ul. Grodeckiego Wacława
ul. Grodowa
ul. Grodzka
ul. Grondysa Janisława
ul. Groniczek
ul. Groszkowa
ul. "Grota" Roweckiego
ul. Grota-Roweckiego gen. Stefana
ul. Grota-Roweckiego Stefana (Generała Stefana Grota-Roweckiego)
ul. Grotowa
ul. Grottgera
ul. Grottgera Artura
ul. Gruntowa
ul. Grunwaldzka
ul. Gruszowa
ul. Grzybowa
ul. Gwardzistów
ul. Gwarków
ul. Gwiezdna
ul. Gładka
ul. Głęboka
ul. Głogowska
ul. Głośna
ul. Głowackiego
ul. Głowackiego Bartosza
ul. Głucha

H

ul. Hajduczka
ul. Hallera
ul. Hallera gen. Józefa
ul. Hallera Józefa (Generała Józefa Hallera)
ul. Halna
ul. Handlowa
ul. Hanki
ul. Harcerska
ul. Harfowa
ul. Harnasiów
ul. Hałcnowska
ul. Hebanowa
ul. Helska
ul. Hetmańska
ul. Hiacyntów
ul. Hodowców
ul. Horeszków
ul. Hoża
ul. Hubala mjr.
ul. Hufcowa
ul. Husarska
ul. Hutnicza

I

inne Desantowo-Szturmowego Most 18 Bielskiego Batalionu
inne Most Włókniarzy
ul. I Armii Wojska Polskiego
ul. I Dywizji Pancernej
ul. Iglasta
ul. Ikara
ul. Iliady
ul. Inwalidów
ul. Inżynierska
ul. Irysów

J

ul. Jabłeczna
ul. Jachtowa
ul. Jadwigi Śląskiej św.
ul. Jagienki
ul. Jagiełły Władysława
ul. Jaglana
ul. Jagodowa
ul. Jakubowskiego Bronisława (Księdza Bronisława Jakubowskiego)
ul. Jakubowskiego ks. Bronisława
ul. Jana Chrzciciela św.
ul. Jana Kazimierza
ul. Jana Sobieskiego
ul. Jankiela
ul. Janowicka
ul. Jantarowa
ul. Jaracza
ul. Jaracza Stefana
ul. Jarzębinowa
ul. Jasińskiego Jakuba
ul. Jaskółcza
ul. Jaskrowa
ul. Jaśminowa
ul. Jasna
ul. Jasna Rola
ul. Jastrzębia
ul. Jaworowa
ul. Jaworzańska
ul. Jazowa
ul. Jałowcowa
ul. Jęczmienna
ul. Jedności
ul. Jedwabnicza
ul. Jeleniowa
ul. Jemiołowa
ul. Jesienna
ul. Jesionowa
ul. Jeża
ul. Jeża Teodora Tomasza
ul. Jeździecka
ul. Jeżynowa
ul. Jodłowa
ul. Jordana dr. Henryka
ul. Jordana Henryka (Doktora Henryka Jordana)
ul. Jowisza
ul. Juhasów
ul. Junacka
ul. Juranda
ul. Jutrzenki

