Łankiejmy

Łankiejmy (do 1945 niem. Langheim) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Korsze.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Historia

Nazwa wsi wywodzi się z języka pruskiego, w którym lanka znaczy łąka, a kaym – wieś.

Wieś założona w 1367 r. przez wielkiego mistrza Winrycha von Kniprode, który nadał Janowi Straupemu 74 włóki na prawie chełmińskim. Wcześniej było tu zapewne grodzisko staropruskie.

Wieś od XIV w. do XVI w. była w rękach rodziny Truchsses von Wetzhaussen. Przeszła ona następnie w posiadanie rodu von der Groeben, związanego z Koroną i z kulturą polską. Fryderyk von der Groeben (1645-1712), generał-lejtnant wojsk polskich, brał udział w odsieczy wiedeńskiej Jana Sobieskiego, walczył też wcześniej pod jego sztandarami przeciwko Turkom. W muzeum kętrzyńskim zachowała się chorągiew pogrzebowa z portretem Fryderyka von der Groebena. Potomek rodu w roku 1772 urządził w Łankiejmach ośrodek niezamożnych członków rodziny. Z tego też okresu pochodzą tarcze zegarowe umieszczone na czterech stronach wieży kościelnej.

Od 1954 roku Łankiejmy stanowiły siedzibę gromady. Pierwszym przewodniczącym Prezydium GRN był Antoni Wełpa, a od roku 1958 Teofil Dach. 1 stycznia 1960 roku w wyniku korekt w podziale administracyjnym gromadę tę zniesiono.

Od 1 lipca 1974 roku w Łankiejmach na obszarze 5091 ha utworzono Przedsiębiorstwo Gospodarki Rolnej o charakterze uniwersalnym, wchodzące w skład Kętrzyńskiego Zjednoczenia Rolniczo-Przemysłowego. Przedsiębiorstwo miało dobre wyniki w produkcji bobiku, wysiewanego tu zwykle już w lutym.

W roku 1970 były tu ośmioklasowa szkoła podstawowa, przedszkole na 30 dzieci, punkt zdrowia. W 1973 roku do sołectwa Łankiejmy, gmina Korsze, należało pięć miejscowości. Jest tutaj szkoła podstawowa, gimnazjum, filia biblioteczna Miejsko-Gminnej Biblioteki Publicznej w Korszach.

Kościół

Kościół parafialny w stylu gotyckim z cegły i kamienia wybudowano pod patronatem rodu Truchsses von Wetzhaussenów w latach 1375-1400. Wieżę wybudowano na przełomie XV-XVI wieku. Od reformacji do II wojny światowej użytkownikami świątyni byli ewangelicy. Pierwszym pastorem zaś był Jan Wagner (1554-1567).

Dnia 17 stycznia 1818 wielka wichura zniszczyła zadaszenie, wschodni szczyt oraz wieżę, którą odbudowano od drugiej kondygnacji jeszcze w tymże roku.

Ołtarz główny (1682 r.), ambona (1687 r.), krucyfiks (1515 r.), rokokowe organy (1882 r.), ławy (XVII w.), cztery epitafia (3 rodziny Truchses von Wetzhausen), tablica z nazwiskami poległych w czasie wojny. Od roku 1528 filią kościoła w Łankiejmach była świątynia w Gudnikach. Do parafii należały Gudniki i Sarkajmy. Świątynię odnowiono w roku 1911. W pomieszczeniach pod wieżą znajdują się cztery renesansowe płyty nagrobne z naturalnej wielkości postaciami zmarłych członków starego rodu Truchsses von Wetzhaussen, do którego do XVI wieku należała wieś. Epitafia pod koniec drugiej połowy XX w. przeniesione zostały do lapidarium w Kętrzynie. Lapidarium to znajduje się przy zachodniej ścianie bazyliki-kolegiackiej św. Jerzego w Kętrzynie.

Pałac

W starym parku krajobrazowym zachowały się ruiny pałacu klasycystycznego, budowanego w latach 1798-1805 r. według projektu Davida Gilly. Zdobił go olbrzymi portal z kolumnami. Spalony przez żołnierzy sowieckich w 1945 r. Ruiny pałacu rozebrano w latach 70. Zachowane zabudowania gospodarcze i pozostałości parku krajobrazowego.

Demografia

W 1785 roku Łankiejmy miały 22 domy, w 1817 roku 24 domy. Mieszkańcy: w roku 1817 - 181 osób, w 1939 - 733, w 1970 - 448, w 2004 - 505.

Bibliografia

• Zofia Licharewa, "Kętrzyn. Z dziejów miasta i powiatu.", "Pojezierze", Olsztyn 1962. (str. 98)
• "Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic", Pojezierze, Olsztyn, 1978 (str. 202-204)