Smerdyna

Smerdyna – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie staszowskim, w gminie Staszów.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnobrzeskiego.

Przez wieś przebiega szlak Małopolska Droga św. Jakuba.

Położenie

Miejscowość położona jest około 18 km od Staszowa.

Smerdyna dzieli się na Górną i Dolną. Przylegające do wsi przysiółki mają swoje własne nazwy, są to m.in.: Przyłoski, Opalina i mniejsze Paśtwiska, Kaczkówka, Dworskie, Gęsia Ulica i Gojsce. Wieś liczy ok. 350 domów.

Smerdynę otaczają wsie: Czajków Pn. , Czajków Pd. , Łukawica, Budy , Wiązownica Kolonia, Wiązownica Mała oraz Wiązownica Duża.

Historia

Wieś powstała w XII wieku, jako osada smerdów. To od nich pochodzi prawdopodobnie nazwa miejscowości. Jednak legenda głosi, że nazwa pochodzi z okresu, kiedy miejscowy możnowładca wybudował dzwonnicę, aby zwoływać ludzi do pracy, a ponieważ słychać było szmer rzeki i odgłos dzwonów, który brzmiał jak dyna, dyna, stąd nazwa Smerdyna.

Gospodarka

Smerdyna słynie przede wszystkim z kamieniołomów i wydobywanego w nich piaskowca i wapnia. Ludność w większości trudni się wydobyciem tych surowców. Ponadto utrzymuje się z zalesień, handlu i ze względu na słabe gleby, tylko w niewielkim zakresie z uprawy roli.

Zabytki

We wsi znajduje się zabytkowy dworek i pozostałości innych zabudowań dworskich, w tym dzwonnicy.

Ujęcie wody pitnej

Obecnie w Smerdynie znajduje się 1 główne ujęcie źródlanej wody. W dawniejszych czasach źródeł tych było o wiele więcej jednak wszystkie zostały zaniedbane przez ludzi. Do dziś do Smerdynianki (rzeki przepływającej przez Smerdynę, biorącej początek w głównym źródle wody) wrzucane są śmieci, co coraz bardziej zanieczyszcza środowisko wsi, prowadząc do nieuniknionego zmarnowania naturalnych zasobów.

Kościoły

Smerdyna należy do parafii Wiązownica Kolonia. W Wiązownicy Kolonii znajduje się także główny Kościół parafii. W Smerdynie w 2006 roku wzniesiona została kaplica pod wezwaniem bł. Urszuli Ledóchowskiej

Edukacja

W Smerdynie znajduje się szkoła podstawowa i przedszkole. Do szkoły uczęszcza około 80 dzieci, nie tylko ze Smerdyny, ale także z innych, okolicznych wsi. W trakcie wojny szkoła pełniła funkcję szpitala, po wojnie odbywały się w niej zebrania, organizowane były dziecińce wiejskie (w okresie żniw, w czasie gdy część rodziców pracowała w polu Towarzystwo Przyjaciół Dzieci organizowało dzieciom zajęcia).

Zaopatrzenie

We wsi znajdują się obecnie 3 sklepy, z czego dwa sieci GS.

Służby porządkowe

W Smerdynie znajduje się Nowa Remiza Strażacka, zrzeszająca wielu strażaków ze Smerdyny. OSP posiada jeden wóz strażacki.