Stradów (województwo świętokrzyskie)

Stradów – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie kazimierskim, w gminie Czarnocin.

Miejscowość znana jest głównie z odkryć archeologicznych. Znajdują się tu pozostałości ogromnego słowiańskiego grodziska, datowanego na okres pomiędzy VIII a XII w. n.e., które wraz z podgrodziami zajmowało obszar ok. 25 ha i należy do największych w kraju.

Ukształtowanie terenu i wysokość wałów grodziska, które w najwyższych miejscach wznoszą się na około 350 m n.p.m. powodują, że przy dobrej pogodzie widać z nich Beskidy, a przy idealnych warunkach można dostrzec szczyty Tatr.

Historia Stradowa

W Stradowie archeolodzy znaleźli ślady wielu drewnianych chat, półziemianek, pieców i palenisk. Szacuje się, że mieszkało tu kilkaset osób i jak na ówczesne warunki, to było duża osada, prawdopodobnie był to też ważny ośrodek administracyjny.

Z ostatnich badań wynika, że grodzisko w Stradowie z pewnością istniało w czasach plemiennych, między IX a XI wiekiem i było ważnym ośrodkiem państwa Wiślan.

Z upływem czasu okoliczne tereny zostały wchłonięte przez państwo Piastów. W jego organizacji grodziska takie jak Stradów traciły stopniowo na znaczeniu na rzecz grodów kasztelańskich. A taki znajdował się w niedalekiej Wiślicy

W czasie II wojny światowej 11 stycznia 1945 r. w potyczce pod Stradowem oddział Armii Krajowej rozbił oddział złożony z Niemców i Ukraińców.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

Zabytki

• Grodzisko z VIII-XII w., jedno z największych w Polsce.

Główny gród, nazywany Zamczyskiem, zajmował powierzchnię ponad 1,5 ha. Do dziś zachowały się otaczające go, dochodzące do kilkunastu metrów wały ziemne i zagłębienia fosy. Widziane z góry mają kształt zamkniętej podkowy. Do grodu przylegały podgrodzia - od północy Mieścisko, od południowego wschodu Barzyńskie. One także otoczone były zachowanym we fragmentach systemem wałów ziemnych i fos, jednakże nie tak okazałych jak te chroniące Zamczysko.

• Drewniany kościół pw. św. Bartłomieja Apostoła, wzniesiony w 1657 r. przez wojewodę krakowskiego Władysława Myszkowskiego.

Powstał na miejscu kościoła wzmiankowanego po raz pierwszy w 1326 r., który spłonął w 1656 r. W XIX w. został rozbudowany. W kościele znajduje się XVII-wieczny obraz Matki Boskiej Stradowskiej z srebrną sukienką z 1879 r., kamienna chrzcielnica z XVII w., obrazy Chrystusa i św. Marii Magdaleny z XVII-XVIII w., monstrancja i kielichy barokowe, relikwiarz św. Stanisława. Obok świątyni znajduje się drewniana dzwonnica z 1780 r. Dzwon z napisem Polonus me fecit podarowany został przez fundację ks. Szymona Goszczyńskiego. Kościół jest wpisany do rejestru zabytków pod nr A.183/1-2 z 15.01.1957 i z 15.02.1967

Bibliografia

• Kalendarz świętokrzyski 2005. Z dnia na dzień przez stulecia. Kielce 2004.