Pełczyce (województwo świętokrzyskie)

Pełczyce – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie staszowskim, w gminie Bogoria. Wieś przynależy do parafii Olbierzowice.

Historia

O wsiach Pełczyce Wielkie (Major) i Małe (Parva) wspomina Jan Długosz w Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis napisanej w latach (1470–1480). Pełczyce Małe były własnością szlachcica o imieniu Piotr. We wsi znajdowały się łany folwarczne, łany kmiece, karczma, ogrodziarze, z których dziesięcinę pobierał pleban z Olbierzowic. Pełczyce Wielkie należały do Jana Pulya herbu Syrokomla. W Pełczycech Wielkich były również łany kmiece.

Według rejestru poborowego z 1508 wieś Pełczyce Wielkie należała w części do Elżbiety Krzesimowskiej, która płaciła 1 grzywnę i 12 groszy poboru. Pozostała część należała do Pawła Lipnickiego herbu Hołobóg, który płacił 7 grzywien poboru. Według rejestru poborowego z 1578 z wsi Pełczyce Wielkie podatki płacił Jakub Lipnicki. Wieś miała 1 osadnika i 1 łan. Z wsi Pełczyce Małe podatki płacili: Stanisław Krzesimowski za 2 zagrodników, Andrzej syn Andrzeja za 2 zagrodników, Chronowska za 1 osadnika, 1/4 łana i 2 zagrodników.

W okresie Rzeczypospolitej Obojga Narodów (I Rzeczpospolita) wieś wieś do 1795 wchodziła w skład powiatu sandomierskiego w województwie sandomierskim. Po III rozbiorze wieś znalazła się najpierw (1795–1803) w cyrkule sandomierskim w prowincji Nowa Galicja Cesarstwa Austiackiego, a następnie (1803-1809) w cyrkule kieleckim.

W latach 1810–1815 wieś znajdowała się w zgromadzeniu gminnym w powiecie sandomierskim, departament radomski Księstwa Warszawskiego. Po 1815 wieś w składzie powiatu sandomierskiego w Obwodzie sandomierskim wchodziła w skład województwa sandomierskiego w Królestwie Polskim będącym w unii personalnej z Imperium Rosyjskim. W 1827 Pełczyce Górne (dawne Wielkie) liczyły 11 domów i 70 mieszkańców, a Pełczyce Dolne (dawne Małe) liczyły 16 domów i 59 mieszkańców.

Po reformie administracji Królestwa Polskiego w 1837 wieś wchodziła w skład nowo utworzonego Okręgu sandomierskiego w powiecie sandomierskim w guberni sandomierskiej. Po kolejnej reformie, w 1844, wieś znalazła się w gminie Górki w Okręgu sandomierskim, w powiecie sandomierskim nowej guberni radomskiej. Stan ten trwał do 1915. W 1885 Pełczyce Górne obejmowały 334 morgi, w tym 231 morgi należało do dworu i 13 osadników oraz 103 morgi włościańskie. Wieś liczyła 8 domów i 71 mieszkańców. We wsi znajdował się również folwark. Natomiast Pełczyce Dolne obejmowały 327 mórg, w tym 253 morki należało do dworu i 15 osadników oraz 74 morgi włościańskie. Wieś liczyła 8 domów i 71 mieszkańców. W okresie I wojny światowej po porażkach armii rosyjskiej, wieś w latach 1915–1918 znajdowała się na obszarze okupowanym przez Cesarstwo Austro-Węgierskie zwanym Generalnym Gubernatorstwem Lubelskim.

Po odzyskaniu niepodległości w II Rzeczypospolitej wieś wchodziła w skład gminy Jurkowice w powiecie sandomierskim w województwie kieleckim. Po przegranej kampanii wrześniowej w 1939 wieś w latach 1939–1944 znalazła się pod okupacją III Rzeszy w utworzonym Generalnym Gubernatorstwie w Dystrykcie radomskim w powiecie opatowskim. Wieś na dzień 1 marca 1943 liczyła 500 mieszkańców.

W PRL wieś, w składzie gminy Jurkowice, ponownie znalazła się w powiecie sandomierskim w województwie kieleckim. Po reformie w 1954 była w gromadzie Jurkowice. W wyniku kolejnej reformy w 1956 wraz z gromadą Jurkowice znalazła się w powiecie staszowskim, po kolejnej w 1973, znalazła się w składzie gminy Bogoria, a w 1975, wraz z gminą Bogoria, w nowo utworzonym województwie tarnobrzeskim.