Średnia ocena: 3.1
liczba ocen: 10
Ilość ulic: 1
Ilość kodów pocztowych: 1
Współrzedne geograficzne N: 49.563889
Współrzedne geograficzne E: 18.893890
Strefa numeracyjna: Kierunkowy 33
Liczba ludności: 5007
Wysokośc npm: 601
SIMC: 0052899
Tablice rejestracyjne: SCI
Dzielnica: Andziołówka
Dzielnica: Beskid
Dzielnica: Bryjowie
Dzielnica: Brzestowy
Dzielnica: Burowie
Dzielnica: Bystry
Dzielnica: Czadeczka
Dzielnica: Czostkowa
Dzielnica: Drobniawy
Dzielnica: Dupny
Dzielnica: Dzielec
Dzielnica: Filipionka
Dzielnica: Gazurowie
Dzielnica: Gliniany
Dzielnica: Haratykowie
Dzielnica: Jasnowice
Dzielnica: Kawulonka
Dzielnica: Kawulowie
Dzielnica: Kiepkowie
Dzielnica: Kohutowie
Dzielnica: Kościanowice
Dzielnica: Kościół
Dzielnica: Kubalonka
Dzielnica: Kubalowie
Dzielnica: Kulonkowie
Dzielnica: Lanckorona
Dzielnica: Leszczyna
Dzielnica: Macurzonka
Dzielnica: Matyska
Dzielnica: Michałkowa Olza
Dzielnica: Michałkowie
Dzielnica: Mikowa Łąka
Dzielnica: Mikowie
Dzielnica: Mikszówka
Dzielnica: Mlaskawka
Dzielnica: Mraźnice
Dzielnica: Murzynka
Dzielnica: Na Las
Dzielnica: Nowina
Dzielnica: Olecki
Dzielnica: Pietroszonka
Dzielnica: Piła
Dzielnica: Polanka
Dzielnica: Polokowie
Dzielnica: Potoczki
Dzielnica: Połom
Dzielnica: Rechtorzonka
Dzielnica: Skała
Dzielnica: Stecówka
Dzielnica: Suszkowie
Dzielnica: Szarcowie
Dzielnica: Szymcze
Dzielnica: Słowiaczonka
Dzielnica: Tokarzonka
Dzielnica: U Forotu
Dzielnica: U Psujki
Dzielnica: U Stawu
Dzielnica: Wilcze
Dzielnica: Wojtaszowie
Dzielnica: Wojtkowie
Dzielnica: Wysznie Pole
Dzielnica: Za Doliną
Dzielnica: Za Groń
Dzielnica: Łączyna
Istebna – wieś gminna w powiecie cieszyńskim w województwie śląskim, siedziba gminy Istebna. Powierzchnia sołectwa wynosi 4741 ha, a liczba ludności 5007 (mężczyźni: 2459, kobiety: 2548), co daje gęstość zaludnienia równą 105,6 os./km².
Miejscowość turystyczna położona w Beskidzie Śląskim w pobliżu granicy z Republiką Czeską i Słowacką na zboczach Złotego Gronia na wysokości 590–620 m n.p.m. Krajobraz miejscowości to głównie tereny górzyste z zalesieniami. Przez miejscowość przepływa rzeka Olza. Wraz z Jaworzynką i Koniakowem tworzy tzw. Beskidzką Trójwieś. Obecnie jedynie niewielka część ludności utrzymuje się z rolnictwa. Większość żyje z pracy w usługach, obsłudze ruchu turystycznego lub z pracy w sąsiednich miastach: Wiśle, Ustroniu lub Skoczowie. Część mieszkańców nadal pracuje w kopalniach węgla kamiennego w rejonie Jastrzębia-Zdroju. Wieś jest ważnym ośrodkiem sportowym, szczególnie dzięki rozbudowanym trasom biegowym na przełęczy Kubalonka oraz kompleksowi narciarskiemu Zagroń Istebna, często odwiedzanemu przez prezydenta Bronisława Komorowskiego.
Użytkowanie Terenów | Powierzchnia |
---|---|
Rolnictwo i leśnictwo | 4510,32 |
Zabudowa mieszkaniowa | 98,76 |
Usługi o charakterze publicznym | 18,93 |
Usługi o charakterze komercyjnym | 9,17 |
Wytwórczość | 4,56 |
Obsługa techniczna i usługi komunalne | 1,14 |
Komunikacja | 36,38 |
Wody | 61,74 |
Ogółem | 4741,00 |
Pierwszą osadą na terenie Istebnej były Jasnowice, powstały one najprawdopodobniej w połowie XVI; urbarz z roku 1552 określa je jako świeżo założoną wieś. Pod koniec tego też wieku na stokach południowych Złotego Gronia pojawili się osadnicy, tworząc podstawy pod rozwój nowej wsi Istebnej. Jednak pierwsza wzmianka o tej wsi ukazuje się w urbarzu Księstwa Cieszyńskiego dopiero w 1621 roku – spisano w nim wszystkich osadników oraz ich powinności, które miały obowiązywać od 1643 roku. Dlatego lata 1621-1643 uznawane są za okres kształtowania się organizacji wsi. Osadnicy Istebnej zobowiązani byli wobec księcia cieszyńskiego do produkcji gontów jak również do wyrębu drewna i spławiania go rzeką Olzą do Cieszyna. Drewna z Istebnej używano też m.in. do budowy szańców jabłonkowskich.
