Ożarów

Ożarów – miasto w województwie świętokrzyskim, w powiecie opatowskim. Siedziba miejsko-wiejskiej gminy Ożarów. Prawa miejskie w latach 1569 – 1869 i ponownie od 1988.

W latach 1975-1998 Ożarów administracyjnie należał do woj. tarnobrzeskiego.

Główny zakład przemysłowy jakim jest Grupa Ożarów SA zajmuje się produkcją cementu i masy bitumicznej. Według danych GUS z 01.01.2010 r., Ożarów miał 4679 mieszkańców.

Herbem Ożarowa jest herb szlachecki Rawa, którym pieczętował się m.in. ród hrabiów Ożarowskich.

Położenie

Miasto położone jest we wschodniej części województwa świętokrzyskiego, w powiecie opatowskim, około piętnastu kilometrów na zachód od Wisły.

W Ożarowie krzyżuje się droga krajowa 79 (Warszawa – Sandomierz – Bytom) z drogą wojewódzką 755 (Ostrowiec Świętokrzyski – Kosin).

Historia

Ożarów został założony w 1569 przez Józefa Ożarowskiego na terenach wsi Wyszmontów. Prawa miejskie zostały nadane miastu przez króla Zygmunta Augusta.

Dzięki korzystnemu położeniu na skrzyżowaniu dróg handlowych w Ożarowie rozwijały się handel i rzemiosło. W XVII i XVIII wieku miasto było ważnym ośrodkiem protestanckim. W 1628 roku w Ożarowie odbył się kalwiński synod prowincjonalny.

W roku 1628 wybuchł spór o kościół pomiędzy ożarowskimi katolikami i kalwinami. Pomimo poparcia jakiego udzieliła stronie kalwińskiej, rodzina Ożarowskich – ówczesnych właścicieli miasta – spór zakończył się przejęciem świątyni przez katolików.

W 1767 roku wielki pożar zniszczył centrum miasta, które zostało później odbudowane w innym miejscu. Dawne śródmieście znajdowało się w okolicach obecnej ulicy Kolejowej.

W 1869 roku, podobnie jak wiele innych miast w zaborze rosyjskim, Ożarów utracił prawa miejskie.

W czasie rewolucji 1905 roku Ożarów znalazł się w granicach tzw. Republiki Ostrowieckiej. W grudniu 1907 roku w potyczce z rosyjskimi dragonami zginęło tutaj trzech bojowców PPS.

W 1915 w mieście przebywał Józef Piłsudski. 25 maja do miasta wkroczyła I Brygada Legionów Polskich. Pod Ożarowem doszło do potyczki z oddziałami rosyjskimi, które zostały zmuszone do opuszczenia miejscowości. Wycofujący się Rosjanie doszczętnie spalili Ożarów. Odbudowa trwała w latach 1916-1920.

Od stycznia do października 1942 roku istniało w Ożarowie getto, w którym przebywali Żydzi z Ożarowa, Radomia, Włocławka, a także grupa Żydów z Wiednia. Liczyło ono przeciętnie 4,5 tys. mieszkańców. Jesienią 1942 roku Żydzi wywiezieni zostali do obozu zagłady w Treblince, gdzie najprawdopodobniej wszyscy zostali zamordowani. Ożarów stracił blisko 70% swoich mieszkańców.

W 1972 rozpoczęła się w Ożarowie budowa cementowni. Powstanie dużego zakładu przemysłowego dało miasteczku impuls do szybkiego rozwoju. Pozwoliło to odzyskać prawa miejskie w 1988. Ożarów stał się na powrót miastem, na podstawie uchwały Rady Państwa z 18 grudnia 1987. W latach dziewięćdziesiątych ożarowska cementownia została kupiona przez irlandzki koncern CRH.

Zabytki

• Kościół parafialny pod wezwaniem Świętego Stanisława Biskupa z przełomu XIX i XX wieku. Zbudowany na miejscu wcześniejszego drewnianego kościoła. Obok drewniana dzwonnica z XVIII wieku.
• Kaplica z początku XIX wieku, znajdująca się na ulicy Mickiewicza, postawiona jako akt dziękczynny za ocalenie miasta od zarazy.
• Cmentarz żydowski z XVII wieku, zachowało się w nim w całości okołu stu macew, z XIX i początku XX wieku, oraz około dwustu kolejnych uszkodzonych lub szczątkowych.

Sport

• Alit Ożarów – klub piłkarski