Klewno (województwo warmińsko-mazurskie)

Klewno (niem. Klawsdorf) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Reszel.

Do 1954 roku siedziba gminy Klewno. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Wieś położona jest na Warmii, pierwotnie była na terenie komornictwa zarządzanego przez burgrabiów reszelskich, później na obszarze powiatu reszelskiego, powiatu biskupieckiego i kętrzyńskiego.

Na zachód od wsi rozciągało się podłużne jezioro zaznaczone na XVIII w. mapie. Woda wypływajaca z jeziora do Sajny napędzała młyn i folusz.

Wieś położona jest tuż przy Reszlu, na północny wschód od tego miasta. Pola wsi od miasta oddzielone były linią kolejową biegnącą od Kętrzyna , przez Reszel, Sątopy-Samulewo, Bisztynek do Lidzbarka, a rozebraną przez Armię Czerwoną w 1945 r.

Historia

Wieś w XVIIIw. nosiła nazwę Clausdorf, od XIX w. Klawsdorf. W nazwie tej tkwi rdzeń pruski nazwy odosobowej Clawke, lub Klawke.

Klewno to najstarsza wieś w pobliżu Reszla. Zasadźcami wsi na polu Lauchogede byli dwaj Prusowie: Klausio i Susik. Zgodnie z aktem lokacyjnym Klewna z 1 listopada 1366 zobowiązani oni byli do obsadzenia 60 włók przez okres pół roku osadnikami, pod rygorem utraty praw lennych. Dla osadników ptrzyznany był dziesięcioleni okres wolnizny. Wieś w znacznej części została zniszczona w czasie wojny polsko-krzyżackiej 1519-1521. Zniszczenie przedmieść Reszla, w tym i pobliskiej wsi miało miejsce 23 sierpnia 1520 r. Po wojnie leżało odłogiem w Klewnie 29 włók, z których sześć obsadzono do 1533, a pozostałe do 1586 roku.

W roku 1611 biskup warmiński Piotr Tylicki przekazał szlachcicowi Mateuszowi Pakuszowi ze Smolajn oraz jego małżonce jedną morgę ziemi z przeznaczeniem na budowę karczmy. Pakosz dożywotnio został zwolniony z czynszów i powinności jakie ciążyły na karczmarzach.

Szkoła w Klewnie w 1935 roku miała dwóch nauczycieli i 118 uczniów. W 1976 w Klewnie funkcjonowała czteroklasowa szkoła i świetlica wiejska.

17 lipca 1945 w Klewnie powstała gmina wiejska, której siedzibę jeszcze w tym roku przeniesiono do Reszla. Wójtem był wówczas Aleksander Karpowicz. Gmina miała powierzchnię 10940 ha, na jej obszarze mieszkało 2010 osób i było 11 sołectw. Klewno było też siedzibą gromady, którą zlikwidowano 1 stycznia 1955. Klewno stało się wsią sołecką.

Demografia

W ruku 1783 w Klewnie było 35 domów, a w 1820 było ich 44. Właścicielem majątku ziemskiego w 1847 był tu Aleksander Droz.

• Mieszkańcy: w roku 1820 - 274 osoby, w 1848 - 521, w 1933 - 842, w 1939 - 892.

Inne

W Klewnie funkcjonuje gospodarstwo agroturystyczne, które z racji hodowli kóz nazywane jest "Kozią Górką". W budynku mieszkalnym tego gospodarstwa jedno z pomieszczń było kaplicą pallotynów.

• Zobacz też:
• Parafia Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Reszlu

Bibliografia

• Biskupiec z dziejów miasta i powiatu, Pojezierze, Olsztyn, 1969. (str. 164-165)
• Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic, Pojezierze, Olsztyn, 1978 (str. 193-195)
• Mapa Schroettera 1796-1802