Lipowina

Lipowina (niem. Lindenau) – osiedle w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie braniewskim, w gminie Braniewo przy drodze wojewódzkiej nr 507.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego.

Historia

Pierwotnie wieś czynszowa wzmiankowana w roku 1339. Wieś była własnością rodziny von Kalnein w latach 1567-1704. Od 1739 przeszła na własność Albrechta Zygmunta von Zeigut-Stanisławskiego, generalnego poczmistrza Prus Królewskich ( syn warmińskiego wójta krajowego Wacława Stanisławskiego), Stanisławski był także właścielem m.in. Mołdyt i pałacu) w Królewcu). Około 1835 Lipowina przeszła na własność rodu zu Dohna-Lauck, następnie dora te były w posiadaniu rodziny von Restorff. Ostatni z rodu Horst von Restorff był właścicielem Lipowiny przed rokiem 1945.

Kościół

Kościół wybudowano tu z kamienia pod koniec XV wieku, z wieżą o drewnianej izbicy z roku 1575 oraz dwiema kaplicami grobowymi Stanisławskich i von Bredow z XVIII wieku. Kościół został zniszczony w 1945 roku.

Parafia w Lipowinie pod koniec XVw. należała do archiprezbiteratu braniewskiego. Współcześnie Parafia Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski (ponownie powstała 3 maja 1990) należy do dekanatu braniewskiego.

Pałac

We wsi znajdują się ruiny pałacu Stanisławskiego. Pałac wybudowany był w 1740 .r w stylu barokowym. Po 1945 pałac użytkowany był przez Stację Hodowli Roślin, spłonął w 1979 r., obecnie w trakcie odbudowy. Obok znajdują się pozostałości parku z 1790 ze stawem i wyspą.

Bibliografia

• Tadeusz Chrzanowski, Przewodnik po zabytkowych kościołach północnej Warmii, Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, Olsztyn, 1978. (str. 7)
• Tadeusz Oracki, "Słownik biograficzny Prus Książęcych i Ziemi Malborskiej od połowy XV do końca XVIII wieku L-Ż", Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie, Olsztyn, 1988. (biografie dwóch Stanisławskich).
• Rzempołuch Andrzej - " Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich", Agencja Wydawnicza "Remix", Olsztyn, 1992, ISBN 83-900155-1-X. (str. 36-37)
• Darmochwał T., Rumiński M. J., Warmia Mazury, przewodnik. Agencja TD, Białystok, 1996.
• Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec "Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich" (Wydanie III poszerzone i uzupełnione), wyd. Studio ARTA, Olsztyn 2001, ISBN 83-912840-2-6 (Str. 34-38)