K

ul. Kącik
ul. Kacza
ul. Kaczeńców
ul. Kadłubka Wincentego
ul. Kajzara Helmuta
ul. Kąkolowa
ul. Kaktusowa
ul. Kaletnicza
ul. Kalinowa
ul. Kaliska
ul. Kameliowa
ul. Kamieniarzy
ul. Kamienicka
ul. Kamieniec Podolski
ul. Kamieniołom
ul. Kamienna
ul. Kamińskiego
ul. Kamińskiego Franciszka
ul. Kaperska
ul. Kąpielowa
ul. Kapitańska
ul. Karbowa
ul. Karowa
ul. Karpacka
ul. Karpińskiego Franciszka
ul. Karłowicza
ul. Karłowicza Mieczysława
ul. Kaskadowa
ul. Kasprowicza
ul. Kasprowicza Jana
ul. Kasztanowa
ul. Kasztelańska
ul. Kaszubska
ul. Kaszyska
ul. Katowicka
ul. Kazimierza Wielkiego
ul. Kępna
ul. Kiepury Jana
ul. Kiernika
ul. Kiernika Władysława
ul. Kierowa
ul. Kijowska
ul. Kilińskiego Jana
ul. Kingi św.
ul. Kirasjerów
ul. Kisielewskiego Stefana
ul. Klasyków
ul. Klonowa
ul. Klubowa
ul. Kmicica
ul. Kminkowa
ul. Kochanowskiego
ul. Kochanowskiego Jana
ul. Kokosowa
ul. Kolbego
ul. Kolbego Maksymiliana (Świętego Maksymiliana Kolbego)
ul. Kolbego św. Maksymiliana
ul. Kolberga Oskara
ul. Kolejowa
ul. Kolibrów
ul. Kolista
ul. Kolonia
ul. Kolorowa
ul. Kolumnowa
ul. Komandorska
ul. Kominiarska
ul. Komorowicka
ul. Konarowa
ul. Konarskiego
ul. Konarskiego Stanisława
ul. Konfederatów Barskich
ul. Koniczynki
ul. Konna
ul. Konopnickiej
ul. Konopnickiej Marii
ul. Konwaliowa
ul. Konwojowa
ul. Kopczyńskiego Kazimierza
ul. Koperkowa
ul. Kopernika Mikołaja
ul. Kopytko
ul. Korabia
ul. Koralowa
ul. Korczaka
ul. Korczaka Janusza
ul. Kormoranów
ul. Korna
ul. Korna Karola
ul. Korzenna
ul. Kościelna
ul. Kościuszki Tadeusza
ul. Kosmiczna
ul. Kossak-Szczuckiej
ul. Kossak-Szczuckiej Zofii
ul. Kossaka
ul. Kossaka Juliusza
ul. Kosynierów
ul. Koszykowa
ul. Kotlarska
ul. Kowalska
ul. Kozia
ul. Kozielska
ul. Kołodziejska
ul. Kołłątaja
ul. Kołłątaja Hugona
ul. Krakowska
ul. Krakusa
ul. Krańcowa
ul. Krasickiego
ul. Krasickiego Ignacego
ul. Krasińskiego
ul. Krasińskiego Zygmunta
ul. Krasnoludków
ul. Krausa
ul. Krausa Karola
ul. Krecia
ul. Kresowa
ul. Kręta
ul. Krogulcza
ul. Krokusowa
ul. Królewska
ul. Kromparecka
ul. Krótka
ul. Krowoderska
ul. Krucza
ul. Kryniczna
ul. Kryształowa
ul. Krzemienna
ul. Krzemionki
ul. Krzywa
ul. Krzywoń
ul. Krzywoń Anieli
ul. Krzyżowa
ul. Ks. Brzóski
ul. Ks. Kusia
ul. Ks. Londzina
ul. Ks. Stojałowskiego
ul. Książęca
ul. Księcia Przemysława
ul. Księcia Witolda
ul. Księży Las
ul. Księżycowa
ul. Kubika Jana
ul. Kujawska
ul. Kukułek
ul. Kunickiego
ul. Kunickiego Aleksandra (Kapitana Aleksandra Kunickiego)
ul. Kunickiego kpt. Aleksandra
ul. Kupiecka
ul. Kurkowa
ul. Kusia
ul. Kusia Jana (Księdza Jana Kusia)
ul. Kusia ks. Jana
ul. Kustosza
ul. Kustronia
ul. Kustronia gen. Józefa
ul. Kustronia Józefa
ul. Kustronia Józefa (Generała Józefa Kustronia)
ul. Kutrzeby gen. Tadeusza
ul. Kutrzeby Tadeusza (Generała Tadeusza Kutrzeby)
ul. Kwiatkowskiego
ul. Kwiatkowskiego Eugeniusza
ul. Kwiatowa
ul. Kwietna
ul. Kwietniowa
ul. Kłosowa

