Tudorów

Tudorów – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie opatowskim, w gminie Opatów.

W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie tarnobrzeskim.

Przez wieś przechodzi zielony szlak rowerowy do Opatowa.

Historia

Pierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą z XIV w. W 1361 r. sąd ziemski w Sandomierzu rozstrzygnął spór o stawidła. Zatrzymał je dziedzic Tudorowa Pełko "is suis molendinis et in aggere circa castrum Tudorow", pozbawiając wody młyny w Karwowie. W połowie XV w. wieś była własnością braci Iwana, Pełki i Piotra z rodu Janina. Późniejszym właścicielem był kanonik wiślicki Jan de Tudorow. Tudorów miał łany kmiece, karczmy oraz folwark rycerski, z którego dziesięcinę płacono parafii we Włostowie.

Według rejestru poborowego powiatu sandomierskiego z 1508 r. Tudorów i sąsiednie Dmoszyce należały do Alberta z Dmoszyc.

W 1578 r. Tudorów należał do księcia Ostrogskiego. Wieś miała trzech osadników na 1,5 łanach, 3 zagrodników z rolą, 1 komornika, 1 biednego i 1 rzemieślnika. Pół łanu obsiewano dla dworu.

Według późniejszych spisów, w 1827 r. wieś liczyła 12 domów i 83 mieszkańców. Pod koniec XIX w. w Tudorowie było 18 domów i 116 mieszkańców, funkcjonował też młyn wodny.

Zabytki

• Ruiny rycerskiego zamku z XIV w. Pierwsza wzmianka o zamku pochodzi z akt sądowych z 1361 r. W 1517 r. Jan Tudorowski sprzedał zamek kasztelanowi sandomierskiemu Krzysztofowi Szydłowieckiemu. Dwadzieścia lat później przeszedł na własność Tarnowskich W XVI w. zamkowa wieża, na skutek przebudowy, utraciła walory obronne - zniwelowano otaczające ją wały, zamurowano stare otwory strzelnicze i okna, wykuto nowe. W połowie XVII w. wieżę na powrót przystosowano do celów obronnych. W jej przyziemiu powstała wówczas strzelnica artyleryjska.

W czasie potopu szwedzkiego, będący wówczas własnością Lubomirskich zamek został zniszczony a wieża opustoszała. W następnych latach postępowała dalsza dewastacja, gdyż kamień z opuszczonego zamku służył okolicznej ludności jako budulec.

Do dzisiaj zachowała się zamkowa wieża, a wokół niej zarys fosy. Wieża zbudowana jest z kamienia, na planie prostokąta o wymiarach 9,3 m x 10,5 m i ma sześć kondygnacji. W jej wnętrzu zachowały się ślady po belkach drewnianych stropów. Na wyższych kondygnacjach znajdują się otwory okienne oraz strzelnice. Widoczne są także fragmenty murów przyziemia.

Współcześnie ruiny są własnością rzeźbiarza Gustawa Hadyny, który przystosowuje je do celów mieszkalnych.

Bibliografia

• Marek Baradziej, Opatów. Miasto na Bursztynowym Szlaku, Kraków 2004, ISBN 83-89676-26-5
• Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa 1880