Olszyna (województwo śląskie)

Olszyna – wieś w sołecka w województwie śląskim, w powiecie lublinieckim, w gminie Herby.

W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie częstochowskim.

Położenie geograficzne

Olszyna położona jest na obszarze Śląska Białego, w północnej części Górnego Śląska. Według podziału ze względu na obszary kulturowe, leży ona na terenie ziemi lublinieckiej.

Ze względu na położenie geomorfologiczne Olszyna leży na Wyżynie Śląsko-Krakowskiej na obszarze makroregionu Wyżyny Woźnicko-Wieluńskiej, w obrębie Garbu Herbskiego.

Ponadto cały obszar miejscowości w roku 1998 włączony został w obręb nowo powstałego Parku Krajobrazowego Lasy nad Górną Liswartą. W miejscowości znajdują się zabytkowy głaz narzutowy "Diabelski kamień" oraz pomnikowy jawor w centrum miejscowości. W okolicy miejscowości znajduje się także staw, zasilany przez potok Olszynkę.

Miejscowość, wraz sąsiednią wsią Kalina okalają lasy sosnowe, na wschód od miejscowości znajdują się pozostałości po byłej granicy prusko-rosyjskiej.

Historia

Nie jest znana wczesna historia miejscowości, zakłada się, że istniała już w XIII wieku. W kronikach parafii Sadów znajduje się wzmianka dotycząca opisu Olszyny sprzed 200 lat (pod koniec XVIII w.), w której wieś przedstawiana jest jako kiedyś tętniące życiem, a teraz odizolowane od świata, nieurodzajne miejsce.

W XVII wieku miejscowość należała do Fryderyka von Szymańskiego, a kolejnymi właścicielami byli Anna-Elżbieta von Priselwic, Anna-Helena von Paczyński, Zofia von Kalkruth, Franciszek von Grotowski. Franciszek von Grotowski w roku 1780 sprzedał Olszynę rezydującemu w Koszęcinie Karolowi Henrykowi von Sobkowi, a później od 1804 roku, miejscowość ta należała do rodu Hohenlohe aż do roku 1945.

W 1801 roku w Olszynie wybudowana została pierwsza szkoła. W tym wieku jej mieszkańcy częściowo zajmowali się wypalaniem węgla drzewnego i wydobywaniem rudy żelaza w okolicznych lasach. W połowie XIX wieku Olszyna była już sporą wsią i liczyła ponad 600 mieszkańców.

Do II poł. XIX wieku w miejscowości znajdowała się murowana kaplica z dzwonem, która została rozebrana w 1873 roku. Na jej miejsce postawiono duży głaz narzutowy, który miał chronić przed plądrowaniem grobowców znajdujących się pod nią. W 1888 roku wybudowany został kościół filialny pw. Najświętszej Marii Panny. Parafię pw. Wniebowzięcia NMP erygowano w 1926 roku, w 1908 roku istniała tutaj lokacja. W pobliżu kościoła znajduje się cmentarz parafialny. Obecnie trwa rozbudowa kościoła parafialnego.

Przed II wojną światową Olszyna była samodzielną gminą, obecnie do sołectwa Olszyna należy także znajdujący się opodal przysiółek Czołka.

3 października 1944 roku niemiecki pluton egzekucyjny przywiózł tutaj 11 Polaków i dokonał na oczach mieszkańców mordu przez powieszenie, po czym ciała zostały zabrane i wywiezione. W remizie strażackiej, która została postawiona w miejscu egzekucji, znajduje się tablica upamiętniająca to wydarzenie.

W 1972 wybudowana została nowa szkoła podstawowa.

W miejscowości znajduje się także klub sportowy Rozwój Olszyna, którego piłkarze grają obecnie w B klasie, w grupie Lubliniec.

Rozwój Olszyna

LKS "Rozwój" Olszyna został założony 23 czerwca 1967. Jednym z inicjatorów był Smolin Paweł, późniejszy wieloletni prezes klubu. Jego początkowa nazwa to LZS Olszyna-Kalina. Na początku powstały 2 sekcje sportowe: piłka nożna oraz siatkówka.

W lipcu 1967 drużynę piłkarską zgłoszono do ligi wiejskiej. Przez kolejne lata zespół systematycznie awansował w hierarchii ligowej - od ligi wiejskiej, przez klasę C i B do klasy A w latach 70. Do klasy A drużyna awansowała także w roku 1984. W tym też roku na nadzwyczajnym zebraniu przekształcono Ludowy Zespół Sportowy Olszyna-Kalina na Ludowy Klub Sportowy "Rozwój" Olszyna oraz zakupiono autobus klubowy.

26/27 lipca 2003 otwarto nowe boisko na ul. Jałowcowej w 35 lecie klubu. Podczas otwarcia rozegrany został mecz pomiędzy "Rozwojem" Olszyna a byłymi gwiazdami drużyn śląskich grających w I lidze. W drużynie gości wystąpili m.in: Andrzej Radek, Marian Janoszka, Janusz Kościelny, Jan Pietryga, Eugeniusz Wyląg oraz Marek Koniarek - król strzelców ligi polskiej, kilkukrotny reprezentant Polski.

Galeria

• 

  Obraz Wniebowzięcia NMP w miejscowym kościele

• 

  "Diabelski kamień" w otoczeniu mniejszych kamieni

• 

  Staw

Bibliografia

• Jan Myrcik Olszyna. Rys historyczny. Dzieje Oświaty. Życie parafialne, 1998
• Kronika Ludowego Klubu Sportowego Rozwój Olszyna

Zobacz też

• Olszyna