L

ul. Lajkonika
ul. Langiewicza
ul. Langiewicza Mariana
ul. Lansjerów
ul. Laskowa
ul. Latinika Franciszka (Generała Franciszka Latinika)
ul. Latinika gen. Franciszka
ul. Laurowa
ul. Laury
ul. Lawendowa
ul. Lechicka
ul. Lechonia Jana
ul. Legionów
ul. Legnicka
ul. Lekarska
ul. Lelewela
ul. Lelewela Joachima
ul. Lenartowicza
ul. Lenartowicza Teofila
ul. Lenartowicza Teofila Aleksandra
ul. Lermontowa
ul. Lermontowa Michaiła
ul. Leśmiana Bolesława
ul. Leśna
ul. Leśników
ul. Leszczyńska
ul. Leszka Czarnego
ul. Letnia
ul. Liliowa
ul. Limbowa
ul. Lipnicka
ul. Lipowa
ul. Liściasta
ul. Lisia
ul. Listopada 11
ul. Listopadowa
ul. Lniana
ul. Lodowa
ul. Lohman Elżbiety
ul. Lompy
ul. Lompy Józefa
ul. Londzina
ul. Londzina Józefa (Księdza Józefa Londzina)
ul. Londzina ks. Józefa
ul. Lotnicza
ul. Lubelska
ul. Lubertowicza
ul. Lubertowicza Zygmunta
ul. Lubiana
ul. Ludowa
Pl. Lutra
pl. Lutra Marcina
ul. Lwowska

Ł

ul. Łabędzia
ul. Łączna
ul. Ładna
ul. Łagodna
ul. Łąkowa
ul. Łamana
ul. Łanowa
ul. Łęgowa
ul. Łosiowa
ul. Łowiecka
ul. Łubinowa
ul. Łuczników
ul. Łukasiewicza Ignacego
ul. Łukasińskiego
ul. Łukasińskiego Waleriana
ul. Łukowa
ul. Łupkowa
ul. Łyska Jana (Porucznika Jana Łyska)
ul. Łyska por. Jana

M

ul. Macierzanki
ul. Macierzy Szkolnej
ul. Macieżanki
ul. Maczka
ul. Maczka gen. Stanisława
ul. Maczka Stanisława (Generała Stanisława Maczka)
ul. Magnolii
ul. Mahoniowa
ul. Maja 1
ul. Maja 3
ul. Majakowskiego
ul. Majakowskiego Włodzimierza
ul. Majora Hubala
ul. Majowa
ul. Maków
ul. Malczewskiego
ul. Malczewskiego Jacka
ul. Malinowa
ul. Malowany Dworek
ul. Malwowa
ul. Margaretek
ul. Marglowa
ul. Marszałka Lechosława
ul. Marynarska
ul. Marysieńki
ul. Marzanny
ul. Marzeń
ul. Maślaków
ul. Matecznik
ul. Matejki
ul. Matejki Jana
ul. Matowa
ul. Maturzystów
ul. Matusiaka
ul. Matusiaka Klemensa
ul. Mazańcowicka
ul. Mazowiecka
ul. Mazurska
ul. Mała
ul. Małej Straconki
ul. Małkowskiego
ul. Małkowskiego Andrzeja
ul. Małopolska
ul. Mechaników
ul. Metalowców
ul. Mglista
ul. Miarki
ul. Miarki Karola
ul. Michałowicza
ul. Michałowicza Mieczysława (Profesora Mieczysława Michałowicza)
ul. Michałowicza prof. dr. Mieczysława
ul. Mickiewicza
pl. Mickiewicza Adama
ul. Mickiewicza Adama
ul. Miedziana
ul. Międzyrzecka
ul. Miejska
ul. Mielnickiego
ul. Mielnickiego Stanisława
ul. Miernicza
ul. Mieszka
ul. Mieszka I
ul. Miętowa
pl. Mikołaja św.
ul. Mikołajczyka Stanisława
ul. Milusińskich
ul. Miodowa
ul. Mireckiego
ul. Mireckiego Józefa
ul. Mistrzowska
ul. Miła
ul. Miłosna
ul. Modra
ul. Modrzejewskiej
ul. Modrzejewskiej Heleny
ul. Modrzewiowa
ul. Mokra
ul. Moniuszki
ul. Moniuszki Stanisława
ul. Montażowa
ul. Monterska
ul. Morelowa
ul. Morska
ul. Morskie Oko
ul. Mostowa
ul. Motyli
ul. Mroczna
ul. Muchomorów
ul. Murarzy
ul. Muszlowa
ul. Muzealna
ul. Muzyczna
ul. Mysia
ul. Myśliwska
ul. Młodej Polski
ul. Młodości
ul. Młodzieżowa
ul. Młynówka
ul. Młyńska

