Gudniki (powiat kętrzyński)

Gudniki (niem. Gudnick) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Korsze.

W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.

Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 590.

Historia

Wieś lokowana była w 1340 roku na pięciu włókach. Zasiedlona została przez Prusów. Po wojnie trzynastoletniej wieś znajdowała się na terenie Prus Zakonnych, później Prus Książęcych na pograniczu z Warmią.

W 1913 roku Gudniki wraz Łankiejmami (siedziba majoratu) i nieistniejącym folwarkiem od przedstawiciela rodu von der Groeben dzierżawił Walter Hering, a ostatnim dzierżawcą był Albert Krieger. Dzierżawione majątki miały powierzchnię 920,5 ha. W tym czasie w Gudnikach był nieduży dwór i cegielnia.

Przed II wojną światową w Gudnikach funkcjonowała szkoła jednoklasowa (budynek szkoły z 1870 r.). Po roku 1945 była tu szkoła czteroklasowa.

Po 1945 dawny majątek ziemski włączony był do PGR, we wsi równolegle funkcjonowały też gospodarstwa chłopskie. W roku 1973 Gudniki należały do sołectwa Babieniec, a obecnie są wsią sołecką.

Dawna parafia

Pod koniec XVw. była tu samodzielna parafia, która należała do archiprezbiteraratu reszelskigo. Po reformacji, gdy na terenie Prus Książęcych od 1525 wprowadzono wyznanie luterańskie jako obowiązujące kościół w Gudnikach do roku 1528 był filią katolickiej parafii w Reszlu. Później był kościołem filialnym parafii luterańskiej w Łankiejmach do 1945 r. Pierwszym znanym pastorem dla tych kościołów był Johann Wagner w latach 1554-1557, a ostatnim Curt Schlösser w latach 1939-1945. W okresie od XVI do XVIIIw. nabożeństwa odprawiane były tu w języku niemieckim i polskim. Po I wojnie światowej katolicy z Gudnik należeli do parafii w Korszach. W grupie tej prowadzili działalnść duszpasterską pallotyni z placówki misyjnej w Klewnie.

Współcześnie jest to kościół filialny pod wezwaniem św.Andrzeja Boboli parafii katolickiej w Reszlu.

Zabytki

• Kościół z drugiej połowy XIVw. murowany z cegły i kamienia polnego, przebudowany w roku 1731, z dobudowaną wówczas niską drewnianą wieżą. Wyposażenie wnętrza kościoła pochodzi z XVII i XVIIIw. Na uwagę zasługuje płyta nagrobna szwedzkiego lekarza Johana Bernarda Varnbagena z datą 1647. Płyta wykonana jest z czerwonego marmuru.
• Obelisk przy kościele upamietniający siedemnastu mieszkańców wsi poległych w czasie I wojny światowej.
• Ruiny kaplicy grobowej przedstawicieli rodu von der Groeben z Łankiejm. Kaplica znajduje się nieco dalej od kościoła, na wzniesieniu przy drodze w stronę Reszla.
• Pozostałości nieczynnego wiejskiego cmentarza.

Demografia

Wieś w roku 1785 miała 23 domy mieszkalne, a w roku 1817 było ich 26.

Liczba mieszkańców: w roku 1817 – 226 osób, w 1925 – 274 osoby, w 1939 – 223 osoby, w 1970 – 100 osób.

Bibliografia

• "Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic", Pojezierze, Olsztyn, 1978. (str. 188 – opis wsi)
• Rudolf Grenz, "Der Kreis Rastenburg", Marburg/Lahn, 1976. (str. 227 – parafia Łankiejmy-Gudniki, str. 308 – majątek, dzierżawcy)
• Wulf/Tiesler, Das war unser Rastenburg, Gesamtherstellung Gerhard Rautenberg, Leer, 1983. ISBN 3-7921-0290-0 (str. 137 – rok 1340 zał. wsi)

Zobacz też: Gudniki