Powiat lubliniecki

Powiat lubliniecki – powiat w Polsce (województwo śląskie), utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Lubliniec.

W skład powiatu wchodzą:

• gminy miejskie: Lubliniec
• gminy miejsko-wiejskie: Woźniki
• gminy wiejskie: Boronów, Ciasna, Herby, Kochanowice, Koszęcin, Pawonków
• miasta: Lubliniec, Woźniki

Demografia

Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2005):

Ludność w latach

• 1999 – 80 471
• 2000 – 80 525
• 2001 – 84 562
• 2002 – 77 056
• 2003 – 76 828
• 2004 – 77 838

Związki wyznaniowe

Położenie geograficzne

Powiat lubliniecki położony jest w dorzeczach górnej Liswarty i górnej Małej Panwi. Jego terytorium znajduje się na pograniczu Niziny Śląskiej i Wyżyny Śląskiej. W północno-wschodniej części powiatu znajduje się też większa część Parku Krajobrazowego „Lasy nad Górną Liswartą”.

W przeszłości do powiatu lublinieckiego należały także gminy: Dobrodzień oraz Kalety.

Historia powiatu

Ziemia lubliniecka stanowiła od długiego czasu autonomiczny rejon kulturowy Górnego Śląska, graniczący od północy z Małopolską. Granica między Śląskiem a Małopolską, jaka ustanawiana była w XIV i XV wieku, przebiegająca na północ od miejscowości Boronów i wschód od miasta Woźniki, przyczyniła się do wzmocnienia autonomii ziemi lublinieckiej jako obszaru kulturowo odrębnego. W XVIII była to też granica Prus z Rzecząpospolitą, a później Prus i Niemiec z Rosją i Królestwem Polskim.

Zaczątkiem powiatu był tzw. districtus Lublinensis, który to dystrykt wzmiankowany był już w XIV wieku. Do końca XX w granicach tego powiatu znajdowały się też miasta i gminy Kalety oraz Dobrodzień, które odłączone zostały administracyjnie od powiatu lublinieckiego 1 stycznia 1999 roku, gdy powiaty w Polsce zostały utworzone na nowo.

Rys historyczny

• 1300 – Lubliniec uzyskuje prawa miejskie
• XVIII wiek – pierwszy starosta z nadania pruskiego Jan Ludwik von Goczalkowski
• 1922 – pierwszy starosta lubliniecki w dwudziestoleciu międzywojennym: Kazimierz Grzymała – Niegolewski

Kultura i turystyka

Na obszarze powiatu znajdują się zespoły zamkowo-pałacowe w Kochcicach i Koszęcinie oraz remontowany obecnie zamek w Lublińcu. Kilka drewnianych kościołów leży na trasie Szlaku architektury drewnianej:

• wolno stojąca dzwonnica drewniana z XVII w. przy murowanym kościele św. Józefa z 1331 w Sadowie
• kościół Matki Boskiej Różańcowej z 1611 roku w Boronowie, pierwszy na Śląsku kościół zbudowany na planie krzyża greckiego.
• kościół św. Anny z 1653 w Lublińcu
• kościół św. Jana Chrzciciela z ok. 1670 roku w Bruśku
• kościół Świętej Trójcy z 1724 w Koszęcinie
• kościół św. Marcina z 1751 w Cieszowej
• kościół cmentarny św. Walentego z 1696 w Woźnikach

W zespole zamkowym w Koszęcinie siedzibę swoją ma Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk”. W miejscowości Cieszowa, oprócz zabytkowego kościoła znajduje się też kirkut z XVIII wieku.

Poza szlakiem architektury drewnianej na terenie powiatu znajdują się także:

• Szlak im. Józefa Lompy (83 km)
• Szlak Powstań Śląskich (73 km)
• oraz Szlak Pomników Przyrody (61 km)

Prasa

• Na terenie powiatu lublinieckiego ukazuje się Echo powiatu – bezpłatny informator powiatu lublinieckiego – miesięcznik informacyjno-publicystyczny, poświęcony zagadnieniom lokalnym.

Gospodarka

Powiat lubliniecki oparty jest głównie o rolnictwo, jednakże na jego terenie znajduje się także kilka większych zakładów przemysłowych:

• Lentex – producent wykładzin w Lublińcu
• Hoger w Lublińcu
• Gerlic w Lublińcu
• Texlen w Lublińcu
• Hugienika w Lublińcu
• Bios Lubliniec 1
• Bios Lubliniec 2
• Młyn Lubliniec
• Polimer w Lublińcu
• Szybex w Lublińcu
• Turbo Care Poland w Lublińcu
• Energoserwis – przemysł elektromaszynowy w Lublińcu
• Operator Logistyczny Paliw Płynnych Sp. z o.o. – Zakład Magazynowania Paliw nr 3 w Boronowie
• Scrapena – zakład przerobu złomu i recyklingu samochodów w Herbach.

Zobacz też

• Powiat dobrodzieński
• Powiaty w Polsce