N

ul. Na Fermie
ul. Na Stawach
ul. Nad Jarem
ul. Nad Niprem
ul. Nad Potokiem
ul. Nad Słonicą
ul. Nadbrzeżna
ul. Nagietek
ul. Najświętszej Marii Panny Królowej Polski
ul. Napędowa
ul. Narciarska
ul. Narcyzów
ul. Nasienna
ul. Nasypowa
ul. Nehrebeckiego
ul. Nehrebeckiego Władysława
ul. Niemcewicza
ul. Niemcewicza Juliana Ursyna
pl. Niemczyka Józefa
ul. Niepodległości
ul. Niezapominajek
ul. Nikla
ul. Nikla Antoniego
ul. Niska
ul. Niwna
ul. Nizinna
ul. NMP Królowej
ul. NMP Królowej Polski
ul. Norwida
ul. Norwida Cypriana Kamila
ul. Nowa
ul. Nowiny
ul. Nowy Świat

O

ul. Obca
ul. Obfita
ul. Ochota
ul. Odrowąża Jacka
ul. Odrzańska
ul. Odysei
ul. Ogrodników
ul. Ogrodowa
ul. Ojcowska
ul. Okopowa
ul. Okręgowa
ul. Okrętowa
ul. Okrężna
ul. Okrzei
ul. Okrzei Stefana
ul. Oksywska
ul. Okulickiego gen. Leopolda
ul. Okulickiego Leopolda (Generała Leopolda Okulickiego)
ul. Oleandrów
ul. Olecka
ul. Olimpijska
ul. Oliwkowa
ul. Olszowa
ul. Olszówka
ul. Olszynowa
ul. Opalowa
pl. Opatrzności Bożej
ul. Opolska
ul. Opolskiego ks. Mateusza
ul. Opolskiego Mateusza (Księdza Mateusza Opolskiego)
ul. Opłotek
ul. Orawska
ul. Orchidei
ul. Orkana
ul. Orkana Władysława
ul. Orla
ul. Orna
ul. Orzechowa
ul. Orzeszkowej
ul. Orzeszkowej Elizy
ul. Osadnicza
ul. Osiedlowa
ul. Osterwy
ul. Osterwy Juliusza
ul. Ostowa
ul. Osuchowskiego
ul. Osuchowskiego Antoniego
ul. Oświęcimska
ul. Otwarta
ul. Owcza
ul. Owocowa
ul. Owsiana

