Wilkowo (powiat kętrzyński)

Wilkowo (niem. Wilkendorf) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Kętrzyn.

W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.

Wieś położona jest przy drodze wojewódzkiej 591 Kętrzyn – Mrągowo.

Historia

Wieś została lokowana w 1369 r. przez wielkiego mistrza krzyżackiego Winricha von Kniprode na 12 włókach. Osadnicy na 15 lat zwolnieni byli z opłat czynszowych. Wieś w 1426 r. powiększona została do 24 włók. We wsi było też na oddzielnych włókach pięć służb rycerskich.

Epizod z wojny trzynastoletniej

W czasie wojny trzynastoletniej w 1454 r. chłopi z Wilkowa wzięli czynny udział w zdobyciu zamku krzyżackiego w Kętrzynie. Pochwycony został prokurator krzyżacki Wolfgang Sauer. Skazano go na śmierć poprzez "sąd boży". Na zamarzniętym stawie młyńskim wykuto wielki przerębel. W poprzek przerębla położono pień drzewa, który polano wodą. Sauer miał przedostać się na drugą stronę przerębla po pniu drzewa. Gdyby przeszedł, zostałby uwolniony. Jednak poślizgnął się i wpadł do lodowatej wody. Został po nim pływający kapelusz.

Rozruchy chłopskie rozwijały się na terenie wschodniej części Mazur. W 1455 r. spalono zamek w Giżycku, a chłopi i szlachta pruska oblegali zamek w Rynie. Jednak 30 stycznia 1456 r. oblegających Ryn rozbiły wojska krzyżackie. W październiku 1460 r. wojska zakonne zdobyły Welawę i poddały się im Bartoszyce. Od lipca 1461 r. Krzyżacy oblegali Sępopol, który zdobyli w październiku. Kętrzyn i Frydląd poddały się w listopadzie 1461 r.

Parafia w Wilkowie

Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Wilkowie należy do dekanatu Kętrzyn I

W Wilkowie przed reformacją nie było kościoła w strukturze sieci parafialnej biskupstwa warmińskiego. Kaplicę w Wilkowie obsługiwał krzyżacki kapelan z zamku w Kętrzynie. Po wcześniejszych rozruchach nie chciano tam przyjąć zamkowego kapelana. W dniu 18 października 1490 r. wielki mistrz krzyżacki Jan Tieffenn napisał list do biskupa warmińskiego Łukasza Watzenrode, aby ten zechciał skierować do obsługi kaplicy w Wilkowie kapłana z kościoła św. Jerzego w Kętrzynie.

Pod koniec XIX wieku w Wilkowie wybudowano nowy kościół, który obsługiwali kapłani ze Świętej Lipki. W Wilkowie dnia 24 maja 1937 r. utworzono samodzielną parafię katolicką. Obecnie do parafii w Wilkowie należy kościół filialny w Bezławkach.

Szkoła

Po II wojnie światowej szkoła w Wilkowie została ponownie uruchomiona w listopadzie 1947. W roku tym była to szkoła trzyklasowa z 50 uczniami. Szkoła powstała z inicjatywy Czesławy Jasińskiej.

W latach dziewiędziesiątych XXw. szkoła przeniosiona została do nowego budynku z halą sportową. Po ostatniej reformie oświaty ośmioklasowa szkoła podstawowa przekształcona została w szkołę sześcioklasową, a dzieci dowożono do Gimnazjum w Karolewie. W celu uniknięcia zbędnych przewozów dzieci i właściwego wykorzystania pomieszczeń szkoły w Wilkowie powstał Zespół Szkół im. Mikołaja Kopernika. W budynku funkcjonuje gimnazjum, szkoła podstawa, grupa przedszkolna oraz stołówka. Dyrektorem całości jest Jarosław Charkot.

Demografia

W roku 2000 we wsi mieszkało 248 osób.

Bibliografia

• Zofia Licharewa,"Kętrzyn. Z dziejów miasta i powiatu", wyd. "Pojezierze", Olsztyn 1962. (str. 92-93)
• "Kętrzyn z dziejów miasta i okolic" (str. 238-239), wyd. "Pojezierze", Olsztyn 1978.

Zobacz też

• Wilkowo