Powiat cieszyński

Powiat cieszyński – powiat w Polsce (województwo śląskie), utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Cieszyn.

Położony jest w południowej części województwa śląskiego, przy granicy z Republiką Czeską i Słowacją. Powierzchnia powiatu wynosi 730,20 km², zamieszkuje go 170 400 mieszkańców. Gęstość zaludnienia wynosi 233 mieszkańców na 1 km² (2004). Wszystkie gminy powiatu należą do Euroregionu Śląsk Cieszyński, zarazem stanowiąc trzon tego euroregionu po polskiej stronie.

Podział administracyjny

W skład powiatu wchodzi 12 gmin:

Gminy miejskie:

• Cieszyn (36 400 mieszk., 2004)
• Ustroń (15 415 mieszk., 2004)
• Wisła (11 450 mieszk. 2004)

Gminy miejsko-wiejskie:

• Skoczów (25 518 mieszk., 2004): Skoczów, Ochaby, Pogórze, Pierściec, Kiczyce, Harbutowice, Międzyświeć, Wiślica, Kowale, Bładnice, Wilamowice;
• Strumień (11 841 mieszk., 2004): Strumień, Pruchna, Drogomyśl, Zabłocie, Bąków, Zbytków;

Gminy wiejskie:;

• Brenna (10 164 mieszk., 2004): Brenna, Górki Wielkie , Górki Małe;
• Chybie (9 001 mieszk., 2004): Chybie, Mnich, Zaborze, Frelichów, Zarzecze;
• Dębowiec (5 498 mieszk., 2004): Dębowiec, Simoradz, Ogrodzona, Iskrzyczyn, Kostkowice, Gumna, Łączka;
• Goleszów (12 033 mieszk., 2004): Goleszów, Cisownica, Puńców, Dzięgielów, Bażanowice, Godziszów , Kisielów, Leszna Górna, Kozakowice;
• Hażlach (9 708 mieszk., 2004): Hażlach , Pogwizdów, Kończyce Wielkie, Zamarski, Rudnik, Brzezówka;
• Istebna (11 279 mieszk., 2004): Istebna, Koniaków, Jaworzynka;
• Zebrzydowice (12 384 mieszk., 2004): Zebrzydowice, Kaczyce, Kończyce Małe, Marklowice Górne;

W obrębie powiatu cieszyńskiego znajduje się 5 miast:

• Cieszyn (36 014 mieszk., 30 VI 2006)
• Skoczów (14 641 mieszk., 30 VI 2006)
• Strumień (3 450 mieszk., 2004)
• Ustroń (15 420 mieszk., 30 VI 2006)
• Wisła (11 453 mieszk., 30 VI 2006)

Demografia

Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2005):

Ludność w latach

• 1999 - 171 218
• 2000 - 171 853
• 2001 - 172 110
• 2002 - 169 366
• 2003 - 169 916
• 2004 - 170 400

Religia

Położenie geograficzne

Powiat zajmuje środkową i zachodnią część Pogórza Śląskiego oraz Beskid Śląski. Północna część powiatu to Kotlina Oświęcimska.

Transport

Przez powiat przechodzą następujące drogi:

• 1 E75 Droga krajowa nr 1 (DK1)
• S1 E75 Droga ekspresowa S1
• 81 Droga krajowa nr 81 ("Gierkówka")
• 937 Droga wojewódzka nr 937
• 938 Droga wojewódzka nr 938
• 939 Droga wojewódzka nr 939
• 941 Droga wojewódzka nr 941
• 942 Droga wojewódzka nr 942
• 943 Droga wojewódzka nr 943

Historia powiatu

Powiat cieszyński zajmuje znaczny obszar Śląska Cieszyńskiego, czyli dawnych ziem Księstwa Cieszyńskiego. Nawiązywanie powiatu do przeszłości tych ziem jest także podkreślone w herbie powiatu cieszyńskiego, które jest dawnym herbem Księstwa.

Według urzędowej statystyki z 1890 roku, w ówczesnym powiecie cieszyńskim ludności polskojęzycznej było 39.258, natomiast ludności czeskiej znacznie mniej - 4.912.

Kultura i turystyka

Powiat cieszyński jest zamieszkiwany przez duży odsetek ludności autochtonicznej, określających się jako tzw. Cieszyniocy.

Gospodarka

Gospodarka powiatu oparta jest głównie o rolnictwo i usługi.

Dominują firmy małe oraz średnie, najbardziej znane duże zakłady w powiecie cieszyńskim to:

• Bracki Browar Zamkowy w Cieszynie
• Maszyny Elektryczne Celma S.A. w Cieszynie
• Elektronarzędzia Celma S.A. w Goleszowie
• Kuźnia Polska S.A. (dawniej: Zakłady Kuźnicze Sp. z o.o.) w Skoczowie
• Teksid Iron Poland Sp. z o.o. w Skoczowie
• Kraft Foods Polska S.A. Oddział "Olza" w Cieszynie
• Mokate S.A. w Ustroniu
• Ustronianka Sp. z o.o. w Ustroniu
• PPG Polifarb Cieszyn
• Lakma S.A. Cieszyn
• PHU ELTREX Henryk Kubeczka Cieszyn

Spore oczekiwania niesie ze sobą także dynamicznie rozwijający się przemysł turystyczny. Na terenie powiatu znajdują się licznie odwiedzane miejscowości wypoczynkowe, jak Wisła, Brenna i Ustroń, gdzie znajdują się liczne pensjonaty i hotele.

Zobacz też

• Euroregion Śląsk Cieszyński
• Śląsk Cieszyński
• Powiaty w Polsce