P

ul. Paderewskiego
ul. Paderewskiego Ignacego Jana
ul. Palenica
ul. Palmowa
ul. Pankiewicza
ul. Pankiewicza Józefa
ul. Papierowa
ul. Paproci
ul. Parkowa
ul. Partyzantów
ul. Pasażerska
ul. Pasieczna
ul. Pasterska
ul. Pawia
ul. Pawła św.
ul. PCK
ul. Pedagogiczna
ul. Perłowa
ul. Petra Michala Bohuna
ul. Piaskowa
ul. Piastów Śląskich
ul. Piastowska
ul. Piechurów
ul. Pięciu Stawów
ul. Pieczarkowa
ul. Piekarska
ul. Piekiełko
ul. Piękna
ul. Pienińska
ul. Pierwiosnków
ul. Piesza
ul. Pietrzykowskiego Tadeusza
ul. Pikowa
ul. Pileckiego Rotmistrza Witolda
ul. Pileckiego Witolda (Rotmistrza Witolda Pileckiego)
ul. Piotrkowska
ul. Piołunowa
ul. Piracka
ul. Pisarska
ul. Piwna
ul. Piwonii
ul. Piwowarska
ul. Piłsudskiego
ul. Piłsudskiego Józefa
ul. Piłsudskiego Józefa (Marszałka Józefa Piłsudskiego)
ul. Plastyków
ul. Plater
ul. Plater Emilii
ul. Platynowa
ul. Pliszek
ul. Pocztowa
ul. Pod Dębem
ul. Pod Grodziskiem
ul. Pod Kasztanem
ul. Pod Stokiem
ul. Podchorążych
ul. Podcienie
ul. Podgórna
ul. Podgórze
ul. Podhajecka
ul. Podhalańska
ul. Podleśna
ul. Podwale
ul. Pogodna
ul. Pokoju
ul. Pola
ul. Pola Wincentego
ul. Polarna
ul. Poligonowa
ul. Polna
ul. Polskiego Czerwonego Krzyża
ul. Pomarańczowa
ul. Pomorska
ul. Ponętna
ul. Poniatowskiego
ul. Poniatowskiego Józefa
ul. Poniatowskiego Księcia Józefa
ul. Poprzeczna
ul. Porąbki
ul. Poranna
ul. Portowa
ul. Porzeczkowa
ul. Potok
ul. Powstańców Śląskich
ul. Poziomkowa
ul. Północna
ul. Południowa
ul. Prądnicza
ul. Praska
ul. Próchnika
ul. Próchnika Adama
ul. Produkcyjna
ul. Promienna
ul. Prosta
ul. Prusa
ul. Prusa Bolesława
ul. Przebiśniegów
ul. Przechód
ul. Przechód Dworcowy
ul. Przechód Schodowy
ul. Przeciętna
ul. Przedwiośnie
ul. Przędzalnicza
ul. Przekop
ul. Przelotna
ul. Przemysława Księcia
ul. Przemysłowa
ul. Przepiórek
ul. Przerwy Tetmajera
ul. Przerwy-Tetmajera Kazimierza
ul. Przesmyk
ul. Przeździeckiego
ul. Przeździeckiego gen. Wacława
ul. Przeździeckiego Wacława (Generała Wacława Przeździeckiego)
ul. Przełom
ul. Przy Torach
ul. Przybyszewskiego Stanisława
ul. Przybyły
ul. Przybyły Wiktora
ul. Przyjaźni
ul. Przyjemna
ul. Przyległa
ul. Pszczela
ul. Pszenna
ul. Ptasia
ul. Pucka
ul. Puszczyków
ul. Pułaskiego
ul. Pułaskiego Kazimierza
ul. Pułaskiego Kazimierza (Generała Kazimierza Pułaskiego)
ul. Pułku Strzelców Podhalańskich 3
ul. Płaska

R

rynek Rynek
rondo Rondo Czesława Niemena
rondo Rondo Hulanka
rondo Rondo Narodowych Sił Zbrojnych
rondo Rondo NSZZ "Solidarność"
rondo Rondo Ofiar Katynia
ul. Radosna
ul. Rafowa
ul. Rajdowa
ul. Rajska
ul. Rakietowa
ul. Rataja Macieja
ul. Ratuszowa
pl. Ratuszowy
ul. Regera
ul. Regera Tadeusza
ul. Reja
ul. Reja Mikołaja
ul. Rejsowa
ul. Rejtana
ul. Rejtana Tadeusza
ul. Reksia
ul. Relaksowa
ul. Reniferów
ul. Reymonta
ul. Reymonta Władysława
ul. Reymonta Władysława Stanisława
ul. Rezedowa
ul. Robotnicza
ul. Rodziewiczówny
ul. Rodziewiczówny Marii
ul. Rodzinna
ul. Rolna
ul. Romanowicza
ul. Romanowicza Tadeusza
ul. Romańska
ul. Romantyczna
ul. Rondo
ul. Roślinna
ul. Równa
ul. Równikowa
ul. Różana
ul. Roztoki
ul. Rubinowa
ul. Ruciana
ul. Rudawka
ul. Rumiankowa
ul. Rusałki
ul. Rybacka
ul. Rybna
ul. Rycerska
ul. Rychlińskiego
ul. Rychlińskiego Tadeusza
ul. Rydla
ul. Rydla Lucjana
ul. Rynek
ul. Rysia
ul. Rzeczna
ul. Rzemieślnicza
ul. Rześka
ul. Rzeźnicza

