Syrynia

Syrynia (niem. Syrin) – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie wodzisławskim, w gminie Lubomia. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.

Na terenie tej miejscowości w okolicach kolonii Szpluchów i Dąbrowy (miejsce potocznie nazywane Czajką) ma powstać nowa miejscowość Nowe Nieboczowy, która będzie odtworzoniem zlikwidowanej wsi Nieboczowy.

Historia

Osada syryńska pochodziła z VIII wieku; po raz pierwszy wymienia się Syrynię ok. 1303-1305 roku. Po wymarciu ostatnich Piastowiczów - w 1532 roku umiera Jan Opolski - Księstwo raciborskie należy do Habsburgów. Ferdynand I sprzedaje w 1572 roku Syrynię wraz z innymi miejscowościami, szlacheckiej rodzinie Reiswic. W 1730 roku Eleonora von Bodenhausen pozbywa dóbr Grabówka, w tym wsi Syrynia, na rzecz Franciszka Leopolda hrabiego Lichnowskiego .

Z Syrynią wiąże się dużo legend. Jedna z nich mówi o grobie Zofii Eleonory von Bodenhausen ("Bordenowskiej pani"). Była ona jedyną kobietą rządzącą dobrami Grabówka. Wg legendy Zofia Eleonora zażyczyła sobie, by po śmierci włożono jej ziemskie szczątki do prostej drewnianej trumny a wóz zaprzęgnięty w białe woły miał wieźć trumnę i tam, gdzie woły trzeci raz same się zatrzymają - ma być pochowana. W polu między Syrynią i Grabówką znajduje się "Pomnik Bordenowskiej Pani" - powstały prawdopodobnie w miejscu grobowca Zofii Eleonory, zmarłej 12 kwietnia 1751 roku. Grobowiec ponoć został wybudowany dużo wcześniej, jako miejsce pochówku dla rodziny Reiswic. Pomnik ten ufundowała, na miejscu zniszczonego wcześniej grobowca rodzina Lichnowskich.

Syrynia jest prześlicznie położona na zboczach doliny nadodrzańskiej, otoczona od północy i południa lasami, malowniczo przechodząc na stawy "Wielikąt" i Lubomię. W 1305 roku pisze się o budowie kościółka, późniejszy urokliwy drewniany kościół, wybudowany najprawdopodobniej około 1510 roku, został przeniesiony w 1938 roku do Parku Kościuszki w Katowicach. Nazwa wsi wywodzi się od staropolskiego słowary, to znaczy wilgotny i związany jest z położeniem osady nad mokrymi łąkami. Na granicy pól między Syrynią, Grabówką i Lubomią znajduje się zabytkowy kopiec graniczny usypany na nowo najprawdopodobniej w latach 1793-94. U podnóża kopca na wielkim kamieniu wyryto datę 1822 i napis "Lipa Zofii" (Sophien = Linde 1822), ponoć na pamiątkę Zofii Lichnowskiej. Jedno z podań mówi, że Szwedów w czasie wojen szwedzkich było tylu, iż każdy opuszczając te tereny, rzucił na pożegnanie szablą trochę ziemi i w ten sposób powstał kopiec. Od 1918 roku działa w Syryni Towarzystwo Śpiewu "ECHO" mające wielkie zasługi w krzewieniu tradycji śpiewaczych.

W czasie II wojny światowej, w 1945 roku przez Syrynię przechodziła linia frontu. Dokładna trasa fontu przebiegała pod lasem "Czajka", gdzie swoich pozycji broniło zaledwie 24 żołnierzy Wehrmachtu. Na Niemców napierały tutaj wojska radzieckie wspomagane przez bombowce amerykańskie. Front przesunął się stąd na zachód w kwietniu 1945. W czasie wojny w Syryni zmarło 30 cywilów (niektórzy umarli już po wojnie w wyniku chorób). Prócz tego, wielu mieszkańców Syryni zostało powołanych w czasie wojny na służbę. Na różnych frontach II wojny światowej zmarło łącznie 25 żołnierzy pochodzących z Syryni.

Zobacz

• Kościół św. Michała Archanioła w Katowicach