Jałowęsy

Jałowęsy – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie opatowskim, w gminie Opatów.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnobrzeskiego.

Historia

Pierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą z 1328 r. Wówczas wieś nazywała się Ialovans i wchodziła w skład włości biskupów lubuskich. Wg Jana Długosza w XV w. wieś składała się z 21 łanów ziemi, w tym 2 sołtysich. Miejscowi kmiecie oddawali biskupowi dziesięcinę w wysokości do 20 grzywien. Była tu także karczma. W 1578 r. w źródłach pojawiła się nazwa Ialowaszy. Rejestr poborowy powiatu sandomierskiego z 1629 r. wskazuje, że ówczesnym właścicielem wsi był Władysław Dominik Zasławski-Ostrogski. W 1827 r. wieś liczyła 27 domostw. Pod koniec XIX w. dobra Jałowęs składały się z folwarku Jałowęsy i Karsy. Wieś liczyła 48 domostw.

Etymologia nazwy wsi

Na przestrzeni wieków nazwa wsi ewoluowała. W materiałach źródłowych, poza wspomnianymi, można znaleźć takie nazwy jak: Jalowansz, Jalowansi, Jałowansy, Jalowąssy, Ialowązy, a nawet Yallowassy czy Jałowęty. Nazwa wsi pochodzi od nazwy osobowej Jałowąs, czyli imienia mężczyzny mającego rzadki zarost twarzy lub pozbawionego go w ogóle.

Ciekawostki

O Jałowęsach, w swojej powieści "Jadwiga i Jagiełło", wspomina Karol Szajnocha.