S

skwer Czumy-Sienickiej dr Ireny
ul. Sabały
ul. Sadowa
ul. Samodzielna
ul. Samotna
ul. Saneczkowa
ul. Saperów
ul. Sarni Potok
ul. Sarni Stok
ul. Sarnia
ul. Sasankowa
ul. Sąsiedzka
ul. Saska
ul. Schodowa
ul. Sejmowa
ul. Sempołowskiej
ul. Sempołowskiej Stefanii
ul. Senatorska
ul. Serdeczna
ul. Serenady
ul. Sieciowa
ul. Siedlecka
ul. Sielanka
ul. Sielska
ul. Siemiradzkiego
ul. Siemiradzkiego Henryka
ul. Sienkiewicza
ul. Sienkiewicza Henryka
ul. Sieradzka
ul. Sieroszewskiego Wacława
ul. Sierpowa
ul. Siewna
ul. Sikorek
ul. Sikornik
ul. Sikorskiego
ul. Sikorskiego gen. Władysława
ul. Sikorskiego Władysława (Generała Władysława Sikorskiego)
ul. Siostrzana
ul. Sixta
ul. Sixta Teodora
ul. Skalna
ul. Skargi
ul. Skargi ks. Piotra
ul. Skargi Piotra (Księdza Piotra Skargi)
ul. Skarpowa
ul. Skarżyńskiego Stanisława
ul. Skibowa
ul. Skiby
ul. Skiby ks. Pawła
ul. Skiby Pawła (Księdza Pawła Skiby)
ul. Skoczowska
ul. Skośna
ul. Skowronków
ul. Skrajna
ul. Skromna
ul. Skrzatów
ul. Skrzydlewskiego
ul. Skrzydlewskiego Stanisława
ul. Skwerowa
ul. Składowa
ul. Skłodowskiej-Curie
ul. Skłodowskiej-Curie Marii
ul. Smocza
Pl. Smolki
pl. Smolki Franciszka
ul. Smolna
ul. Smutna
ul. Sobieskiego
ul. Sobieskiego Jana
ul. Sobieskiego Jana III
ul. Sodowa
ul. Sokola
ul. Sokolska
ul. Solna
ul. Solskiego
ul. Solskiego Ludwika
ul. Soplicy Jacka
ul. Sosnkowskiego gen. Kazimierza
ul. Sosnkowskiego Kazimierza (Generała Kazimierza Sosnkowskiego)
ul. Sosnowa
ul. Sowia
ul. Sowińskiego Józefa
ul. Sowińskiego Józefa (Generała Józefa Sowińskiego)
ul. Spacerowa
ul. Spartakusa
ul. Spiechowicza Mieczysława Boruty (Generała Mieczysława Boruty-Spiechowicza)
ul. Spokojna
ul. Sporna
ul. Sportowa
ul. Sportowców
ul. Spółdzielców
ul. Srebrna
ul. Stacyjna
ul. Staffa Leopolda
ul. Stalmacha Pawła
ul. Stalowa
ul. Stanclika Mieczysława
ul. Stanisława św.
ul. Starej Baśni
ul. Starobielska
ul. Starostów Lipnickich
ul. Startowa
ul. Starzyńskiego Stefana
ul. Staszica
ul. Staszica Stanisława
ul. Staszki Adama
ul. Stawowa
ul. Stażystów
ul. Stefana Batorego
ul. Stefanki
ul. Sternicza
ul. Stoczniowa
ul. Stojałowskiego
ul. Stojałowskiego ks. Stanisława
ul. Stojałowskiego Stanisława (Księdza Stanisława Stojałowskiego)
ul. Stokrotek
ul. Stolarska
ul. Storczyków
ul. Straconki
ul. Strażacka
ul. Stroma
ul. Struga
ul. Struga Andrzeja
ul. Strumienna
ul. Strzelecka
ul. Stwosza Wita
ul. Sucha
ul. Sucharskiego
ul. Sucharskiego Henryka (Majora Henryka Sucharskiego)
ul. Sucharskiego mjr. Henryka
ul. Suchy Potok
ul. Sukiennicza
ul. Sumpera
ul. Sumpera Kazimierza
ul. Suska
ul. Suwalska
ul. Swojska
ul. Syreny
ul. Syrokomli
ul. Syrokomli Władysława
ul. Szafirowa
ul. Szajtera
ul. Szajtera Jana
ul. Szara
ul. Szarotki
ul. Szarych Szeregów
ul. Szałwii
ul. Szczera
ul. Szczęśliwa
ul. Szczygłów
ul. Szeptyckiego
ul. Szeptyckiego gen. Stanisława
ul. Szeptyckiego Stanisława (Generała Stanisława Szeptyckiego)
ul. Szeroka
ul. Szewczyk
ul. Szewczyk Małgorzaty (Siostry Małgorzaty Szewczyk)
ul. Szewczyk Siostry Małgorzaty
ul. Szewska
ul. Szklana
ul. Szkolna
ul. Szlachecka
ul. Szlak
ul. Szpaków
ul. Sztabowa
ul. Szwoleżerów
ul. Szybowcowa
ul. Szynszyli
ul. Szyprów
ul. Słodka
ul. Słomiana
ul. Słoneczna
ul. Słowackiego
ul. Słowackiego Juliusza
ul. Słowiańska
ul. Słowików
ul. Słupska

