Nakło Śląskie

Nakło Śląskie (niem. Naklo, do 2010 Nakło) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie tarnogórskim, w gminie Świerklaniec.

Przez miejscowość przebiega droga krajowa nr 78.

W latach 1973-1977 miejscowość była siedzibą gminy Nakło. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa katowickiego. Nazwa wsi oznacza osadę na palach (kłodach), co sugeruje występowanie tu kiedyś podmokłych gruntów.

Nakło Śląskie jest otoczone lasami i znajduje się na zróżnicowanym terenie, co ma korzystny wpływ na krajobraz. Najbliższe miejscowości tej wsi to Świerklaniec (3 km), Orzech (ok. 1 km), Nowe Chechło (ok. 3,5 km), Tarnowskie Góry (4 km), Radzionków (4 km). Walorów naturalnych jest mniej niż nienaturalnych, lecz mimo to wielu młodych mieszkańców walory nienaturalne zalicza do naturalnych gdyż nie pamiętają o przeszłości. Przykładem takich walorów są dwa stawy znajdujące się przy ulicy Głównej, które są pozostałością po zalanych szybach kopalni rud srebra i ołowiu (XVI-XVII w.) oraz kopalni rud żelaza (XVIII-XIX w.). Następnym takim walorem jest znajdujące się w okolicy jezioro Nakło-Chechło, które jest pozostałością po kopalni odkrywkowej piasku.

Historia

Miejscowość powstała ok. 1481 roku, kiedy tereny te nabył Szczepan. Dnia 6 kwietnia 1695 dobra rycerskie zwane Nakłem nabył Leon Ferdynand Henckel von Donnersmarck. Od 1780 roku Nakło należało do hrabiego Łazarza III Henckel von Donnersmarck, liczyło wtedy 96 mieszkańców. W roku 1845 właścicielem liczącej 608 mieszkańców miejscowości stał się hrabia Hugo I Henckel von Donnersmarck, który w 1856 roku rozpoczął budowę pałacu w stylu neogotyckim.

Nakło długo nie miało własnego kościoła i należało do parafii w Żyglinie. 18 sierpnia 1892 roku ruszyła budowa kościoła. Fundatorem świątyni był hrabia Łazarz IV Henckel von Donnersmarck, który opłacił 90% kosztów. Budowa trwała do 24 października 1894 roku. Konsekracji kościoła dokonał kardynał Jerzy Kopp.

Kalendarium

• 1369 – najstarsza wzmianka o Nakle.
• ok. 1481 – powstanie miejscowości.
• 1532 – występowanie nazwy miejscowości w aktach Państwowego Archiwum w Tarnowskich Górach.
• 1683 – przemarsz wojsk Jana III Sobieskiego w kierunku Wiednia
• 1695 – Leon Ferdynand Henckel von Donnersmarck nabył dobra rycerskie zwane Nakłem.
• 1780 – Nakło należało do hrabiego Łazarza III Henckel von Donnersmarck.
• 1845 – właścicielem wsi stał się hrabia Hugo I Henckel von Donnersmarck.
• 1856 – koniec budowy pałacu.
• 1859 – podjęcie decyzji o budowie drugiej szkoły.
• 1892 – wymurowanie kamienia węgielnego pod budowę kościoła.
• 1894 – konsekracja kościoła przez kardynała Jerzego Koppa.
• 1899 – koniec budowy klasztoru (obecnie dom opieki społecznej).
• 1910 – 1912 – budowa drugiej szkoły.
• 1910 – powołanie OSP.
• 1911 – działalność rozpoczął chór Jutrzenka.
• 1920 – powstał LKS Orzeł Nakło Śląskie.
• 1920 – proboszczem parafii został Ernest Kudełko
• 1922 – 1939 – szkoła podstawowa nosiła nazwę króla Bolesława Chrobrego; najlepsze lata działalności placówki.
• 1924 – oficjalnym kierownikiem szkoły został Karol Machowicz, który z pięcioma nauczycielami prowadził szkołę.
• 1926 – 1939 – kierownictwem szkoły zajmował się Tomasz Gładysz.
• 1937 – szkoła liczyła 568 uczniów i 13 nauczycieli. Pojawiła się konieczność rozbudowy szkoły, planom tym przeszkodziła II wojna światowa.
• 1945 – ponowne uruchomienie szkoły po opuszczeniu Śląska przez armię niemiecką.
• 1945 – ponowne powołanie OSP.
• 1945 – otwarcie Gimnazjum Rolniczego, obecnie Zespół Szkół Agroekonomicznych i Ogólnokształcących.
• 1948 – 1955 – rozbudowa szkoły przy pomocy uczniów.
• 1962 – 1992 – szkoła nosiła imię Małgorzaty Fornalskiej.
• 2006 – utworzenie MDP w OSP Nakło Śląskie.
• 2006 – szkoła przyjęła imię Kai Mireckiej.

