Karwie (województwo warmińsko-mazurskie)

Karwie (Karwen) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Mrągowo.

Starosta ryński i szczeciński, Jerzy von Diebes, sprzedał w 1555 roku Maciejowi z Marcinkowa cztery włóki sołeckie za 108 grzywien celem założenia wsi czynszowej na 40 włókach. Wieś ta była lokowana na lepszym prawie magdeburskim (ad utrumque sexum), przyznano jej 10 lat wolności od danin. Karwie zaliczano później do wsi mieszanych. Zabudowa uformowała się w kształcie ulicówki, dotykającej północnym końcem jeziora Karw, od którego wieś zapożyczyła swoją nazwę. Nazwa ta jest niewątpliwie pochodzenia staropruskiego i wywodzi się od wyrazu „kurwis” - wół.

Rozwój wsi hamowały przeróżne klęski żywiołowe, były one szczególnie dotkliwe w pierwszych dziesiątkach XVIII stulecia, powstały pustki. Trzeba było potem na nowo zasiedlić aż 24 włóki. W roku 1785 było tu 25 domów, w 1838 roku tyle samo domów i 274 mieszkańców.

Szkołę założono tutaj około 1750 roku , w 1818 roku uczęszczało do niej 35 dzieci, wykładał po polsku nauczyciel Gotfryd Poerschke. W roku 1935 do dwuklasowej szkoły uczęszczało 104 dzieci. Wieś ta należała do parafii w Mrągowie. W 1939 roku liczyła 419 mieszkańców.

Do powyższego sołectwa należy osada Gwaiazdowo (Sterenfelde), założona w 1812 roku na gruntach miasta Mrągowa. W roku 1838 figuruje ona jako gospodarstwo typu dworskiego leczące dwie chałupy i 21 mieszkańców, około 1900 roku należało do niego ponad osiem włók.

Jeziora:

• Karw - (Karw See, Karwer See) jezioro 62,2 ha, przy wsi Karwie, na północny zachód.
• Karwik - (Karwick See) jezioro 7,6 ha, na południowy zachód od wsi Karwie.
• Karw Mały - (Kleiner Carv See) dawniejsze jezioro (11,03 ha), obecnie łąki na północ od wsi Karwie.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Zobacz też: Karwie, Karwieńskie Błoto Drugie, Karwieńskie Błoto Pierwsze