Ś

ul. Śląska
ul. Śląskiej Jadwigi (Świętej Jadwigi Śląskiej)
ul. Śliska
ul. Śnieżna
ul. Średnia
ul. Św. Anny
ul. św. Boboli
ul. św. Franciszka
ul. św. Jadwigi
ul. Św. Jadwigi Śląskiej
ul. św. Jana
ul. Św. Jana Chrzciciela
ul. św. Trójcy
ul. Światopełka
ul. Światowida
ul. Świerkowa
ul. Świętego Franciszka
ul. Świętego Jana Chrzciciela
Pl. Świętego Mikołaja
ul. Świętego Pawła
ul. Świętej Anny
ul. Świętej Kingi
ul. Świętej Trójcy
ul. Świetlista
ul. Świt
ul. Świtezianki

T

ul. Tadeusza
ul. Taksówkarzy
ul. Tańskiego
ul. Tańskiego Czesława
ul. Targowa
ul. Tarninowa
ul. Tarnopolska
ul. Tarnowska
ul. Tartaczna
ul. Taternicza
ul. Tatrzańska
ul. Tęczowa
ul. Teligi Leonida
ul. Telimeny
ul. Tenisowa
ul. Teodora Jeża
ul. Terenowa
ul. Tkacka
ul. Tkaczy
ul. Tokarska
ul. Topazowa
ul. Topolowa
ul. Toruńska
ul. Towarowa
ul. Towarzystwa Szkoły
ul. Towarzystwa Szkoły Ludowej
ul. Trakcyjna
ul. Traugutta
ul. Traugutta Romualda
ul. Trawiasta
ul. Trzech Diamentów
ul. Trzeciego Pułku Strzelców Podhalańskich
ul. Trzmielów
ul. Trzynaście Zakrętów
ul. Tulipanów
ul. Turniowa
ul. Turystyczna
ul. Tuwima
ul. Tuwima Juliana
ul. Twarda
ul. Twórcza
ul. Tylna
ul. Tymiankowa
ul. Tysiąclecia

U

ul. Uczniowska
ul. Ujejskiego
ul. Ujejskiego Kornela
ul. Ukryta
ul. Urocza
ul. Uroczysko
ul. Urodzajna
ul. Urzędnicza
ul. Ustronie
ul. Ułanów

W

ul. Wadowicka
ul. Wajdeloty
ul. Wakacyjna
ul. Walecznych
ul. Wapienicka
ul. Wapienna
ul. Wapiennicka
ul. Wapiennika
ul. Wapiennika Pawła
ul. Warmińska
ul. Warszawska
ul. Waryńskiego
ul. Waryńskiego Ludwika
ul. Warzywna
ul. Wąska
ul. Waszkowskiego Aleksandra
ul. Wawelska
ul. Wawrzyna
ul. Wał Szwedzki
ul. Wałachowej
ul. Wałowa
ul. Wczasowa
ul. Wędrowców
ul. Węglowa
ul. Wernyhory
ul. Wesoła
ul. Wiązowa
ul. Widok
ul. Wiedeńska
ul. Wiejska
ul. Wielkopolska
ul. Wierchowa
ul. Wierzbowa
ul. Wierzyńskiego Kazimierza
ul. Wiklinowa
ul. Wilcza
ul. Willowa
ul. Wilsona
ul. Wilsona Thomasa Woodrowa
ul. Wiosenna
ul. Wiślana
ul. Wiśniowa
ul. Wita Stwosza
ul. Witolda Wielkiego Księcia
ul. Witosa
ul. Witosa Wincentego
ul. Wodna
ul. Wojnara Franciszka
pl. Wojska Polskiego
ul. Wojskiego
pl. Wolności
ul. Wolska
ul. Woodrowa Wilsona Thomasa
ul. Wołodyjowskiego Michała
ul. Wołyńska
ul. Wróblowicka
ul. Wrzosowa
ul. Wschodnia
ul. Wspaniała
ul. Wspólna
ul. Wypoczynkowa
ul. Wysoka
ul. Wyspiańskiego
ul. Wyspiańskiego Stanisława
ul. Wysłouchów Marii i Bolesława
ul. Wyzwolenia
ul. Wyżynna
ul. Wzgórze
ul. Władysława IV
ul. Władysława Jagiełły
ul. Władysława Łokietka
ul. Włókiennicza

