Powiat jędrzejowski

Powiat jędrzejowski - powiat w Polsce (województwo świętokrzyskie), utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Jędrzejów.

W skład powiatu wchodzą:

• gminy miejsko-wiejskie: Jędrzejów, Małogoszcz, Sędziszów
• gminy wiejskie: Imielno, Nagłowice, Oksa, Słupia, Sobków, Wodzisław
• miasta: Jędrzejów, Małogoszcz, Sędziszów

Gminy

Gmina	Ludność (2006)	Powierzchnia
Jędrzejów (w tym miasto)	29 178 (56,8%)	227,52 km² (4,9%)
Sędziszów (w tym miasto)	13 116 (51,9%)	145,71 km² (5,46%)
Małogoszcz (w tym miasto)	11 758 (33,56%)	145,37 km² (6,61%)
Sobków	8 266	145,5 km²
Wodzisław	7 585	176,66 km²
Nagłowice	5 290	117,3 km²
Oksa	4 879	90,26 km²
Imielno	4 626	100,6 km²
Słupia	4 606	107,88 km²
Razem	89 304	1 257,17 km²

Demografia

Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2006):

Charakterystyka geograficzna

Powiat jędrzejowski położony jest na Wyżynie Małopolskiej w większości w obrębie Niecki Nidziańskiej a jego północno-zachodnie tereny leżą na Wyżynie Przedborskiej. W skład Niecki wchodzi charakterystyczny dla tego regionu Płaskowyż Jędrzejowski. Teren płaskowyżu jest pofałdowany i opada łagodnymi garbami z zachodu na wschód. Dominują tu gleby urodzajne, przeważnie rędziny. Obszar zbudowany jest z utworów węglanowych górnej kredy.

Obszary chronione

• Miechowsko-Działoszycki Obszar Chronionego Krajobrazu (M-DOChK) - w obrębie powiatu rozciąga się na obszarach gmin Słupia, Sędziszów i Wodzisław.
• Włoszczowsko-Jędrzejowski Obszar Chronionego Krajobrazu (W-JOChK) - w obrębie powiatu rozciąga się na obszarach gmin Nagłowice, Oksa, Jędrzejów i niewielkimi fragmentami na terenach gmin Małogoszcz, Sobków i Imielno.
• Konecko-Łopuszniański Obszar Chronionego Krajobrazu (częściowo w gminie Małogoszcz) - ma powierzchnię 98 359 ha. Prawie 50% jego obszaru zajmują duże kompleksy leśne z wielogatunkowymi drzeworostami. Bogata jest fauna reprezentowana przez zwierzęta łowne i ptaki.

Historia powiatu

Przed I wojną światową powiat należał do guberni kieleckiej, zaś po wojnie do województwa kieleckiego. Po II wojnie światowej ponownie włączono go do województwa kieleckiego. Powiat istniał aż do reformy administracyjnej w 1975 roku. Kolejna reforma w 1999 roku przywróciła powiat jędrzejowski i włączyła go do województwa świętokrzyskiego.

Osadnictwo na terenie powiatu jędrzejowskiego ma długą historię. W wyniku badań archeologicznych w okolicy Sobkowa i Nagłowic odkryto liczne stanowiska kultury łużyckiej oraz świadectwa wpływów rzymskich na tych terenach.

Podczas walk narodowowyzwoleńczych w obrębie powiatu rozegrano wiele potyczek, w tym najkrwawszą bitwę powstania styczniowego w 1863 roku pod Małogoszczem. W ramach reperkusji po stłumieniu powstania miastom powiatu (Jędrzejów, Małogoszcz, Sobków, Wodzisław) odebrano prawa miejskie.

Podczas II wojny światowej na terenie powiatu walczyły oddziały Batalionów Chłopskich i Armii Krajowej.