Stąporków

Stąporków – miasto w woj. świętokrzyskim, w powiecie koneckim, siedziba władz miejsko-wiejskiej gminy Stąporków. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. kieleckiego. Według danych z 31 grudnia 2008 Stąporków miał 5946 mieszkańców.

Miejscowość otrzymała prawa miejskie w 1967 roku. Jest podzielona na kilka dzielnic (obręby): Wołów, Plac Wolności, Centrum (osiedle Żeromskiego, osiedle Leśne, XXX-lecie), Koprusa, Sadykierz, Nieborów.

Przez miejscowość przepływa rzeka Czarna Konecka dopływ Pilicy, a także Młynówka dopływ Czarnej Koneckiej.

Głównymi ulicami są: Piłsudskiego (42) oraz Konecka (42)

Przez miasto przechodzi czerwony szlak turystyczny z rezerwatu przyrody Diabla Góra do Łącznej.

Historia

Początkiem Stąporkowa było powstanie w tym miejscu w połowie XVI w. kuźnicy Stąpor. Jej nazwa pochodziła prawdopodobnie od nazwiska właściciela. W latach 1738–1739 powstał tu wielki piec wybudowany przez kanclerza Jana Małachowskiego. W 1781 miejscowe zakłady zwiedzał hrabia Friedrich Wilhelm von Reden, zasłużony dla rozwoju przemysłu na Górnym Śląsku. Piec w Stąporkowie produkował wówczas 130 cetnarów surówki tygodniowo, tj. więcej niż podobne zakłady górnośląskie.

W 1838 rodzina Małachowskich rozbudowała i unowocześniła zakład. Stary wielki piec został zastąpiony przez dwa nowocześniejsze. W latach 1876 i 1895 miały miejsce kolejne modernizacje. Zakład przestawiono na paliwo koksowe. Powstała prażalnia rud z ośmioma piecami oraz 2 żeliwiaki. W samym zakładzie pracowało wówczas 300 robotników. W kopalniach rudy dostarczających surowca 500 kolejnych.

Pomimo zniszczeń i rekwizycji urządzeń z czasów I wojny światowej, zakład pracował do 1938 r., w latach 20-tych zrezygnowano z wytopu żelaza z rudy na rzecz odlewni żeliwa, a zabudowania przetrwały do 1945, kiedy zniszczone zostały w czasie ciężkich walk o miasteczko. W starych mapach i zdjęciach można znaleźć nazwę miejscowości jako "Stomporków".

Po II wojnie światowej miejscowy przemysł odbudowano. Jako pierwsze uruchomiono kopalnie rudy (Stara Góra, Edward i inne). W późniejszym okresie powstała odlewnia żeliwa, która w 1961 zatrudniała 1100 osób. Liczba ludności Stąporkowa wzrosła z 700 w 1946 do 3472 w 1961.

W 1967 Stąporków uzyskał prawa miejskie. Po roku 1967 wybudowano Ośrodek Zdrowia, Gimnazjum, Hale sportową.

Rodzina Gutów

Pomnik przy ul. Gutów na terenie dawnej wsi Koprusa (obecnie w granicach miasta Stąporków) na polanie pomiędzy zabudowaniami mieszkalnymi. Murowany w formie prostokątnej ściany, ze ściętym, uskokowym daszkiem, na betonowej podstawie, w ogrodzeniu z łańcucha w żelaznych rurkach.

Podczas zwalczania oddziału mjr Henryka Dobrzańskiego "Hubala" na początku kwietnia 1940 r. Niemcy zamordowali w lesie serbinowskim Mariana Guta, niespełna 18-letniego chłopca walczącego w tych oddziałach. Dnia 6 kwietnia 1940 roku żandarmi zamordowali całą rodzinę jeńca: ojca, matkę i dwójkę rodzeństwa, paląc zwłoki wraz z zabudowaniami. Pomnik upamiętnia tamte tragiczne wydarzenia, zaś symboliczna mogiła rodziny Gutów znajduje się na cmentarzu w Niekłaniu.