Z

ul. Za Kuźnią
ul. Zacisze
ul. Zagajnik
ul. Zagórskiego Karola (Pułkownika Karola Zagórskiego)
ul. Zagórskiego płk. Karola
ul. Zagrody
ul. Zagłoby
ul. Zajączka
ul. Zajączka Edwarda
ul. Zajazdowa
ul. Zajęcza
ul. Zakątna
ul. Zakole
ul. Zakrętów 13
ul. Zakładowa
ul. Zalotników
ul. Zamenhofa Ludwika
ul. Zamknięta
ul. Zamkowa
ul. Zamojska
ul. Zamoyskiego
ul. Zamoyskiego Hetmana Jana
ul. Zamoyskiego Jana (Hetmana Jana Zamoyskiego)
ul. Zapolskiej
ul. Zapolskiej Gabrieli
ul. Zapora
ul. Zapłocie Duże
ul. Zapłocie Małe
ul. Zaruskiego
ul. Zaruskiego gen. Mariusza
ul. Zaruskiego Mariusza (Generała Mariusza Zaruskiego)
ul. Zaułek
ul. Zawilców
ul. Zawiła
ul. Zawodzie
ul. Zbaraska
ul. Zbożowa
ul. Zbyszka
ul. Zbyszka z Bogdańca
ul. Zdrojowa
ul. Zdrowa
ul. Zduńska
ul. Zegadłowicza
ul. Zegadłowicza Emila
ul. Zgody
ul. Zgrabna
ul. Zielna
ul. Zielona
ul. Zimorodków
ul. Zimowa
ul. Ziołowa
ul. Zmożka
ul. Zniczowa
ul. Zorzy
ul. Zosi
ul. Zuchów
ul. Zwady
ul. Zwardońska
ul. Zwierzyniecka
ul. Zwrotna
ul. Zwrotnikowa
pl. Zwycięstwa
ul. Zygmunta III
ul. Zygmunta III Wazy
ul. Złocista
ul. Złoczowska
ul. Złota
ul. Złote Łany
ul. Złoty Potok
ul. Złotych Kłosów

Ź

ul. Źródlana

Ż

ul. Żabia
ul. Żabiniec
ul. Żeglarska
ul. Żelazna
ul. Żeleńskiego
ul. Żeleńskiego Władysława
ul. Żeńców
ul. Żeromskiego
ul. Żeromskiego Stefana
ul. Żniwna
ul. Żołędziowa
ul. Żółkiewskiego
ul. Żołnierska
ul. Żółwiowa
ul. Żubrów
ul. Żurawia
ul. Żurawinowa
ul. Żuławska
pl. Żwirki i Wigury
ul. Żwirowa
ul. Żytomierska
ul. Żywa
ul. Żywiecka
ul. Żywieckie Przedmieście
ul. Żyzna

Kody pocztowe, Bielsko-Biała (wyświetlono 10/10)


Ocena internautów miejscowości Bielsko-Biała
Średnia ocena: 4.6
liczba ocen: 22

Wtyczki społecznościowe

Lubisz miejscowość Bielsko-Biała, kliknij Google +1 , lub Lubię to!

Komentarze o miejscowości Bielsko-Biała

Ostatnia data aktualizacji: 2012-03-16 19:37:56

Szybka zmiana regionu Polski