Średnia ocena: 3.8
liczba ocen: 18
Ilość kodów pocztowych: 1
Współrzedne geograficzne N: 50.874439
Współrzedne geograficzne E: 21.228331
Strefa numeracyjna: Kierunkowy 41
Tablice rejestracyjne: TOS
Dzielnica: Dwór
Dzielnica: Garbacz-Jeziorko
Dzielnica: Garbacz-Skała
Dzielnica: Komorniki
Dzielnica: Przydanki
Garbacz – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie ostrowieckim, w gminie Waśniów.
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.
Przez miejscowość przepływa rzeczka Garbatka. Znajdują się tu również liczne pokłady piaskowca czerwonego.
Garbacz, łącznie z przyległą wsią Grębocice, został wspomniany przez Długosza w aktach z 1328 jako własność biskupów lubuskich pod nazwą Garbatz.
W roku 1578 Mikołaj Radziwiłł płacił tu od 13 osadników, 1 komornika i 1 ubogiego.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego podaje, iż Garbacz był folwarkiem w powiecie opatowskim, gminie Boksyce, parafii Momina (łącznie z wsiami Garbacz-Skała i Garbacz-Jeziorko).
W 1827 roku miejscowość liczyła 34 domy i 220 mieszkańców. Pod koniec XIX wieku Garbacz folwark miał 7 domów, 114 mieszkańców, 984 morgi ziemi oraz młyn wodny. Z kolei wsie włościańskie Garbacz-Skała i Garbacz-Jeziorko liczyły 40 domów, 314 mieszkańców i 347 mórg ziemi.
Około roku 1829 majątek Garbacz został zakupiony przez filozofa Józefa Gołuchowskiego, który wraz z żoną mieszkał w nim do swojej śmierci w roku 1858. To właśnie w Garbaczu napisał jedno ze swych największych dzieł: Dumanie nad najwyższymi zagadnieniami człowieka. Gołuchowski uważany był za niezwykle sprawnego gospodarza, m.in. dzięki uprzemysłowieniu gospodarstwa. W swych dobrach gościł często praktykantów z Instytutu Agronomicznego w Marymoncie. Późniejszymi właścicielami majątku do roku 1945 była rodzina Jagnińskich z Jagnina herbu Tarnawa (w ich posiadaniu był także majątek w Zochcinie). Tablice nagrobne Gołuchowskiego ufundowana przez jego bratanka Xawerego Jagnińskiego oraz pozostałych zmarłych z rodziny Jagnińskich znajdują się w kościele parafialnym w Mominie.
Po wojnie majątek popadł w ruinę. Drewniany dwór spłonął w wyniku zaprószenia ognia przez nowych lokatorów, a kolumna z popiersiem myśliciela wzniesiona na dziedzińcu folwarcznym została zniszczona przez funkcjonariuszy pobliskiego posterunku Milicji, którzy uczynili z pomnika tarczę strzelniczą. Do czasów obecnych zachowała się jedynie kamienna kapliczka oraz oraz resztki parku podworskiego ze starodrzewem (znaleźć tam można okazy kasztana jadalnego). Teren parku przeszedł w posiadanie prywatne, a obecny właściciel ufundował w nim nowe popiersie Gołuchowskiego.
Na terenie Garbacza znajduje się park podworski (wraz ze stawami) wpisany 12 grudnia 1957 do rejestru zabytków województwa świętokrzyskiego pod numerem ewidencyjnym 595 (obecnie w posiadaniu prywatnym). W Garbaczu-Jeziorku spotkamy natomiast neolityczne kurhany.
Ostatnia data aktualizacji: 2012-03-18 15:30:32