Oświata

Przedszkola

• Publiczne Przedszkole w Stąporkowie
• Punkt Przedszkolny w Stąporkowie

Szkoły Podstawowe

• Publiczna Szkoła Podstawowa nr 1 w Stąporkowie
• Publiczna Szkoła Podstawowaz nr 2 w Stąporkowie (członek Zespołu Szkół Publicznych w Stąporkowie)

Gimnazja

• Publiczne Gimnazjum w Stąporkowie (członek Zespołu Szkół Publicznych w Stąporkowie)

Szkoły srednie

• Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Stanisława Staszica w Stąporkowie

Religia

Parafia rzymskokatolicka

• Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Stąporkowie

Świadkowie Jehowy

• Zbór w Stąporkowie

Sport w Stąporkowie

MKS Stąporków (Miejski Klub Sportowy Stąporków) - polski klub sportowy ze Stąporkowa powstały w 1948 roku, jako Stal Wołów. W 1957 roku przyjął nazwę RKS (Robotniczy Klub Sportowy) Stąporków. Najbardziej znanymi piłkarzami MKS-u byli: Jan Czarnecki, Kazimierz Słoka, Sławomir Łyczkowski, Tadeusz Lewandowski, Mirosław Piątek, Piotr Jedynak, Adam Piwowarski, Zbigniew Malicki, Andrzej Zieliński oraz Jacek Pęczkowski. Kilku wychowanków klubu odnotowało występy w drugiej lidze. Byli to m.in.: Andrzej Zieliński (Broń Radom), Jan Czarnecki (Korona Kielce) oraz Zbigniew Malicki (Star Starachowice). W 1991 roku klub został rozwiązany ponieważ z finansowania zespołu wycofały się zakłady pracy. W 1995 roku dzięki grupie zapaleńców w Stąporkowie ponownie zagościł ligowy futbol. W przyszłym sezonie MKS będzie występował w III lidze małopolsko-świętokrzyskiej.

Stadion

Stadion Miejski w Stąporkowie

• pojemność - 700 miejsc
• boisko - 104 m x 64 m
• oświetlenie - brak
• adres - ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego 110, 26-220 Stąporków

Obecny skład

Nr Pozycja Piłkarz 86 1 bramkarzBR Mateusz Gwizd 12 1 bramkarzBR Rafał Kwiecień 1 1 bramkarzBR Piątek Łukasz 14 2 obrońcaOB Goraj Norbert 2 2 obrońcaOB Polakowski Artur 2 obrońcaOB Arczewski Mariusz 2 obrońcaOB Rechowicz Łukasz 2 obrońcaOB Majchrzak Paweł 2 obrońcaOB Celibała Karol 2 obrońcaOB Sinkiewicz Rafał 6 3 pomocnikPO Janus Paweł 7 3 pomocnikPO Ciekalski Robert

Nr Pozycja Piłkarz 3 pomocnikPO Lech Michał 15 3 pomocnikPO Rzeszowski Krzysztof 13 3 pomocnikPO Gałązka Grzegorz 3 pomocnikPO Wojasiewicz Kamil 3 pomocnikPO Jarczak Dawid 3 pomocnikPO Toborek Jarosław 11 4 napastnikNA Jedynak Sławomir 4 4 napastnikNA Plewniak Rafał 4 napastnikNA Kokosza Mateusz 4 napastnikNA Boruń Marcin 4 napastnikNA Tracz Damian

• W mieście działa również Hala Widowiskowo-sportowa przy Zespole Szkół Publicznych w Stąporkowie

Ciekawostki

• Miastem włada najmłodsza burmistrz w Polsce - Dorota Łukomska (28 lat).
• Nieoficjalnym symbolem miasta jest wielki grzejnik stojący przed Miejsko-Gminnym Ośrodkiem Kultury, uważany za największy grzejnik świata.
• Przed II wojną światową w ówczesnym Stąporkowie znajdował się Dom Żydowski, który spełniał funkcję synagogi oraz lecznicy. Budynek nie przetrwał wojny, został spalony wkrótce po jej wybuchu.
• Najdłuższa ulica miasta to Górnicza, ok. 2,7 km, z czego 390 m jest częścią drogi krajowej 42.