Pierwsi osadnicy przybyli do Istebnej z terenów zachodnich Górnego Śląska, jednak osiedlili się tu również pasterze wołoscy, dając początek późniejszym przysiółkom. Najprawdopodobniej przybyli oni z terenów Słowacji, skąd przynieśli nazwę wsi Istebna – istnieje bowiem już od XIII w. na Orawie miejscowość o nazwie Istebné. Wołosi zapoczątkowali miejscowe pasterstwo, które okazało się być o wiele bardziej dochodowe niż rolnictwo (ziemia nie była zbyt urodzajna). Niebawem po założeniu Istebnej tutejsi Górale śląscy mieli już trzy szałasy w górach, gdzie wypasano ponad 1100 sztuk bydła (głównie owce). Pasterstwo pozostało podstawowym zajęciem mieszkańców aż do połowy XIX w.
Wołoskiego pochodzenia nazwa Istebna ma etymologię słowiańską: ps. istba, cs. istŭba "namiot", starorus. istobka "łazienka", por. pol. izba.
Pierwsza pieczęć gminy z roku 1702 obrazuje kozę ogryzającą drzewo, co symbolizuje wieloletnią walkę zarządu dóbr książęcych z hodowlą kóz przez górali i wypasaniem ich w lasach.
W roku 1716 do Jabłonkowa przybywa jezuita ks. Leopold Tempes z misją rekatolizacji miejscowych górali. Dotarł on niebawem do Istebnej, gdzie w 1720 zbudował drewnianą kaplicę, a nieopodal niej szkołę. Koszty comiesięcznego sprowadzenia księdza jak i utrzymania nauczyciela ponosili zarówno protestanci, jak i katolicy. W 1794 starania Tempesa doprowadziły do powstania nowego, murowanego kościoła pw. "Dobrego Pasterza wstępującego do nieba", natomiast na rok 1819 datuje się powstanie nowej, murowanej szkoły obok kościoła. W tym samym roku nieopodal powstała gospoda "U Ujca", która na wiele lat stała się centrum życia społecznego górali.
Od końca XVIII w. postępujący upadek szałaśnictwa aż po jego kres poprzez zniesienie w 1853 serwitutów leśnych zmusza górali do szukania innych form zarobku. Od końca tego wieku coraz więcej górali trudni się furmanieniem. Rudę darniową wydobywaną w okolicy wożono do hut w Ustroniu i Węgierskiej Górce, a drewno do Cieszyna i Jabłonkowa. Część górali znalazła później pracę w hutach w Trzyńcu i Ustroniu.
Według austriackiego spisu ludności z 1900 w 379 budynkach w Istebnej na obszarze 4828 hektarów mieszkało 2212 osób, co dawało gęstość zaludnienia równą 45,8 os./km². z tego 2083 (94,2%) mieszkańców było katolikami, 123 (5,6%) ewangelikami, a 6 (0,3%) wyznawcami judaizmu, 2200 (99,5%) było polskojęzycznymi, a 11 (0,5%) niemieckojęzycznymi. Do 1910 roku liczba budynków wzrosła do 396 a mieszkańców do 2245.
Po rozpadzie monarchii austro-węgierskiej oraz wojnie czechosłowacko–polskiej o Śląsk Cieszyński z 1919 r. wieś, na mocy decyzji Rady Ambasadorów, została przyznana Polsce. Nowe granice odcięły jednak Istebną od jej centrum administracyjnego – Jabłonkowa i dopiero otwarcie drogi przez przełęcz Kubalonkę w roku 1932 połączyło wieś z resztą polskiej części Śląska Cieszyńskiego.
W 1930 został poświęcony kościół ewangelicki znajdujący się na wschodnim końcu wsi.
W 1937 na przełęczy Kubalonka został oddany do użytku Ośrodek Chorób Płuc Dzieci i Młodzieży.
W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie bielskim.
Przedszkola:
Szkoły Podstawowe:
Gimnazja:
Szkoły Ponadgimnazjalne:
Inne:
W skład Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w Istebnej Zaolziu wchodzą: Liceum Profilowane, Liceum dla Dorosłych (wieczorowe) oraz Zasadnicza Szkoła Zawodowa
W skład zespołu szkół im. dr. Stanisława Kopczyńskiego przy Wojewódzkim Centrum Pediatrii "Kubalonka" wchodzą: Szkoła Podstawowa, Gimnazjum oraz Liceum Ogólnokształcące.
Na terenie Istebnej działalność duszpasterską prowadzą następujące kościoły:
Z Istebnej pochodzi prawdopodobnie najstarszy zespół regionalny w Polsce "Istebna".
Istebna ze względu na swoje położenie wśród malowniczych Beskidów uchodzi za jedną z najbardziej atrakcyjnych miejscowości w Polsce pod względem turystycznym.
Zobaczyć w Istebnej można:
W granicach administracyjnych Istebnej znajduje się Chatka AKT na Pietraszonce w przysiółku Pietraszonka oraz schronisko PTSM w przysiółku Zaolzie, a także liczne pensjonaty i kwatery prywatne.
W zimie działa tu kilka ośrodków narciarskich, z których największy to Kompleks Zagroń Istebna, w którym uruchomiono w 2009 roku pierwszy w Istebnej wyciąg krzesełkowy. W kompleksie tym działa również Park Wodny „Olza” i Centrum Zdrowia i Energii „Meridian”.
Ostatnia data aktualizacji: 2012-03-16 22:25:53