Gospodarka

Wapienniki

Już w XVI wieku na terenie Nakła istniały wapienniki, czynne do 1959 r, kiedy przerobiono je na prażalnię dolomitu, który wydobywano w Bobrownikach Śląskich dzielnicy Tarnowskich Gór. Później w wapiennikach mielono tu kamienie wapienne i produkowano z nich nawozy dolomitowe. Do dzisiaj zachowały się trzy wapienniki, znajdujące się w południowej części miejscowości za dworcem kolejowym PKP.

Turystyka i rekreacja

• Jezioro Nakło-Chechło
• Kort tenisowy znajdujący się w parku
• Hotel – jedyny hotel w Nakle
• Stadion Orła Nakło Śl. z zapleczem treningowym

Zabytki

• Pałac Donnersmarcków – neogotycki pałac z 1856, obok park krajobrazowy o powierzchni 18,3 ha z połowy XIX wieku.
• Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa – dziewiętnastowieczny kościół zbudowany w stylu neogotyckim, ufundowany przez hrabiego Łazarza Henckel von Donnersmarcka
• Dom opieki społecznej – wybudowany w 1899 roku przez Łazarza IV syna Hugona, mieści się w nim zakon sióstr boromeuszek
• Dworzec kolejowy

Oświata

• Zespół Szkół w Nakle Śląskim im. Kai Mireckiej – szkoła podstawowa oraz gimnazjalna
• Zespół Szkół Agroekonomicznych i Ogólnokształcących im. 1000-lecia Państwa Polskiego w Nakle Śląskim – szkoła ponadgimnazjalna

Kultura

Biblioteki:

• Biblioteka publiczna
• Biblioteka szkolna

W dawnym pałacu hrabiów Henckel von Donnersmarcków: Galeria "Barwy Śląska" – prezentacja malarstwa intuicyjnego, ze zbiorów Gerarda Stanisława Trefonia. Wśród prezentowanych artystów, m.in.: Erwin Sówka, Paweł Wróbel, Leopold Wróbel, Władysław Luciński, Teofil Ociepka, Nikifor Krynicki, Helmut Matura, Krzysztof Webs, Rudolf Nowak, Dieter Nowak, Ewald Gawlik.

Zespoły muzyczne

• Chór "Jutrzenka"
• Zespół deathmetalowy "Deprived"

Sport

LKS Orzeł Nakło Śląskie – w przeszłości klub wielosekcyjny posiadający sekcje:

• hokeja na lodzie(1949-1953)
• tenisa stołowego(1948-1954)
• piłki ręcznej(1957-1969)
• szachową(1949-1956)
• kolarską(1953-1958)
• lekkoatletyczną(1954-1960)
• bokserską
• palanta
• siatkówki

Obecnie jest to klub czysto piłkarski, posiadający 4 drużyny:

• Drużyna seniorów – grająca w lidze okręgowej w IV Grupie Katowickiej
• Drużynę rezerw – grającą w B klasie
• Drużynę juniorów,
• Drużynę Trampkarzy

Zobacz też

• Nakło
• stacja kolejowa Nakło Śląskie