Henrykowo (powiat lidzbarski)

Henrykowo (niem. Heinrikau) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie lidzbarskim, w gminie Orneta.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego.

Przez miejscowość przebiega droga wojewódzka nr 507.

Historia

Wieś założona została około 1304 najprawdopodobniej przez Henryka Laberyka i wymieniana była już z kościołem roku 1312 i 1316. Ponownej lokacji w roku1326 na obszarze 113 włók dokonała kapituła warmińska. Sołtysem Henrykowa został wówczas Gerard.

Wieś została zniszczona w czasie wojny głodowej i wojny trzynastoletniej.

W roku 1656 w Henrykowie użytkowane było 107 włók. W tym roku było tu trzech sołtysów, 23 gospodarstwa chłopskie i kilku zagrodników.

Kościół

Obecny kościół był wybudowany w drugiej połowie XIV wieku. Kościół pw. św. Katarzyny był ponownie konsekrowany w 1501 r. Drewnianą wieżę wymieniono na murowaną w roku 1715. Odnawiany był w latach 1721, 1795, 1886 i w roku 1960. Ten ostatni remont związany był z usuwaniem skutków zniszczeń z 1945 roku. Jest to kościół salowy z gotycką zakrystią od północy i kruchtą od południa.

Ołtarz główny z około 1800 wykonany w pracowni Christiana Beniamina Szultza. Ołtarz ten i ołtarze boczne poświęcone były w 1805 przez biskupa pomocniczego Andrzeja von Hattena. W ołtarzu głównym znajdują się obrazy J. Pipera: "Koronacja św. Katarzyny, św. Maria Magdalena, św. Józef z Dzieciątkiem. W kościele znajduje się klasycystyczna ambona z około 1800 roku oraz znacznie starsza granitowa chrzcielnica. W kościele znajdują się także barokowe obrazy m.in. Zdjęcie z Krzyża oraz św. Antoni uzdrawiający chorego z autoportretem wykonawcy Piotra Kolberga. Na uwagę zasługuje tu barokowy krucyfiks z około 1700 roku oraz gotycki kielich z XV w.

Demografia

W roku 1783 było tu 87 domów.

Liczba mieszkańców kształtowała się następująco: w roku 1818 - 465 osób, w 1939 - 798, w 1999 - 430.

Inne

W Henrykowie urodził się teolog Bernhard Poschmann (1878-1955).

Bibliografia

• Tadeusz Chrzanowski, Przewodnik po zabytkowych kościołach północnej Warmii, Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, Olsztyn, 1978. (str. 8)
• Andrzej Rzempołuch, " Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich", Agencja Wydawnicza "Remix", Olsztyn, 1992, ISBN 83-900155-1-X. (str. 57-59)
• Darmochwał T., Rumiński M. J., Warmia Mazury, przewodnik. Agencja TD, Białystok, 1996.
• Jan Chłosta, "Słownik Warmii", Wydawnictwo LITTERA, Olsztyn 2002, ISBN 83-914158-5-6. (str. 131-132)

Zobacz też: Henrykowo