Pawłów (powiat starachowicki)

Pawłów – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie starachowickim, w gminie Pawłów.

W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa kieleckiego.

Miejscowość jest siedzibą gminy Pawłów.

Historia

W XV w. właścicielem wsi był Jan Skrzątka Pawłowski herbu Godziemba. W 1471 r. Pawłowski zamienił Pawłów na Wojsław w parafii Mielec, z opatem klasztoru świętokrzyskiego Michałem z Lipia, za co otrzymał też 20 grzywien dopłaty. Wg Jana Długosza znajdował się tu wówczas kościół drewniany, który pobierał dziesięcinę o wartości 12 grzywien, od dziesięciu łanów kmiecych, 3 ogrodników, 2 karczm w rolą i folwarku.

Według rejestru poborowego powiatu sandomierskiego z 1578 r. wieś była własnością klasztoru na Świętym Krzyżu. Miała 6 osadników, 3 łany, 3 zagrodników z rolą i jednego komornika.

W 1827 r. Pawłów miał 18 domów i 127 mieszkańców. W 1836 r. spłonął drewniany kościół. Według Słownika geograficznego Królestwa Polskiego w latach 80. XIX w. Pawłów był wsią i folwarkiem majoratem w gminie Rzepin w powiecie iłżeckim. Znajdował się tu murowany kościół parafialny. Wieś miała 39 domów, 370 mieszkańców i 625 mórg ziemi. Folwark miał 10 domów i 283 mórg.

Zabytki

• kościół parafialny z 1867 r., zachowane elementy barokowego wyposażenia
• dawny cmentarz parafialny z 1 połowy XIX w., zachowane nagrobki okolicznych rodzin ziemiańskich
• murowany dwór z 2 poł. XIX w., do 1950 własność rodziny Juńskich. Ostatni właściciel, Stanisław Juński - pochowany na nowym cmentarzu - był w latach międzywojennych sędzią Sądu Najwyższego.

Bibliografia

• Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa 1880-1885, Tom VII, s. 905