Robawy

Robawy (niem. Robaben, Robawen) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Reszel przy skrzyżowaniu dróg wojewódzkich nr 590 i 594.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

W przeszłości Robawy znajdowały się na terenie powiatu reszelskiego, a później powiatu biskupieckiego.

Nazwy wsi używane przed 1945 w literaturze polskiej: Robawy, Robowy i Robowo. Jedna z wcześniejszych nazw miejscowości to Borgholez.

Historia wsi

Zasadźcą wsi był Ditlen Robabe. Wieś lokowana była na prawie chełmińskim 6 sierpnia 1363 r na mocy przywileju biskupa warmińskiego Jana. W 1722 r. wieś była w posiadaniu Sebastiana Młodzianowskiego, dworzanina biskupa Teodora Potockiego. Biskup Ignacy Krasicki w Robawach nadał karczmę Piotrowi Makomaskiemu oraz 8 włók Annie Lożance. Sołtysem wsi był Markuszewski.

W maju 2007 r. kętrzyńscy archeolodzy odkryli w Robawach cmentarzysko, w którym znajdowały się przedmioty z okresu końca wpływów rzymskich i początków wędrówki ludów, czyli od III do IV w. n.e. Archeolodzy odkryli 11 grobów ciałopalnych przy czym każdy z nich posiadał inne wyposażenie - męskie zawierały obcięte łby końskie z wędzidłami lub poćwiartowane konie, kobiece natomiast przęśniki, paciorki szklane i zapinki kuszowate z brązu.

Zabytki

Kaplica. W 1733 Markuszewscy ufundowali w Robawach kaplicę konsekrowaną pw. św.Anny. Kaplica została rozbudowana w 1929 r. w ten sposób, że pierwotna kaplica stanowi prezbiterium całej budowli. Kaplica jest orientowana i jej architektura prezentuje styl barokowy. Wewnątrz kaplica przykryta jest sklepieniem krzyżowym i posiada dach siodłowy. W kaplicy znajduje się rokokowy ołtarzyk - dzieło Chrystiana Bernarda Schmidta. W ołtarzu Pieta z 1671 r. - jest to kopia starszej rzeźby. Ozdobą kaplicy są też cztery cynowe świeczniki (XVIII w.) wykonane w Królewcu. Kaplica należy do parafii w Reszlu.

Barokowe kaplice stacji różańcowych - po obu stronach drogi, na odcinku Reszel-Święta Lipka jest ich 15.

Demografia i inne

W XIX w. wieś miała obszar 1096 ha. Poniżej informacje o liczbie mieszkańców:

• 1783 we wsi było 36 domów.
• 1820 we wsi było 28 domów, w których mieszkało 248 osób.
• W drugiej połowie XIX w. były tam 52 domy, 546 mieszkańców, w tym 450 katolików.
• 1910 we wsi było 518 mieszkańców.

Bibliografia

• "Słownik gegraficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich", Tom IX (str. 696), Warszawa, 1888.
• "Przewodnik po zabytkowych kościołach południowej Warmii", Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1973
• "Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic", Pojezierze, Olsztyn, 1978